به گزارش ایرنا یکی از اهداف و دستاوردهای مهم نظام از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون محرومیت‌زدایی و بهره‌مندی همگان از امکانات کشور بوده که بر همین اساس سازمان‌ها و نهادهای مختلفی از جمله بنیاد علوی تشکیل شده است.
بر اساس ابلاغیه رهبر معظم انقلاب، مهمترین ماموریت بنیاد مستضعفان، «توانمندسازی محرومان» تعیین شده و بر این مبنا، اجرایی کردن مهمترین ماموریت بنیاد مستضعفان بر عهده بنیاد علوی قرار گرفته است.بنیاد علوی، با تأکید بر عدالت اجتماعی و توسعه پایدار، موفق به اجرای برنامه‌هایی شده که تأثیرات قابل توجهی بر بهبود کیفیت زندگی محرومان داشته است.
این بنیاد در راستای ماموریت‌های ذاتی خود مبتنی بر توانمند سازی اقتصادی محرومان با رویکرد اشتغال زایی و درآمد پایدار به موضوع ارتقای سلامت محرومان با تاکید بر اقدامات پیشگیرانه و گلوگاه‌های حساس ورود پیدا کرده از طرفی به دنبال بهبود عدالت آموزشی، مهارتی، فرهنگی و ورزشی با اولویت جمعیت دانش آموزی و اجرای زیرساخت‌های ضروری است.
بر همین سال گزارشی از اقدامات سال ۱۴۰۳ در گفت و گوی اختصاصی ایرنا با «غلام روشندل» مجری بنیاد علوی خراسان جنوبی تهیه شده که در ادامه می‌خوانید:
ایرنا: تاریخچه تشکیل بنیاد علوی در کشور چه بوده است؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: بنیاد پهلوی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به بنیاد علوی تغییر نام داد و مأموریت این بنیاد هم از خدمت به مستکبران به خدمت به مستضعفان تغییر کرد لذا امروز شاهد تحول جدی در راهبردهای بنیاد هستیم. در واقع بنیاد علوی بازوی اجرایی بنیاد مستضعفان در مناطق محروم کشور است و فعالیت ما در چهار حوزه مأموریتی تعریف شده که شامل توانمندسازی اقتصادی، ارتقای سلامت، حمایت‌های فرهنگی و آموزشی و توسعه زیرساخت‌ها می شود لذا این اقدامات در مناطق کمتر برخوردار و با هدف کاهش محرومیت و افزایش عدالت انجام می‌شود.
ایرنا: در حوزه اشتغال و توانمندسازی اقتصادی، چه طرح‌هایی در سال گذشته اجرا شد؟
روشندل: سال ۱۴۰۳ برای ما سال پرکاری بود. بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ طرح اشتغال اجرا شد که شامل ۲هزار و ۳۰۰ طرح خردخانگی و ۱۲ کارگاه تولیدی است با تسهیلاتی از محل منابع بنیادعلوی اجرا شد. مجموع اعتبار تخصیص‌یافته در این حوزه بیش از پنج هزار میلیارد ریال بوده است.
ایرنا: آیا این طرح‌ها با آموزش یا توانمندسازی همراه بوده؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: بله، بیش از هزار و ۳۷ نفر از متقاضیان طرح‌های اشتغال، آموزش‌های فنی و کسب‌وکار دریافت کردند. این آموزش‌ها نقش مهمی در پایداری مشاغل و کاهش شکست طرح‌ها دارد.
ایرنا: در حوزه سلامت چه خدماتی ارائه شد؟
روشندل: سال گذشته در بنیاد علوی خراسان جنوبی حدود هشت هزار خدمت رایگان سلامت به‌ویژه در مناطق مرزی ارائه دادیم. این خدمات شامل درمان‌های دندانپزشکی، چشم‌پزشکی، خدمات مادران باردار و غربالگری‌ها بود که بیشتر در قالب ۱۲ اردوی جهادی سلامت انجام شد و پزشکان متخصص از تهران هم در آن‌ها حضور داشتند. برای مثال، در شهرستان مرزی عشق‌آباد ایام نوروز، بیش از هزار خدمت تخصصی ارائه کردیم. در هر روستایی که ورود می‌کنیم، بیماران دهک یک تا ۲ به صورت رایگان درمان می‌شوند و به‌زودی تفاهم‌نامه‌ای با پزشکان شهرستان بیرجند منعقد می‌شود تا بیماران مناطق هدف، خدمات درمانی رایگان دریافت کنند. این خدمات شامل دندانپزشکی، چشم‌پزشکی، زنان و زایمان و درمان‌های تخصصی است که هزینه‌ها را نیز بنیاد علوی پرداخت می‌کند.
ایرنا: گروه‌های جهادی هم در این فرآیند مشارکت دارند؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: بله، در سال گذشته ۶۶۵ گروه جهادی با حمایت بنیاد علوی به مناطق کم‌برخوردار کشور اعزام شدند که اقلام غذایی، دارویی و بهداشتی مورد نیاز را برای آن‌ها تأمین کردیم. حضور این گروه‌ها تأثیر قابل توجهی در ارتقای روحیه و کاهش محرومیت دارد.
ایرنا: حمایت‌های بنیاد از دانش‌آموزان کم‌برخوردار چگونه بوده است؟
روشندل: در حوزه آموزش و فرهنگی،پنج هزار و ۹۴۰ بسته لوازم‌التحریر بین دانش‌آموزان نیازمند به‌ویژه در مدارس شبانه‌روزی توزیع شد، این بسته‌ها شامل اقلامی بودند که تا پایان سال تحصیلی پاسخگو باشند. همچنین بیش از ۴۶۰ زائر اولی از دهک‌های پایین درآمدی را برای زیارت اربعین به کربلا اعزام کردیم.
ایرنا: در زمینه توسعه زیرساخت‌ها چه اقداماتی انجام شده؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: از سال ۱۳۹۵ تاکنون، هزار و ۳۸۶ واحد مسکن محرومان با کمک بنیاد علوی ساخته شده است. همچنین بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان در پروژه‌های زیربنایی استان هزینه شده است.
ایرنا: اخیراً از طرحی به نام «مردم» صحبت شده، در این خصوص توضیح می‌دهید؟
روشندل: «طرح مردم» الگویی نو برای جذب مشارکت خیرین و کارآفرینان است. در این طرح، اگر فرد خیری یک میلیارد تومان به‌صورت قرض‌الحسنه برای توسعه منطقه خود تخصیص دهد، بنیاد علوی تا پنج برابر آن را به پروژه تزریق می‌کند و بعد از پنج سال، اصل پول به خیر باز می‌گردد. این مدل می‌تواند به راه‌اندازی طرح‌های نیمه‌تمام یا ایجاد اشتغال پایدار منجر شود.
ایرنا: جامعه هدف شما بیشتر چه کسانی هستند؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: جامعه هدف ما عمدتاً روستاییان هستند. در هر شهرستان، با مجوز استانداری وارد می‌شویم، شورای توانمندسازی اقتصادی را با حضور فرماندار و ۱۳ اداره تشکیل می‌دهیم. سپس با دهیاران، شورا، معتمدان و جوانان محلی گفت و گو می‌کنیم. ارزیابی مشارکتی انجام می‌دهیم و در نهایت سند توسعه روستا را تدوین می‌کنیم.
ایرنا: چه فرآیندی برای تدوین مدل توسعه هر روستا در بنیاد علوی طی می‌شود؟
روشندل: پس از تهیه سند توسعه روستا، نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های آن روستا تحلیل و تجزیه می‌شود و بر اساس نتایج این تحلیل، مدل توسعه‌ای ویژه را برای هر روستا تعریف می کنیم،در این مدل دقیقاً مشخص می‌شود که کجا باید کار کنیم، چه فاکتورهایی را باید ارتقاء دهیم، از کجا شروع و به کجا برسیم تا بتوانیم آن روستا را متحول کنیم.
ایرنا: حضور بنیاد علوی در هر روستا چه مدت به طول می‌انجامد؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: ما در هر روستا به‌طور میانگین بین چهار تا پنج سال حضور داریم. برای نمونه، روستاهایی که در سال ۱۴۰۳ وارد طرح شدند، تا سال‌های ۱۴۰۶، ۱۴۰۷ و حتی ۱۴۰۸ تحت حمایت بنیاد علوی خواهند بود.
ایرنا: الگوی توسعه برای برخی روستاها به چه صورت بوده است؟
روشندل: برای روستای مهمویی شهرستان بیرجند، توسعه در بخش کشاورزی محور فعالیت‌ها قرار گرفت. در روستاهای مهمویی و گازار نیز طرح‌های توسعه‌ای متعددی اجرا شده و اکنون این مناطق جزو روستاهایی هستند که برنامه‌های بنیاد علوی در آن‌ها تقریباً به‌طور کامل پیاده‌سازی شده است.در روستاهایی که سال قبل ورود کردیم ، امسال نیز سهمیه‌ای جدید برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای در نظر گرفته‌ایم. هدف ما این است که در پایان دوره پنج‌ساله، تابلویی در ورودی هر روستا نصب شود که نشان دهد آن روستا به خودکفایی رسیده است، اما هنوز هیچ‌کدام از روستاهای هدف به این مرحله نرسیده‌اند.
ایرنا: طرح بنیاد علوی از چه زمانی آغاز شده و چه تعداد روستا را شامل می‌شود؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: آغاز اجرای این طرح از سال ۱۴۰۳ بوده است. امسال نسبت به سال گذشته تعداد روستاهای انتخاب شده به عنوان مناطق هدف بنیاد علوی ، ۲ برابر شده است.بنیادعلوی در همه شهرستان های استان حضور فعال دارد و در اغلب شهرها نیز ۲ تسهیلگر بنیاد علوی فعال هستند. به‌طور میانگین در هر شهرستان بین ۳۸ تا ۴۰ روستا هدف‌گذاری شده‌اند و در مجموع حدود ۴۰۰ روستا در سطح استان در فهرست نقاط هدف ما قرار دارند لذا در این روستاها به متقاضیان برای اشتغال، درمان و آموزش کمک خواهیم کرد.
ایرنا: در حوزه تسهیلات اشتغال بیشترین تمرکز بر چه حوزه ای بوده است؟
روشندل: بیش از ۷۰ درصد از اعتبارات سال گذشته در حوزه آب، خاک و کشاورزی استان هزینه شده است. البته در کنار این موضوع، تمرکز ویژه‌ای هم بر تکمیل زنجیره ارزش محصولات استراتژیک استان داریم لذا محصولاتی مثل زرشک، عناب و زعفران که خاستگاه اصلی‌شان خراسان جنوبی است، در اولویت حمایت بنیاد علوی قرار دارند.
ایرنا: در خصوص زرشک، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی: ما در زنجیره زرشک تقریباً تمام حلقه‌ها را پوشش داده‌ایم. از اجرای آبیاری قطره‌ای در باغات گرفته تا احداث بارگاه‌های خشک‌کن زرشک و تأمین دستگاه‌های زرشک‌پاک‌کنی، این دستگاه‌ها زرشک را بدون دخالت دست، از خار، برگ و ساقه جدا می‌کنند. همچنین دستگاه سورتینگ تهیه کرده‌ایم که زرشک‌ها را بر اساس کیفیت درجه‌بندی کرده و کشاورز بدون دخالت مستقیم، محصول آماده بسته‌بندی تحویل می‌گیرد.
ایرنا: در بحث نگهداری محصول چه تدابیری اندیشیده‌اید؟
روشندل: برای کاهش فروش اضطراری، در روستای مهمویی سردخانه‌ای با ظرفیت ۳۰۰ تن در حال ساخت داریم. احداث سردخانه این امکان را به کشاورز می‌دهد تا محصول را ذخیره و در زمان مناسب با قیمت بالاتر بفروشد. مثلاً زرشکی که آبان‌ماه سال قبل با قیمت کیلویی ۴۰ هزار تومان فروخته می‌شد، اگر در سردخانه نگهداری شود، چند برابر ارزش پیدا می‌کند.ضمن آنکه وقتی کشاورز بداند می تواند محصول خود را با کیفیت نگهداری کند، مجبور به فروش زرشک به دلالان با سود پایین نیست و همین کمک بزرگی به کشاورز محسوب می‌شود.
ایرنا : بنیاد علوی برای احداث پنل خورشیدی در جوار چاه کشاورزی نیز اقدام کرده است؟
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی : بله.خوشبختانه با همکاری مردم و حمایت بنیاد علوی ، بیش از ۱۰ نیروگاه خورشیدی در جوار چاه‌های کشاورزی استان در حال ساخت است.این نیروگاه‌ها به تامین برق مورد نیاز چاه موتور کشاورزان کمک شایانی می‌کند.به عنوان مثال هم اکنون ۲ نیروگاه خورشیدی در روستای میریک شهرستان بیرجند با ظرفیت ۷۵ کیلوواتی در مرحله اتصال به شبکه برق قرار دارد.اتفاقی که باعث می‌شود دیگر کشاورز نگران قطعی‌های مکرر برق و آسیب به روند آبیاری مزارع خود نباشد.
ایرنا: بنیاد علوی در زمینه بازاریابی و معرفی محصولات نیز اقداماتی داشته است؟
روشندل: بله، در نمایشگاه اکسپو تهران غرفه‌ای برای متقاضیان بنیاد علوی تهیه کردیم. به‌زودی نیز در نمایشگاه «روستا آباد» در تهران، ۱۶ غرفه ویژه استان خراسان جنوبی در نظر گرفته‌ایم که تمام هزینه‌های اقامت و پذیرایی شرکت‌کنندگان را بنیاد تقبل می‌کند. هدف ما این است که محصولات مانند زرشک، عناب، کشک و سایر فرآورده‌ها به بازارهای هدف معرفی شوند.
ایرنا: چشم‌انداز بنیاد علوی در سال جاری چیست؟
روشندل: هدف ما در سال ۱۴۰۴، گسترش فعالیت‌ها به مناطق جدید، افزایش مشارکت مردمی و تکمیل زنجیره ارزش تولید در حوزه‌های کشاورزی و اشتغال است. ما تلاش می‌کنیم با ترکیب منابع مردمی، دولتی و بنیاد، توسعه‌ای پایدار در مناطق محروم استان رقم بزنیم.البته برنامه‌ریزی امسال هم در تعداد پروژه‌ها و هم در سطح مناطق هدف رشد ۲۰ درصدی دارد.
