ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
 کرمان - ایرنا - اوایل دهه ۶۰ و در اوج جنگ تحمیلی، نشریه‌ای مجوز انتشار گرفت که به عنوان نخستین روزنامه استان کرمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی شناخته می‌شود و چهار دهه انتشار «حدیث کرمان» بخشی از تاریخ این دیار و ناگفته‌هایی از فراز و نشیب روزنامه‌ای با رویکرد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را لابه لای کاغذهای خود نگه داشته است.

به گزارش ایرنا، هشتم مرداد ۱۳۶۴ مصادف با سالروز میلاد با سعادت امام رضا (ع) حدیث کرمان پا به عرصه مطبوعات ایران گذاشت؛ زمانی که حدود هفت سال از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته و کشور درگیر جنگ تحمیلی بود.

زمانی که فضای عمومی جامعه متاثر از دفاع مقدس بود، برخی ناآرامی‌های داخلی و التهابات سیاسی نیز مزید بر علت شده بود که یکی از روزنامه‌نگاران کرمانی که از همان زمان سابقه فعالیت در تهران هم داشت تصمیم گرفت نشریه‌ای را به چاپ برساند نه فقط در کرمان که گستره منطقه‌ای حتی سراسری داشته باشد.

فضای آن روزهای پرخبر و پرخاطره را یادداشت صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان تا حدودی برایمان تداعی می‌کند که به مناسبت انتشار چهل سال این نشریه با عنوان «طلیعه حدیث کرمان در سپهر مطبوعات ایران» نوشته و در اختیار ایرنا گذاشته است که البته ما در مصاحبه ای، نحوه شکل گیری و انتشار در این چهل سال را از وی جویا شدیم.

مهدی شجاعی در این یادداشت آورده است: «چهلمین بهار ...» بهار ۱۳۶۴ که ‌پروانه انتشار روزنامه حدیث کرمان ابلاغ شد. مناسبت میلاد خجسته هشتمین اختر تابناک آسمان امامت حضرت امام رضا (ع) را برای آغاز انتشار در نظر گرفتیم. از حُسن اتفاق؛ دقیقا هشتمین روز مرداد ماه آن سال، ولادت مبارک آن حضرت بود که سرآغازی خجسته شد و نخستین روزنامه دوران معاصر در کرمان و استان‌های همجوار، تولد یافت.

او نوشت: آن روزها، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در اوج بود و تهران نیز در وضعیت قرمز جنگی و مورد بمباران‌های شبانه بمب افکن‌های دشمن. مراحل طراحی روزنامه را با امکانات محدود آن زمان انجام دادیم و در چاپخانه ایران چاپ تهران در تیراژ قابل توجهی به چاپ رساندیم. سهمیه تهران را به شبکه توزیع جراید تحویل و مابقی گونی‌ها را با پیکان دوستم دکتر شجاعی که آن ایام از شیراز برای تصدی بهداری کل سپاه به تهران آمده و مهمانم بود، به اتفاق به ترمینال جنوب بردیم و راهی کرمان کردیم.

در کرمان نیز سرآغاز توزیع، در مراسم جشن باشکوه میلاد امام رضا (ع) که در مسجد جامع برگزار بود به سرپرستی دوستم مرحوم سید مهدی حسینی‌نسب، به قشنگی پخش شد. درخصوص انگیزه انتخاب مطالب اولین شماره، خواهم گفت اما عجالتا اینکه: در آن ایام دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پیش بود که تیتر اصلی شد.

تقاضا ۱۳۶۰، تصویب پروانه انتشار ۱۳۶۴

آنطور که صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان توضیح می‌دهد، درخواست اولیه امتیاز نشریه در سال ۱۳۶۰ از طریق اداره کل ارشاد اسلامی استان کرمان به وزارت ارشاد اسلامی که ابتدا با ادغام وزارتخانه‌های سابق فرهنگ و هنر، وزارت اطلاعات و جهانگردی و سازمان اوقاف به نام وزارت «حج و اوقاف و امور خیریه» سپس «وزارت ارشاد ملی» بعد «وزارت ارشاد اسلامی» و در نهایت «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» به تثبیت رسید، ارسال شد.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
نامه بررسی درخواست امتیاز نشریه حدیث کرمان

مهدی شجاعی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ادامه داد: روند طولانی تشکیل و تکمیل پرونده تقاضای پروانه انتشار روزنامه حدیث کرمان به دلیل تعیین نشدن اعضا و تشکیل کمیسیون ویژه مطبوعات در وزارتخانه، به گونه ای شد که اوایل سال ۱۳۶۴ رسما اعلام کردند کمیسیون موقت مطبوعات مرکب از وزیر ارشاد اسلامی، نماینده قوه مقننه و مستشار دیوان عالی کشور قرار است تشکیل جلسه دهد.

وی گفت: در نامه اداره کل مطبوعات و نشریات «وزارت ارشاد اسلامی» آمده بود در صورتی که همچنان مصمم به اخذ پروانه انتشار نشریه هستید، به عبارت دیگر تاکنون منصرف و ناامید نشده‌اید، بگویید تا پرونده به جریان بیفتد لذا عزم راسخ خود را برای انتشار نخستین روزنامه پس از پیروزی انقلاب در استان کرمان، رسما اعلام کردیم.

صاحب امتیاز و مدیرمسئول حدیث کرمان افزود: سرانجام مجوز رسمی انتشار روزنامه حدیث کرمان - اردیبهشت ماه ۱۳۶۴ - در کمیسیون موقت مطبوعات به تصویب رسید و اولین پروانه انتشار با روش سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به ترتیب روزانه در شهرستان کرمان به مدیرمسئولی اینجانب در خرداد ۱۳۶۴، ابلاغ شد.

تاریخ ۴۰ ساله و روشن ماندن چراغ حدیث

شجاعی، مرور روند شکل‌گیری و ادامه حیات یک نشریه را از این جهت دارای اهمیت و فایده دانست که چگونه طی ۴۰ سال از رهگذر چالش‌ها، موانع و سختی‌های فراوان، مشعل روزنامه حدیث کرمان روشن مانده و به گفته وی، محل پرورش روزنامه‌نگارانی بوده که اکنون برای خود رسانه و شهرتی دارند.

او قبل از پرداختن به سیر تحول حدیث کرمان و آنچه که اولین بار در این گفت و گو به زبان آورد، از پیشینه غنی مطبوعات کرمان گفت و اظهار داشت: کرمان همان طور که در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حتی تجاری و اقتصادی فعالان نام‌آوری در تاریخ خود داشته، در حوزه مطبوعات هم از تاریخ درخشانی برخوردار است؛ بزرگانی مثل مرحوم باستانی پاریزی، استاد بهمنیار و ناظرزاده کرمانی در مقاطعی روزنامه نگاران این دیار بودند.

تاریخ مطبوعات کرمان در تاریخ مطبوعات ایران درخشان است و تا پیروزی انقلاب اسلامی، نشریات را در کرمان با چاپ‌های قدیمی و سُربی داشتیم تا اینکه حدیث کرمان به عنوان اولین مولود مطبوعاتی انقلاب در کرمان منتشر و بهار سال ۱۳۶۴ پروانه انتشار آن صادر شد

این روزنامه‌نگار پیشکسوت گفت: تاریخ مطبوعات کرمان هم در تاریخ مطبوعات ایران درخشان است و تا پیروزی انقلاب اسلامی، نشریات را در کرمان با چاپ‌های قدیمی و سُربی داشتیم. پس از پیروزی انقلاب‌ تا چند سال نشریه‌ای که مولود انقلاب باشد نداشتیم تا اینکه حدیث کرمان به عنوان اولین مولود مطبوعاتی انقلاب در کرمان منتشر و هشتم خرداد ۱۳۶۴ پروانه انتشار آن صادر شد.

وی ادامه داد: از یک نظر کرمان، استانی دانشگاهی و مطرح بود. از منظر دیگر حضور رزمندگان استان کرمان در جبهه‌های نبرد و درخشش لشکر پیروز ۴۱ ثارالله در آن مقطع را داشتیم لذا برای استان دانشگاهی با آن پیشینه تاریخی مطبوعاتی خیلی بد بود که فاقد نشریه باشد و یک ایراد بزرگ به شمار می رفت.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
پروانه انتشار حدیث کرمان

قرعه فال به نام حدیث کرمان

شجاعی گفت: از جهتی چون کرمان متاسفانه جزو تندترین و سیاسی‌ترین استان‌ها تلقی می‌شد، کمتر کسی به خودش جرات می‌داد وارد چنین عرصه‌ای (مطبوعات) شود، به همین دلیل سرمقاله شماره اول را با عنوان «قرعه فال» نوشتم که مواضع خودمان را اعلام کردیم و در قرعه فال من این گونه دیدم که این همه آدم‌های مطرح و این همه مدعی، کسی به خودش جرات نداد وارد حوزه مطبوعات شود و یک دلیلش این بود که کرمان از استان‌های حاد سیاسی در آن مقطع بود و این را ما تلقی کردیم به عنوان قرعه فال و قسمت شد وارد چنین عرصه پرمخاطره ای بشویم.

وی درباره مواضع نشریه در آن سرمقاله گفت: من ذاتا، باطنا و اصولا جناحی فکر نمی‌کنم، یعنی موضوع ذاتی است. کلان‌نگر و کل‌نگر هستم. مصالح و منافع کلان کشور و نظام همیشه مدنظر بوده و الان هم هست، به همین دلیل سعی کردم در دامن هیچ گروه و جناحی نیفتم و مصالح کلان انقلاب را محور بگیرم.

ذاتا، باطنا و اصولا جناحی فکر نمی‌کنم یعنی موضوع ذاتی است. کلان‌نگر و کل‌نگر هستم. مصالح و منافع کلان کشور و نظام همیشه مدنظر بوده و الان هم هست، به همین دلیل سعی کردم در دامن هیچ گروه و جناحی نیفتم

همه جناح ها را احترام کردیم اما وامدار نشدیم

مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان ادامه داد: به این دلیل که معمار کبیر انقلاب و امام راحل تمام تاکیدشان همواره بر این بوده که اساس پیروزی عظیم انقلاب وحدت جامعه و به تعبیر ایشان وحدت کلمه است، من نیز همین اصل را محور قرار دادم و به دامن هیچ جناحی نرفتم البته همه جناح‌ها را در جایگاه خود و به اندازه خودشان احترام کردیم ولی خودمان را وامداری هیچ جناحی نکردیم.

وی گفت: نه خود را طلبکار کسی دانستیم، نه منتی بر کسی داشتیم. ما کار مطبوعاتی رسانه‌ای خودمان را شرافتمندانه انجام دادیم. البته هر جناحی که هر جایی حاکم باشد علاقه دارد رسانه را به عنوان ابزار قدرت، ابزار کسب قدرت، حفظ قدرت، توسعه و تحکیم قدرت خود در اختیار بگیرد.

شجاعی اضافه کرد: چون من این کار را هم نکردم بعد از مدتی جناحی که آن زمان در استان حاکم بود و متاسفانه تندروی‌هایی نیز در آن موقع وجود داشت، اینها نشریه دیگری را برای رقابت و برای جناح خودشان راه انداختند.

وی گفت: جالب بود در مقاطع انتخابات برای اینکه می‌دیدم جناحی که متدین و معتقد به انقلاب است و به‌اصطلاح متدینین سابقه‌دار اصیل کرمان و انقلابی، تنها هستند زمانی که آن نشریه رقیب آمد، از این جناح متدین انقلابی حمایت می‌کردم که خوشبختانه موفق هم می‌شدیم و کاندیداهایشان به مجلس راه پیدا می‌کردند؛ بعد این سیاسیون به شوخی در مجامع می‌گفتند حدیث کرمان به قول راننده‌ها در طول زمان جفت‌راهنما می‌زند وقتی انتخابات می‌شود چراغ راهنمای راست را روشن می‌کند و معنایش این بود به اصطلاح امروزی‌ها ما از اصولگرایان که آن موقع می‌گفتیم راستی‌ها، حمایت می‌کنیم.

پایه‌گذار روزنامه حدیث کرمان تصریح کرد: ولی در واقعیت این گونه نبود. ما به عنوان "حدیث کرمان مظلوم" از کسانی حمایت می‌کردیم که بدهی‌هایی به چاپخانه و جاهای دیگر داشتند و جالب است هنوز چک‌هایی مربوط به آن زمان موجود است که افراد پرداخت نکردند و من خودم پرداختم.

وی افزود: به‌واقع این طور نبود که ما وابسته به یک جناح باشیم چون واقعا اعتقاد ندارم و الان هم همین گونه است از اول ذاتا اینطوری بودم و مصالح کلان نظام را در نظر می‌گیرم نه یک جناح را. من در اولین شناسنامه روزنامه حدیث کرمان رسما اعلام کردم که حدیث کرمان به هیچ حزب، گروه و دسته خاصی وابستگی ندارد، هر کسی که آمده، وظیفه‌مان را انجام دادیم و منتی هم نیست.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
اولین شماره حدیث کرمان در سال ۱۳۶۴ و سرمقاله «قرعه فال»

شجاعی گفت: شاید باور نکنید من درِ اتاق یک استاندار را ندیدم و باز نکردم، دلیلش هم این بود که سرمان را پایین انداختیم و کار و وظیفه‌مان را انجام دادیم؛ فقط یک پیمان با وجدان، خدا، خلق خدا و جامعه بسته بودیم که خیلی با صداقت، امانت و درستی رفتار کنیم.

وی افزود: حتی یک نقطه کم و زیاد را در نظر داشتم یا عنوانی بود برای مثال بعضی ائمه جمعه استان بحث حجت الاسلام و المسلمین را مطرح می‌کردند و من اِبا می‌کردم، وقتی آن موقع در روزنامه می‌نوشتیم حجت الاسلام خامنه‌ای رییس جمهور یا حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی رییس مجلس، نمی‌توانستیم برای امام جمعه یک شهرستان بنویسیم حجت الاسلام و المسلمین. روی این چیزها دقت داشتیم و رعایت می‌کردیم.

این روزنامه‌نگار پیشکسوت گفت: البته تبعاتی هم برای ما داشت و مضایقی (تنگناها) برایمان ایجاد می‌شد، آن موقع بنزین کوپنی بود و به ما به عنوان تنها رسانه استان کوپن بنزین نمی‌دادند یا مورد داشتیم در آگهی یک نهاد برای اعلام نتایج مسابقه در روزنامه حدیث کرمان که ما پرتیراژ در سطح استان کرمان منتشر کرده بودیم، صداوسیمای وقت کرمان از روی حساسیت‌های غیرصنفی، غیراخلاقی و غیرامانتداری، حدیث کرمان را حذف کرده بود و برای مخاطب می‌خواند که نتایج مسابقه کمیته امداد در یک روزنامه منتشر می‌شود.

وی بیان کرد: مسائل زیادی وجود داشت ولی چون هدف ما جلب رضایت اشخاص، جناح و از این قبیل نبود بلکه مردانه، مستقل، متکی به خود و واقعا متکی به مردم یعنی جامعه مخاطب که مردم استان کرمان بودند با اتکا به خدا و با شعار وحدت پیش رفتیم و واقعا هم موفق بودیم، نه تنها در استان کرمان که بعدها سبب شد نشریات دیگری هم از محل نیروهایی که جذب کردیم و افرادی قابل بودند که خودشان امتیاز نشریه درخواست کردند، شکل بگیرد و همکاران و رقبای ما در عالم رقابت سالم حرفه‌ای شدند.

شجاعی افزود: حتی در استان‌های دیگر چون حدیث کرمان را در سطح کشور پخش می‌کردیم، اشخاص صاحب‌ذوق برای مثال در قزوین، حدیث کرمان را دیده بودند و حدیث قزوین منتشر شد یا در استان زنجان "حدیث زنگان" یعنی زنجان قدیم و استان‌هایی مثل خوزستان، کرمانشاه، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که روزنامه نداشتند وقتی روزنامه حدیث را در سطح کشور منتشر کردیم، بُرد حدیث کرمان به این مناطق نیز کشیده شد.

بُرد برون استانی و بازتاب ترویج رسانه‌ای و اشاعه مطبوعاتی در سایر مناطق کشور توفیقی بود که ما داشتیم ضمن اینکه در استان نیز همه اتکای ما به مخاطبان و مشترکان بوده و شاید پرتیراژترین روزنامه کشور و روزنامه منطقه‌ای از یک استان که روی پای خودش باشد

وی گفت: از این موارد در سطح کشور متعدد است بنابراین بُرد برون استانی و بازتاب ترویج رسانه‌ای و اشاعه مطبوعاتی در سایر مناطق کشور توفیقی بود که ما داشتیم ضمن اینکه در استان نیز همه اتکای ما به مخاطبان و مشترکان بوده است، شاید پرتیراژترین روزنامه کشور و روزنامه منطقه‌ای از یک استان که روی پای خودش، با بخش خصوصی و اتکا به خود و به تعبیری غیردولتی باشد ما بودیم.

صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان اظهار داشت: زمانی که ما شروع کردیم اوج جنگ تحمیلی بود و در تهیه ملزومات مشکل داشتیم. چون اولین بار در تاریخ مطبوعات کرمان می‌خواستیم یک روزنامه با شیوه نوین هم در تدوین و طراحی روزنامه، هم نوع چاپ از نوع اُفست - که آن موقع چاپ مدرن بود و الان همه آن روش‌ها در حال منسوخ شدن هستند - ارائه کنیم ولی حتی امکانات فنی چاپ و پیش‌چاپ هم نبود.

وی افزود: نیروهایی که بتوانند مقدمات چاپ را انجام دهند همه آنها را آموزش می‌دادیم و در چاپخانه ایران چاپ که در تهران است چاپ می‌کردیم در حالی که کاغذ، فیلم، زینک و یکسری ملزومات می‌خواست که هم در کرمان مرسوم و شناخته‌شده نبود، هم اینکه مقدور نبود و پیدا نمی‌شد چون شرایط جنگی بود.

شجاعی گفت: اوایل به صورت هفتگی منتشر کردیم و تدریجی به شرایط بهتری رسیدیم، البته مرتب یک سهمیه را برای جبهه قرار می‌دادیم و برای رزمنده‌ها می‌فرستادیم. روزنامه به نقاط مختلف استان نیز ارسال می‌شد، مشترکان پستی و سر چهارراه‌ها توزیع داشتیم؛ یعنی ساختار یک روزنامه سراسری را در کرمان با یک توفیق کامل پیاده کردیم.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
اولین دفتر روزنامه حدیث کرمان در خیابان شهید باهنر (ناصریه)

تلطیف تلخی انتقاد با شیرینی طنز

وی ادامه داد: در مقطعی که شرایط بهتر شد و از بحران‌ها عبور کردیم، جمعه‌ها هم روزنامه حدیث منتشر می‌شد و یکی از دلایلش این بود که ستون‌های طنزی را با ابتکار خودم در روزنامه قرار داده بودیم، برای مثال یک ستون داشتیم با عنوان «حساب حساب کاکا برادر» که در قالب طنز به مشکلات و نواقص اشاره می‌کردیم.

این فعال رسانه‌ای گفت: مدیران کل استان می‌گفتند همه منتظریم حدیث چاپ شود، این هفته به قول خودشان به کی پیله کردید؟ البته با طنز بود یعنی تلخی انتقاد تند را با شیرینی طنز می‌گرفت. مطالب این ستون را خودم می‌نوشتم ولی با اسم مستعار برای مثال «غلومسن» و «مش غلومسن» یا در مقطعی که دکتربازی‌های ناحقی راه افتاده بود، «دکتر غلومسن» یعنی به تناسب مطلب از این عناوین استفاده می‌شد.

وی اظهار داشت: ستون دیگری در روزنامه داشتیم به نام «چراندر چار» که یک اصطلاح کرمانی است و ذیل این عنوان، حرف‌های حسابی را می‌نوشتم و مقامات که گله می‌کردند یا به دادگاه و جایی پای ما کشیده می‌شد، آنجا می‌گفتم چراندرچار که اسم آن همراهش هست و حرف‌های جدی نبوده است. یا ستون دیگری داشتیم که «مش قربون» می‌نوشت.

شجاعی افزود: با توجه به اینکه کسی جرات نمی‌کرد وارد حریم علما و ائمه جمعه شود، چاره‌ای نداشتم عنوان نویسنده یک ستون را «ننجان» انتخاب کردم که مادربزرگ به تعبیر کرمانی است. خدا رحمت کند مرحوم حاج آقا جعفری امام جمعه فقید کرمان یک بار سوال کردند نویسنده این مطالب کیست؟.

این خاطرات را اولین بار است که می‌گویم، در واقع ما پایه‌گذار یک طنز سیاسی و اجتماعی و مطبوعاتی در کرمان و چه بسا در نشریات محلی ایران بودیم و شاید بی نظیر بود

وی با بیان اینکه این خاطرات را اولین بار است که مطرح می‌کند، گفت: در واقع ما پایه‌گذار یک طنز سیاسی، اجتماعی و مطبوعاتی در کرمان و چه‌بسا در نشریات محلی ایران بودیم و شاید بی‌نظیر بود.

تلاش برای حفظ گویش کرمانی و سنت‌ها

مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان ادامه داد: همچنین دیدم با گستره صداوسیما و نوع ادبیات رسمی که در کشور رایج می‌شود، به صورت تدریجی گویش کرمانی هم از بین می‌رود، کمااینکه اگر دقت کنید نسل جدید حتی در روستاها به سبک رایج در کشور حتی تهران صحبت می‌کنند.

وی گفت: برای اینکه گویش کرمانی محفوظ بماند، ستون‌هایی را با عنوان «گپ‌های خودمونی» درست کردیم و لهجه مادربزرگ و پدربزرگ‌های قدیمی مثلا کَل ماشاءالله و "سقط فروشی" مطرح می‌شد که در ادبیات قدیم به دکان‌ها می‌گفتند که همه چیز در آن بود و امروز سوپر مارکت و هایپر مارکت است؛ بنابراین حتی این موارد را در قالب حفظ گویش، سنن، آداب و فرهنگ به صورت ابداعی دنبال کردیم که البته بسیار متنوع است و در این مجال نمی‌گنجد.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
پروانه انتشار کشوری

انتشار در جمعه‌ها، بعد کشوری و منطقه‌ای

شجاعی درباره ترتیب انتشار حدیث کرمان نیز گفت: انتشار ما ابتدا هفتگی بعد روزانه بود ولی به اقتضای زمان در مقطعی جمعه‌ها هم منتشر می‌کردیم به دلیل مقدوراتی که بود و از اوایل دهه ۸۰ پروانه ما کشوری شد، یعنی مثل روزنامه‌های پایتخت و مدتی این وضعیت ادامه یافت تا دوباره به اقتضای زمان، وضعیت انتشار را تنظیم کردیم و متاسفانه در دوره کرونا که همه جا تحت تاثیر قرار گرفت از سراسری تبدیل به روزنامه منطقه‌ای جنوب‌شرق ایران برای پنج،۶ استان از جمله کرمان، یزد، فارس و خراسان جنوبی شدیم.

وی ادامه داد: چند سالی است شاهد احاطه فضای دیجیتال و مجازی، روزنامه‌های پرتیراژ در دنیا و متعاقب آن در ایران از جمله در پایتخت هستیم؛ همین طور در سراسر کشور تقریبا به اصطلاح فنی "کاغذ به کنار" شدند و به سمت آنلاین رفتند.

این روزنامه‌نگار باسابقه که مدیریت موسسه های مطبوعاتی و انتشاراتی متعدد را همراه با مسئولیت‌هایی در سازمان صداوسیما، انتشارات سروش، خانه مطبوعات و صندوق اعتباری هنر در کارنامه خود دارد، گفت: در گذشته نه چندان دور جلو هر باجه روزنامه‌فروشی تهران ستون ستون از هر روزنامه‌ می‌چیدند و مردم اول صبح با روزنامه به محل کار یا زندگی می‌رفتند ولی الان از باجه‌های روزنامه‌فروشی عکس گرفتم و چیزی که در آنها نیست، مطبوعات است.

وی اظهار داشت: یعنی زمان تغییر کرده و همه به سمت آنلاین شدن رفته‌اند. دلیلش این است که توزیع مطبوعات چرخه طولانی داشته اما امروز کسی که در پایتخت است تا دورترین نقطه کشور به طور همزمان ۱۲ شب روزنامه‌ای که امروز باید منتشر شود از نیمه شب به بعد که ‌روی سایت می‌گذارند در گوشی خود همه با هم می‌بینند و این به برکت و امتیاز فضای دیجیتال و فناوری روز است؛ بنابراین نتیجه می‌گیریم که مطبوعات کاغذی به‌تدریج در حال منسوخ شدن است.

با فضای آنلاین برای روزنامه کاغذی متقاضی نیست

شجاعی گفت: روزنامه حدیث الان کاغذی چاپ می‌شود ولی تیراژ آن مثل سابق نیست؛ زمانی هفت هزار نسخه فقط به شبکه پست کرمان برای مشترکان پستی می‌دادیم و دیگر آن وضعیت نیست، یعنی متقاضی وجود ندارد و کسی احساس نیاز به روزنامه کاغذی نمی‌کند.

وی افزود: روزنامه ما هر روز هفته چاپ می‌شود و تعداد صفحات به تناسب، چهار یا هشت صفحه است ولی متاسفانه کاغذ بسیار گران و نایاب شده و هزینه‌های چاپ بسیار بالاست، در گذشته دولت در بودجه سالانه کل کشور یارانه‌ای برای مطبوعات می‌گذاشت که کاغذ وارد می‌شد و مطبوعات لااقل با قیمت مناسب‌تری می‌خریدند ولی چند سال است که آن یارانه هم قطع شده و این هم یک مضیقه است.

مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان گفت: از طرفی در گذشته منابع درآمد رسانه‌های مکتوب آگهی‌ها بود و الان به دلیل اینکه فضای مجازی شکل گرفته، بسیار کاهش یافته است. برای مثال یک منبع درآمد رسانه‌های مکتوب دادگستری بود و این نهاد خودش سایت زده و آگهی‌ها را آنجا منتشر می‌کند، همچنین هر کدام از دستگاه‌های دیگر سایت زدند و نیازی نمی‌بینند به اینکه اعلانات اقتصادی و تجاری خود را در روزنامه‌ها درج کنند.

وی درباره اینکه آیا در این ۴۰ سال، بازه زمانی بوده که انتشار روزنامه حدیث متوقف یا تعلیق شود؟ اظهار داشت: مدتی یک چاپخانه در کرمان بود که امکان چاپ روزنامه افست را داشت و این چاپخانه مصادره‌ای بود که چاپخانه به هم خورد. قبل از آن هم به دلایل سیاسی در کرمان، در کار چاپ ما کارشکنی می‌شد و بارها اتفاق افتاد علاوه بر تهران ما روزنامه را آماده چاپ می‌کردیم تا غروب با عجله می‌نشستیم در اتوبوس و در چاپخانه شیراز چاپ می‌کردیم، نصف شب دوباره می‌نشستیم در اتوبوس تا اول صبح حدیث کرمان منتشر شود.

شجاعی با بیان اینکه این اتفاقات مربوط به دهه ۷۰ است افزود: ما در برابر کارشکنی و مانع‌تراشی‌ها ایستادگی کردیم چون در اراده، ایمان و عهد خود پایبند بودیم به دلیل اینکه مردم استان را به‌شدت به روزنامه وابسته کرده بودیم و فرهنگ سازی بی‌سابقه‌ای رخ داده بود.

ناگفته‌هایی از چهار دهه روایتگری حدیث کرمان
مهدی شجاعی صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان

وی همچنین گفت: در این ۴۰ سال حدود پنج یا ۶ بار مراجع قضایی و بعضا سیاسی باوجود اینکه اختیار نداشتند که روزنامه را توقیف کنند، روزنامه حدیث را چند مقطع توقیف کردند و چون خودم در سال ۱۳۵۸ که قانون اساسی کشور تدوین می‌شد خبرنگار پارلمانی بودم و جزییات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را آن موقع روزها ضبط و شب‌ها پیاده و سپس منتشر می‌کردم، اشرافم به قانون کامل بود لذا می‌دانستم این کار خلاف قانون است.

این روزنامه‌نگار پیشکسوت ادامه داد: من روزنامه را در عین حال چاپ می‌کردم، بعد به مقام قضایی مافوق می‌گفتم - البته شاید مقداری شوخی هم بود - برای اینکه حفظ حرمت مرجعیت قضایی شود، اطلاع می‌دادم انتشار روزنامه متوقف نشد یعنی تمکین نکردم چون این کار خلاف است و به تعبیری اعتبار شما را حفظ کردم.

وی گفت: یا در مقطعی که انتخابات بود، فرمانداری و ارشاد کرمان به‌ناحق رفته بودند چاپخانه‌ای که حدیث کرمان آنجا چاپ شده بود و مامور گذاشته بودند و بارها در ایام انتخابات این مساله پیش آمد ولی می‌دانستم کارشان خلاف و دستوراتشان ناقص بود، یعنی شاید اینقدر توجه نداشتند اگر کسی بخواهد روزنامه ای را توقیف کند باید به مدیرمسئول ابلاغ کند نه به چاپخانه‌ها که شما چاپ نکنید.

توقیف روزنامه آثار سوء سیاسی، اجتماعی و آثار امنیت روانی برای جامعه دارد و فردا روزنامه چاپ نشود به نوعی آبروی نظام زیر سوال می‌رود، دیگران به اختلاف افکنی می‌پردازند، رسانه‌های خارجی تیتر می‌زنند و بلوا به پا می‌شود

شجاعی افزود: یک روز نگذاشتم در انتشار روزنامه وقفه بیفتد و باوجود اینکه توقیف بودیم، فعالیت داشتیم، بعد توضیح می‌دادم و آنها (مراجع ذیربط) می‌دیدند حرف ما حساب است. توقیف روزنامه آثار سوء سیاسی، اجتماعی و آثار امنیت روانی برای جامعه دارد و فردا روزنامه چاپ نشود به نوعی آبروی نظام زیرسوال می‌رود؛ دیگران به اختلاف افکنی می‌پردازند، رسانه‌های خارجی تیتر می‌زنند و بلوا به پا می‌شود.

وی بیان کرد: من نگذاشتم کسی مطلع شود و الان اولین بار برای شما فاش می‌کنم ولی در روزنامه خودم هم ننوشتم که حدیث کرمان توقیف شد چون خود این کار هم آثار منفی برای کلیت کشور و نظام داشت. هرگز نخواستم بنویسم و بپردازم به هوچی‌بازی‌هایی که مرسوم بود و افراد برای مطرح کردن خودشان بعضی چیزها را برجسته می‌کردند، لذا ما انتشار را متوقف نمی‌کردیم ولی به توقیف‌کننده هم می‌گفتیم کار شما درست نیست. ما چاپ کردیم یعنی ما خلاف نکردیم چه بسا کار خلاف شما را برای حفظ اعتبار خودتان، کشور و نظام اطلاع ندادیم.

صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه حدیث کرمان در پایان این مصاحبه نیز گفت: اکنون که وارد چهل و یکمین سال فعالیت روزنامه حدیث کرمان می‌شویم، خوشحالیم بیش از ۲۰۰ رسانه در استان کرمان داریم و رسانه‌های دیگر در استان‌های همجوار؛ از اینکه پایه‌گذار و مشوق بودیم و یک بن بست را هفت سال بعد از پیروزی انقلاب شکستیم در شرایطی که کسی به میدان نمی‌آمد و این توفیق را ما داشتیم و این رونق فعلی، برای ما مایه خوشحالی است؛ بسیاری از این فعالان رسانه‌ای کسانی هستند که در دامن حدیث کرمان پرورده، بزرگ و مطرح شدند.

برای مطالب فرهنگی خوشه خبر کلیک کنید

 

 منبع خبر

قیمت روز طلا، سکه و ارز

جدیدترین ها

از بین اخبار