به گزارش ایرنا فشار خون بالا یا پرفشاری خون به آن پرفشاری شریانی نیز گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
پرفشاری خون به معنای بالا بودن میزان فشاری است که بر اثر برخورد خون به دیواره‌ی سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود. سرخرگ‌ها، رگ‌هایی هستند که خون را از قلب به تمام اعضای بدن می‌رسانند. میزان فشار خون، با دو عدد مشخص می‌شود. فشار خون سیستولیک (عدد بالایی) نشان دهنده فشار وارد شده به دیواره سرخرگ‌ها در هنگام انقباض قلب است و فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) نشان دهنده فشار وارد شده به دیواره سرخرگ‌ها در هنگام آزاد شدن عضلات قلب (بین هر ضربان قلب) است.
بالا بودن فشار خون باعث بروز عوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی،آسیب‌های چشمی و سکته مغزی می‌شود.
فشار خون بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ پرفشاری خون است، لذا افراد باید به طور منظم فشار خون خود را کنترل کنند تا مبتلا به عوارض این بیماری نشوند.مطالعات نشان می‌دهد که از هر سه مبتلا به فشار خون، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد. لذا از آنجایی که پرفشاری خون علامت خاصی ندارد و بهترین راه شناخت آن اندازه‌گیری فشار خون است.
فشار خون بالا در حال تبدیل شدن به یکی از جدی‌ترین چالش‌های نظام سلامت کشور و به‌ویژه استان خراسان جنوبی است؛ بیماری خاموشی که با وجود راه‌های ساده پیشگیری و درمان، هنوز جان هزاران نفر را در معرض خطر قرار می‌دهد.
به منظور اطلاع از آخرین وضعیت فشار خون در خراسان جنوبی سراغ دکتر مجید شایسته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند رفتیم تا از وضعیت موجود، اقدامات انجام‌شده و راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با این بحران خاموش در استان باخبر شویم.
ایرنا: آقای دکتر، با توجه به شعار امسال روز جهانی فشار خون، چه رویکردی در اولویت برنامه‌های دانشگاه قرار گرفته است؟
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند: شعار امسال با عنوان «فشار خون خود را دقیق اندازه‌گیری کنید و با کنترل آن طولانی‌تر زندگی کنید» اهمیت آگاهی و کنترل فشار خون را دوچندان کرده است. ما تلاش کردیم با تمرکز بر غربالگری دقیق، آموزش عمومی و ارتقای پوشش خدمات، این پیام را در سطح جامعه نهادینه کنیم.
ایرنا: وضعیت استان در شاخص‌های فشار خون بالا نسبت به میانگین کشوری چگونه است؟
شایسته: طبق نتایج پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیردار در سال ۱۴۰۰، شیوع فشار خون افراد بالای ۱۸ سال در خراسان جنوبی ۳۶.۴ درصد گزارش شده که از میانگین کشوری (۳۲ درصد) بالاتر است. از این میزان ۶۱.۵ درصد مبتلایان به فشار خون بالا از بیماری خود اطلاع داشته، ۵۲ درصد آنها برای کنترل بیماری دارو دریافت می‌کنند و ۴۲ درصد نیز فشار خون کنترل شده یا مطلوب داشته اند. پوشش درمان مناسب نیز تنها ۳۸.۴۳ درصد است که پایین‌تر از سطح ملی(۵۲ درصد) محسوب می‌شود و میزان آگاهی بیماران از ابتلا نیز در استان حدود ۴۹.۵۶ درصد است؛ در حالی‌که میانگین کشوری بیش از ۶۱ درصد بوده است.
ایرنا: در سال گذشته چه خدماتی برای پیشگیری و مدیریت بیماری‌های قلبی‌عروقی، به‌ویژه فشار خون، ارائه شده است؟
شایسته: در سال ۱۴۰۳ برای ۱۷۵ هزار و ۵۵۷ نفر از جمعیت بالای ۳۰ سال استان، خدمات رایگان خطرسنجی سکته‌های قلبی‌عروقی شامل بررسی فشار خون، قند، چربی، نمایه توده بدنی، دور شکم و تعیین سطح خطر ده ساله انجام شد. از این تعداد، ۳۳ هزار و ۹۰۹ نفر مبتلا به فشار خون بالا، بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ نفر مشکوک و ۳۸ هزار و ۱۵۳ نفر در مرحله پیش‌فشارخون شناسایی شدند.
ایرنا: خدمات درمانی چه میزان از مبتلایان را پوشش داده است؟
شایسته : از مجموع ۶۱ هزار و ۸۰۲ بیمار مبتلا به فشار خون بالا در استان، حدود ۵۸ درصد، خدمات ماهیانه مراقب سلامت و بهورز و ۵۲ درصد نیز خدمات سه ماهه پزشک را دریافت کرده‌اند. همچنین سه هزار و ۹۶۳ بیمار جدید در سال ۱۴۰۳ شناسایی و تحت مراقبت قرار گرفته‌اند.
ایرنا: برنامه‌های پیش رو در راستای بهبود شاخص‌های کنترل فشار خون در استان چیست؟
شایسته: تمرکز ما بر افزایش آگاهی عمومی، بهبود فرآیند غربالگری، تشویق به مراجعات منظم، ارتقای کیفیت مراقبت‌ها و پیگیری درمان موثر است. همچنین، برنامه‌ریزی برای آموزش جامعه و خانواده‌ها در خصوص اهمیت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی و مصرف منظم داروها در دستور کار ما قرار دارد. امیدواریم با همکاری همه‌جانبه، شاهد کاهش آمار ابتلا و ارتقای سلامت قلبی‌عروقی مردم استان باشیم.
