به گزارش ایرنا، توسعه گلخانه یکی از محورهای افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی به شمار می رود که در سال های اخیر در کردستان هم مورد توجه قرار گرفته است.
در حال حاضر ۱۵۲ واحد گلخانه در سطح ۵۳ هکتار در کردستان فعال است و همزمان اجرای ۱۵۰ هکتار واحد جدید در قالب شهرک های کشاورزی در دستور کار قرار دارد.
به منظور بررسی وضعیت موجود، چالش‌ها، فرصت‌ها و برنامه‌های پیش رو، گفت و گویی با زاهد حاجی میرزایی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ایرنا: با توجه به هدف‌گذاری افزایش سطح گلخانه‌ها به ۲۰۰ هکتار، چه برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات عملی برای تحقق این هدف در دستور کار قرار گرفته است؟
حاجی میرزایی: در راستای توسعه کشاورزی مدرن و بهره‌وری منابع در استان برنامه‌ریزی‌هایی برای احداث و گسترش گلخانه‌ها به مساحت ۲۰۰ هکتار صورت گرفته است. این اقدامات در قالب شهرک‌های کشاورزی و با هدف افزایش تولید، اشتغالزایی و مقابله با چالش‌های اقلیمی مانند کم‌آبی انجام می‌شود.
در حال حاضر،۱۵۳ واحد گلخانه‌ای در استان داریم که در مجموع ۵۳ هکتار را پوشش می‌دهند و سالانه حدود ۱۰ هزار تن محصول تولید می‌کنند.
۱۵۰ هکتار گلخانه هم در قالب شهرک‌های کشاورزی در دست اجرا است و پس از تکمیل زیرساخت‌ها، این واحدها به سرمایه‌گذاران واجد شرایط واگذار خواهد شد.
ایرنا: چه چالش‌هایی در مسیر توسعه گلخانه‌ها در استان وجود دارد و برای رفع آن‌ها چه راهکارهایی در نظر گرفته شده است؟
حاجی میرزایی: توسعه گلخانه‌ها به‌ویژه در مناطقی با شرایط آب و هوایی نامساعد یا کمبود منابع آبی می‌تواند فرصت‌های خوبی ایجاد کند اما با چالش‌های متعددی نیز همراه است؛ از جمله این چالش‌ها، هزینه‌های اولیه بالا برای ساخت و تجهیز گلخانه‌ها است که به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیاز دارد.
کمبود نیروی کار ماهر در مدیریت و بهره‌برداری از گلخانه‌ها، رقابت با محصولات فضای باز و مشکلات دسترسی به بازارهای پایدار، نوسانات قیمت محصولات کشاورزی و هزینه‌های انرژی از دیگر چالش های پیش روی واحدهای گلخانه است.
در گلخانه ها مصرف بهینه آب و استفاده از فناوری‌های آبیاری مدرن مانند هیدروپونیک و آکواپونیک ضروری و حفظ دما، رطوبت و نور مناسب نیازمند سیستم‌های گرمایش، سرمایش و تهویه پیشرفته است و بدون مدیریت مناسب، گلخانه‌ها می‌توانند به محلی برای گسترش سریع آفات و بیماری‌ها تبدیل شوند و این موارد هم از دیگر مسائل موجود در مسیر توسعه واحدهای گلخانه است.
بی شک برای رفع هر چالشی راهکارهایی وجود دارد و برای برطرف کردن چالش های پیش روی توسعه گلخانه ها در استان هم راهکارهایی مانند سرمایه‌گذاری در فناوری و به عبارتی استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند سیستم‌های اتوماسیون و سنسورهای هوشمند، بهره مندی از سیستم‌های آبیاری مدرن برای کاهش مصرف آب، مدیریت زیست‌محیطی با استفاده از مبارزه بیولوژیکی و روش‌های کشاورزی پایدار برای کنترل آفات، آموزش و مهارت‌آموزی به عبارتی تربیت نیروی کار متخصص و آموزش‌های مداوم برای بهبود کارایی، بازاریابی هوشمند یعنی ایجاد شبکه‌های توزیع موثر و استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای فروش، استفاده از حمایت‌های دولتی و بیمه محصولات کشاورزی برای کاهش ریسک‌ها و بهره‌مندی از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی برای کاهش هزینه ها، وجود دارد.
ایرنا: آیا حمایت‌های دولتی یا تسهیلات خاصی برای سرمایه‌گذاران بخش گلخانه‌ای در استان کردستان در نظر گرفته شده است؟
حاجی میرزایی: بله، دولت و نهادهای مرتبط در استان کردستان حمایت‌های متعددی برای توسعه گلخانه‌ها و جذب سرمایه‌گذاران در این حوزه ارائه می‌دهند.
از جمله این حمایت ها می توان به تسهیلات مالی و بانکی اشاره کرد که در سال‌های اخیر، ده‌ها طرح احداث گلخانه به بانک‌های عامل معرفی شده‌اند تا از تسهیلات مالی بهره‌مند شوند.
بانک کشاورزی با پرداخت تسهیلات قابل توجه، از احداث گلخانه‌های بزرگ در استان حمایت کرده است.
افزون براین دولت با ایجاد شهرک‌های کشاورزی، زیرساخت‌های لازم برای احداث گلخانه‌ها را فراهم کرده است و این واحدها را به سرمایه‌گذاران واجد شرایط واگذار می‌کند.
ایرنا: با توجه به تولید سالانه هشت هزار تن محصول در گلخانه‌های موجود، پیش‌بینی شما از میزان تولید با تحقق سطح ۲۰۰ هکتاری چیست؟
حاجی میرزایی: با در نظر گرفتن میانگین تولید به ازای هر هکتار ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن با توسعه ۲۰۰ هکتار گلخانه در استان ۵۰ تا ۶۰ هزار تن افزایش تولید خواهیم داشت.
ایرنا: چه نوع محصولات گلخانه‌ای در استان بیشترین سهم تولید را دارند و برنامه‌ای برای تنوع‌بخشی به این محصولات وجود دارد؟
حاجی میرزایی: باتوجه به اینکه گلخانه محیط کنترل شده است و اقلیم داخل فضای گلخانه متناسب با هر محصولی تنظیم می‌شود لذا محدودیتی در انتخاب نوع محصول تولیدی نخواهیم داشت، در حال حاضر محصولات گلخانه ای در استان شامل سبزی و صیفی، توت فرنگی، گیاهان دارویی، نهال درختان میوه کشت، گل و گیاهان زینتی است.
ایرنا: نقش فناوری و دانش روز در توسعه گلخانه‌های استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا آموزش یا انتقال فناوری به بهره‌برداران در دستور کار است؟
حاجی میرزایی: فناوری و دانش روز نقش بسیار مهمی در توسعه گلخانه‌های استان ایفا می‌کند. این نقش‌ها را می‌توان در چند بخش اصلی شامل بهینه‌سازی مصرف آب و انرژی سیستم‌های هیدروپونیک و آئروپونیک یعنی استفاده از روش‌های کشت بدون خاک برای کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری، سیستم‌های آبیاری هوشمند به عبارتی کنترل دقیق رطوبت و تغذیه گیاهان با سنسورهای رطوبت و دما و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با نصب پنل‌های خورشیدی برای تامین انرژی و کاهش هزینه‌ها، دسته‌بندی کرد.
بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری محصولات گلخانه‌های هوشمند با تجهیز گلخانه ها به سیستم‌های کنترل خودکار دما، رطوبت و نور، استفاده از LEDهای رشدبرای افزایش فتوسنتز و کاهش مصرف برق. نرم‌افزارهای مدیریت تولید که برای ردیابی رشد گیاهان و پیش‌بینی بازدهی محصول کاربرد دارد، امکان پذیر است.
کاهش هزینه‌های نیروی انسانی با استفاده از ربات‌های برداشت و بسته‌بندی و بهبود بازاریابی و فروش محصولات ، کاهش هدررفت منابع با بازیافت و استفاده مجدد از آب و کاهش ضایعات کشاورزی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته از مزایای بهره‌مندی از فناوری در حوزه گلخانه هاست.
ایرنا: چه میزان اشتغالزایی از توسعه گلخانه‌ها در استان انتظار می‌رود و چه برنامه‌هایی برای تربیت نیروی انسانی متخصص دارید؟
حاجی میرزایی: به ازای هر هکتار توسعه و احداث گلخانه ۱۲ نفر اشتغالزایی ایجاد می‌شود که این افراد از طریق سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و مدیریت هماهنگی امور ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان می‌توانند دوره های فنی آموزشی موردنیاز خود را برای کار در واحدهای گلخانه ای سپری کنند.
