به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، دومین روز از مجمع گفت‌وگوی تهران عصر امروز (دوشنبه، ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴) در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با نشست تخصصی «بررسی توسعه اقتصادی در کشورهای غرب آسیا» ادامه یافت. در این نشست که با حضور چهره‌های سیاسی و دانشگاهی از ایران، سودان، ترکیه و فلسطین در تهران برگزار شد، حاضران به بررسی بسترها و موانع توسعه منطقه‌ای، ارتباط آن با مفهوم مقاومت، تأثیر تحولات اخیر بر نظم منطقه‌ای و نقش بازیگران غیردولتی پرداختند.
در این نشست «کیهان برزگر» از ایران، «مصطفی عثمان اسماعیل» وزیر خارجه سابق سودان و استاد دانشگاه، «آریا برزگر» از دانشگاه تهران، «قدیر تمیز» رئیس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه (ORSAM) ترکیه و «اورا العیره» به ارائه دیدگاه‌های خود درباره موضوع نشست پرداختند.
آینده مقاومت، آینده توسعه را نیز تعیین می‌کند
لورا العیره، پژوهشگر و فعال فلسطینی اهل غزه، در پاسخ به سؤالی درباره امکان تحقق آرامش و توسعه اقتصادی در این منطقه پرتنش، گفت: منطقه ما قابلیت بالایی برای توسعه دارد، می‌تواند ثروتمند و با اقتصادی پویا باشد؛ اما تحقق این چشم‌انداز، منوط به استقلال کشورها و کنترل آن‌ها بر منابع خودشان است. این موضوع به مقاومت گره خورده است. آینده مقاومت، آینده توسعه را نیز تعیین می‌کند. استقلال‌طلبی، امری انسانی است و هرگاه ملت‌ها مستقل باشند، امکان برنامه‌ریزی برای توسعه وجود دارد.
وی با تأکید بر اینکه مردم منطقه باید با اشغالگری، امپریالیسم و فاشیسم مبارزه کنند، گفت: تجربه نشان داده هیچ ملتی اشغالگری را نمی‌پذیرد. حمایت‌های بی‌چون‌وچرای غرب از صهیونیسم دیگر کارایی ندارد. اینجا در تهران گرد آمده‌ایم تا اصولی مشترک را پیگیری کنیم، حتی اگر دیدگاه‌هایمان در جزئیات متفاوت باشد.
العیره با اشاره به اینکه آنچه امروز در فلسطین در حال وقوع است؛ از کشتار تا بردگی زنان و کودکان، نمونه‌ای آشکار از ظلم سیستماتیک است که باید برای مقابله با آن برنامه‌ریزی شود، گفت: ما به‌دنبال آینده‌ای امن و توسعه‌محور هستیم. همه کشورها در منطقه به‌دنبال یافتن متحدانی برای خود هستند. به گفته آقای ظریف، دغدغه‌ی ما باید امنیت، ثبات و ثروت باشد. وقتی با مردم فلسطین صحبت می‌کنیم، ۶۲٪ آن‌ها هیچ چشم‌انداز مشخصی برای آینده ندارند. زیرساخت‌ها و مشاغل آن‌ها نابود شده است. ما باید آینده‌ای بسازیم که به آنان امید بدهد.
مقاومت و توسعه دو روی یک سکه‌اند
کیهان برزگر با اشاره به اینکه در منطقه شاهد نوعی دگردیسی در مفهوم مقاومت هستیم، توضیح داد: پس از ۷ اکتبر، مقاومت سنتی تغییر کرده و دیپلماسی جایگزین بخشی از آن شده است. حتی ترکیه اکنون به مرکز تعاملات منطقه‌ای تبدیل شده و مذاکراتی میان این کشور با آمریکا و روسیه در حال شکل‌گیری است.
او افزود: ایران نیز تمرکز ویژه‌ای بر توسعه اقتصادی دارد. همکاری ایران با کشورهای عربی نیز تقویت شده است، چرا که این کشورها دریافته‌اند که توسعه در ایران، ثبات و پیشرفت در کل منطقه را به همراه دارد.
وی درباره ادعای رژیم اسرائیل درباره شباهت وقایع ۷ اکتبر با ۱۱ سپتامبر آمریکا گفت: آنچه در منطقه رخ داده، تصویر اسرائیل را به‌عنوان چهره‌ای خشن و ناقض حقوق بشر آشکار کرده است. اکنون روایت غالب این است که ایران، دشمن منطقه نیست؛ بلکه این اسرائیل است که به‌عنوان تهدید اصلی دیده می‌شود. کشورهای عربی نیز از این واقعیت آگاه شده‌اند و حمایت‌های معناداری از مردم غزه نشان داده‌اند.
باید از تاریخ مقاومت و دیپلماسی الهام بگبریم
مصطفی عثمان اسماعیل، وزیر خارجه سابق سودان هم با اشاره به اینکه ما باید از تاریخ الهام بگیریم، گفت: از الجزایر تا افغانستان، همواره مقاومت در کنار دیپلماسی وجود داشته است. امروز نیز نمی‌توان تنها بر مبارزه مسلحانه تأکید کرد، بلکه توسعه اقتصادی باید مکمل آن باشد. منطقه ما باید به آسیب‌شناسی بپردازد. اتحادها در حال تغییرند. زمانی ایران و عربستان مقابل هم بودند، اما اکنون در حال همکاری‌اند. هیچ اتحادی دائمی نیست. آنچه دائمی‌ست، همسایگی ماست. ما نمی‌توانیم محله‌مان را تغییر دهیم.»
وی درباره نقش بازیگران غیردولتی در منطقه هم گفت: بازیگران غیردولتی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ برخی مخرب مانند القاعده، و برخی دارای نقش سازنده. آنچه اهمیت دارد، ایجاد یک مثلث همکاری میان دولت‌ها، نهادهای مدنی و بازیگران منطقه‌ای برای حل چالش‌هایی چون حقوق بشر، توسعه و عدالت است.
مقاومت دیگر فقط مبارزه نظامی نیست
قدیر تمیز رئیس مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه ترکیه هم با تاکید بر لزوم بازتعریف روابط بین‌الملل گفت: سیاست بین‌الملل پیچیده شده است. بازیگران زیادی وارد شده‌اند. مقاومت دیگر فقط مبارزه نیست، بلکه مفهومی است ترکیبی که باید در کنار توسعه، سیاست انرژی و امنیت غذایی تعریف شود. ما باید یک نگاه منطقه‌ای عقلانی داشته باشیم، نه صرفاً امنیتی. ترکیب دیپلماسی، توسعه و مقاومت می‌تواند راه‌حل جامع و پایدار برای غرب آسیا باشد.
روایت ایران در منطقه در حال تغییر است
اریا برزگر، استاد دانشگاه تهران هم در این نشست با اشاره به دیدگاه میشل فوکو مبنی بر اینکه «هر جا قدرت هست، مقاومت نیز هست» گفت: ایران سال‌هاست که به‌عنوان یک تهدید تصویرسازی شده است. اما اکنون، پس از ۷ اکتبر، این تصویر دگرگون شده و اسرائیل به‌عنوان عامل خشونت و بحران معرفی می‌شود. روایت منطقه در حال تغییر است و ایران باید در معادلات توسعه‌ای منطقه جایگاه خودش را پیدا کند.
