سرشماری سمندر کردستانی در زیستگاه‌های مهاباد آغاز شد

فاروق سلیمانی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اعضای این تیم به مدت یک هفته زیستگاه‌های گونه سمندر کردستانی در این شهرستان شامل، «قلات شاه»، «سرشاخان»، «دول نیلان»، «سه‌ر تنگـ»، «سه‌ر هولان» و «ئه‌شکوت رفته» را مورد پایش قرار می دهند.

وی با اشاره به اینکه برای شمارش دقیق تعداد یک گونه خاص در یک منطقه باید در ۲ مرحله سرشماری و علامت گذاری صورت گیرد، اضافه کرد: این تیم در مرحله نخست سمندرها را در این زیستگاه شناسایی و علامت گذاری می کنند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: در این پایش و طی مسافت حدود یک کیلومتر از جویبارهای منطقه مورد بررسی قرار می گیرد که بعد از جمع‌آوری آمار، برنامه‌ریزی‌های لازم برای حفاظت از این سمندرها توسط سازمان مرکزی و اداره نظارت بر حیات وحش استان انجام می‌شود.

وی افزود: ناآگاهی جوامع بومی و محلی از وضع سمندرهای ایران باعث کاهش جمعیت این گونه جانوری شده است و بنابراین آموزش و اطلاع‌رسانی می‌تواند در حفاظت بیشتر از این گونه‌های ارزشمند نقش مثبت داشته باشد.

سلیمانی با بیان اینکه این گونه به دلیل حساس بودن به شرایط محیطی، همواره با آسیب‌های بسیار جزئی و آلودگی بسیار کم منابع آبی از بین می‌روند، گفت: در سال‌های گذشته به دلیل خشک شدن چشمه‌ها و تغییر کاربری آنها و شکار آنها توسط پرندگان و مارها این گونه نادر بسیاری از زیستگاه‌های خود را از دست داده و در شمار گونه‌های در حال انقراض قرار گرفته است.

وی ادامه داد: در اصطلاح محلی به این گونه جانوری «بو که کانیله» و «کانی بوک» گفته می‌شود که به معنی عروس چشمه است و این نامگذاری حاکی از آن است که تنها در چشمه‌های با آب روان و صاف قابل مشاهده است.

به گزارش ایرنا سمندر کردستانی از راسته دوزیستان دم دار و خانواده سالاماندریده (سمندرها) بوده که از این جنس (Neurergus) سه گونه در ایران وجود دارد و این گونه در لیست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در دسته به شدت در معرض خطر انقراض طبقه بندی شده است.

این گونه دارای سر پهن، طول سر با عرض آن تقریباً برابر، پوزه گرد، چشم‌های برجسته، بدن و دم قوی، فاقد تاج پشتی و به رنگ سیاه براق همراه با لکه‌های زرد رنگ روشن به اشکال حلقه ایی، قلابی و نیم دایره است و خال های زرد این گونه به طور غیر منظم در پشت بدن قرار دارند.

در سال‌های اخیر عمده‌ترین تهدیدها شامل خشکسالی، گرمایش جهانی، آلودگی آب توسط کودهای شیمیایی، سموم کشاورزی، تخریب و تغییر وضعیت چشمه‌ها و برکه‌هایی است که برای مصارف کشاورزی و دامداری توسط روستاییان، کشاورزان و دامداران صورت می‌گیرد.

تاکنون، هفت‌گونه سمندر به نام‌های سمندر غارزی، سمندر کوهستانی لرستانی (امپراطور)، سمندر کوهستانی کردستانی (خال زرد)، سمندر کوهستانی آذربایجانی، سمندر آتشین، سمندر تاج‌دار جنوبی و سمندر جویباری ایرانی در کشورمان شناسایی و نامگذاری شده است.

مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.