به گزارش خبرنگار ایرنا، استان فارس با برخورداری از ۲ شهر جهانی و چهار شهر و روستای ملی صنایع دستی در کنار فعالیت ۸۹ رشته هنری، جایگاهی بی‌بدیل در این عرصه دارد. دست سازه‌های ارزشمند هنرمندان فارس، نه تنها به عنوان سوغاتی محبوب گردشگران شناخته می‌شود، بلکه به نمادی از هدایای رسمی دستگاه‌های دولتی و خصوصی شیراز به میهمانان داخلی و بین‌المللی تبدیل شده است.
صنایع دستی، محور اصلی اشتغالزایی برای ۳۳ هزار هنرمند این استان است. با این حال، اگرچه فروش محصولات تجاری در برخی رشته‌ها رونق نسبی دارد، شرایط معیشتی دشوار جامعه و کاهش شمار گردشگران خارجی، فروش این محصولات را در بازارهای داخلی با رکود مواجه کرده است.
از سوی دیگر، فعالان و مسئولان این حوزه تاکید می‌کنند که صادرات صنایع دستی نیز با چالش‌هایی مانند موانع ارزی و محدودیت دسترسی به بازارهای جهانی روبه‌روست. این در حالی است که بازارهای خارجی، هدف اصلی فروش محصولات درجه یک فارس در رشته‌هایی مانند خاتم‌کاری، منبت، جواهرسازی سنتی (جوک) و دست‌بافته‌های داری محسوب می‌‍شوند.
هاشم شایق، معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، با اشاره به آمار صادرات، اعلام کرد: در سال ۱۴۰۳، حدود ۱.۵ میلیون دلار محصولات صنایع دستی از مبادی گمرکی این استان به خارج صادر شد؛ هرچند این رقم در مقایسه با دهه گذشته که صادرات به ۹ میلیون دلار رسید، کاهش چشمگیری داشته است.
این روند نزولی نه تنها معیشت صنعتگران را تحت تاثیر قرار داده، بلکه گرایش هنرمندان جوان به تولید انبوه و کاهش هزینه‌های تمام شده برای ورود به سبد خانوارها، موجب شده تا سبک‌های اصیل صنایع دستی فارس به تدریج به فراموشی سپرده شوند.
اکسپو ۲۰۲۵؛ نفس تازه‌ای برای صنایع دستی فارس
هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران (ایران اکسپو ۲۰۲۵) با حضور تجار و بازدیدکنندگان بین‌المللی، فرصتی طلایی را برای صنایع دستی فارس ایجاد کرده تا با جذب بازارهای جدید یا تحکیم جایگاه خود در بازارهای موجود، چرخه تولید و فروش را احیا کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، درباره اهداف حضور هنرمندان این استان در اکسپو گفت: محوریت مشارکت صنعتگران فارس، عرضه آثار فاخر به تجار داخلی و خارجی، بازاریابی هدفمند و احیای زنجیره فروش است. ۱۵۰ مترمربع از سالن B۲ این نمایشگاه به صنایع دستی فارس اختصاص یافته و ۳۵ هنرمند برجسته در ۲۱ رشته مختلف، محصولات صادرات محور خود را ارایه می‌دهند.
۱۵۰ متر مربع از سالن b۲ نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران به صنایع دستی فارس اختصاص یافته و ۳۵ هنرمندان شاخص در ۲۱ رشته صنایع دستی فارس فرصت ارائه محصولات و داشته‌های صادراتی خود را پیدا کرده‌اند.
محمد ثابت اقلیدی افزود: در این غرفه علاوه بر نمایش محصولات و توزیع کاتالوگ‌های تبلیغاتی، کارگاه‌های زنده در ۶ رشته هنری برپا شده تا با جذب مخاطبان، فرصت تعامل مستقیم با هنرمندان فراهم شود.
به گفته ثابت اقلیدی، هنرمندان منتخب از شهرهای جهانی و ملی صنایع دستی مانند آباده (منبت)، فیروزآباد (دست‌بافته‌های داری)، خشت (حصیربافی)، میمند (شیشه‌گری سنتی) و شیراز (خاتم، نگارگری، قلم‌زنی و کاشی هفت رنگ) گردهم آمده‌اند. این افراد با حمایت اداره‌کل میراث فرهنگی در زمینه‌های انتقال کالا، اسکان، پذیرایی و غرفه‌سازی مشارکت دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس همچنین از همکاری هلدینگ تجاری برآوند خبر داد و توضیح داد: این هلدینگ به عنوان کارگزار حقوقی و تجاری، در امضای قراردادها، بازگشت ارز و تسهیل فرایند صادرات با هنرمندان همکاری می‌کند. حمایت نهادهای اقتصادی توانمند، موتور محرک صنایع دستی برای جهش به بازارهای جهانی خواهد بود.
رونق صنایع دستی؛ در گشایش درهای دوستی
رئیس اتحادیه صنایع دستی فارس در گفت و گو با ایرنا حضور در رویدادهایی مانند اکسپو را مثبت ارزیابی کرد، اما تاکید نمود: حضور باید همراه با برنامه‌ریزی هدفمند و پشتیبانی حقوقی از هنرمندان باشد. بسیاری از صنعتگران با چالش‌های قراردادهای بین‌المللی آشنا نیستند و تجربه ۲۰ ساله اتحادیه می‌تواند مکمل اقدامات دولتی باشد.
حسین همتی، با اشاره به اولویت کشورهای دارای روابط سیاسی و اقتصادی مناسب با ایران، گفت: تمرکز بر بازارهایی مانند عمان که ارتباطات سازنده‌ای با ایران دارند، راهکاری عملی برای تسهیل صادرات است.
به باور کارشناسان، ارایه حرفه‌ای صنایع دستی فارس در ایران اکسپو ۲۰۲۵ می‌تواند سرآغازی برای رونق صادرات، خلق ثروت و حفظ اصالت این هنرهای بومی باشد.
هفتمین نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ با مشارکت وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور خارجه، سازمان توسعه تجارت و نهادهای دولتی و خصوصی، از هشت اردیبهشت در محل نمایشگاه‌های دائمی تهران آغاز شده و به مدت پنج روز ادامه دارد.
