تفاوت معاملات CFD و فیوچرز چیست؟ کدام بازار برای شما مناسب‌تر است؟

معاملات CFD یعنی انجام تریدهای دو طرفه بر اساس تفاوت قیمت، بر روی یک نماد معاملاتی در بازار فارکس که قیمت قطعی و زمان سررسید از پیش تعیین‌ شده ندارد. در فیوچرز نیز هم‌ در زمان حال معاملات بر روی اختلاف قیمت انجام می‌شود اما با قیمت مشخص، هر چند که می‌تواند زمان انقضا نیز داشته باشد. اما به‌ زبان ساده تفاوت معاملات CFD و فیوچرز چیست و کدام را انتخاب کنیم، CFD یا فیوچرز؟ کدام‌ یک برای شما مناسب‌تر است؟ در ادامه با ما همراه باشید تا صفر تا صد تفاوت معاملات CFD و فیوچرز را به شما آموزش بدهیم.

معاملات cfd در فارکس چیست؟

برای این که تفاوت معاملات CFD و فیوچرز را کاملا درک کنید و سپس تصمیم بگیرید که کدام برای شما مناسب‌تر است، لازم است که ابتدا مشخص شود معاملات CFD چیست و چگونه انجام می‌شود، معاملات فیچرز چیست و سپس تصمیم بگیرید که برای شما کدام معاملات مناسب‌تر است، CFD یا فیوچرز؟

اگر بخواهید برای کسب سود، تعدادی سهم از سهام شرکت‌های معتبر کشورهای صنعتی مثلا شرکت مایکروسافت، گوگل یا اپل را بخرید، باید بهای کامل سهام را بپردازید و سهام‌دار حقیقی آن شرکت شوید، اما چنین کاری برای کسانی که در ایران زندگی می‌کنند مقدور نیست، با این حال، می‌توانید از طریق معاملات CFD «قرارداد مابه التفاوت» یعنی «معامله بر روی تفاوت قیمت» از افزایش و حتی کاهش قیمت آن سهام سود کسب کنید.

در معاملات cfd، در واقع شما بدون این‌که مالک خود دارایی باشید، با «قرارداد ما به‌ التفاوت» (Contract for Difference) که به اختصار «CFD» نامیده می‌شود، روی افزایش یا کاهش قیمت یک دارایی یا کالا، به نوعی شرط‌بندی انجام می‌دهید.

قرارداد ما به‌ التفاوت به زبان بسیار ساده به معاملاتی گفته می‌شود که شما فقط روی «تغییر قیمت» یا «نوسانات قیمت» کالا (نه خود کالا) معامله انجام می‌دهید. بنابراین، اگر روی یک نماد معاملاتی (مثلا طلا) معامله خرید یعنی پوزیشن Buy باز کنید، در اصل به نوعی شرط‌‌بندی می‌کنید که قیمت انس طلا (هر انس حدود ۳۱ گرم است)، افزایش می‌یابد.

حال اگر بر روی انس طلا معامله فروش یعنی پوزیشن Sell باز کنید، باز به نوعی شرط‌بندی می‌کنید که قیمت انس طلا کاهش می‌یابد. پس از باز کردن معامله، اگر قیمت انس طبق تحلیل شما حرکت کند، شرط‌بندی را می‌برید و بر مبنای میزان حجم ضربدر مقدار افزایش قیمت، سود می‌کنید اما اگر قیمت طلا خلاف تحلیل شما حرکت کند، شرط‌بندی را می‌بازید و براساس میزان حجم ضربدر مقدار کاهش قیمت، زیان خواهید کرد.

به عنوان مثال، اگر قیمت هر انس طلا هم‌اکنون ۳۳۰۰ دلار باشد و شما یک معامله با حجم ۱ لات باز کنید، یعنی به ازای هر ۱ پیپ تغییر در انس، شما ۱۰ دلار سود یا زیان خواهید کرد. بنابراین، اگر معامله خرید یعنی پوزیشن Buy باز کنید و قیمت انس ۱۰ پیپ افزایش یابد، (۱۰ ضربدر ۱۰ مساوی ۱۰۰)، ۱۰۰ دلار سود می‌کنید. همچنین، اگر معامله فروش یعنی پوزیشن Sell باز کنید و قیمت طلا کاهش یابد، باز هم به ازای هر ۱ پیپ کاهش، ۱۰ دلار سود خواهید کرد. برای درک نحوه محاسبه، به مثال زیر توجه کنید:

برای محاسبه عملی این معامله، فرض کنید قیمت فعلی هر انس طلا ۳۳۰۰ دلار است و شما قصد دارید یک قرارداد استاندارد CFD طلا (قرارداد استاندارد یعنی ۱۰۰ هزار واحد که ۱ لات گفته می‌شود)، با اهرم ۱:۱۰۰ را معامله کنید که معمولاً معادل ۱۰۰ اونس طلا است. با قیمت ۳۳۰۰ دلار برای هر اونس، ارزش کل پوزیشن ۳۳۰۰۰۰ دلار خواهد بود (۱۰۰ اونس × ۳۳۰۰دلار).

میزان سود یا زیان: اگر قیمت طلا به ۳۳۵۰ دلار در هر اونس افزایش یابد، میزان سود یا زیان شما ۵۰۰۰ دلار خواهد بود ((۳۳۵۰ دلار منهای ۳۳۰۰دلار) ضربدر × ۱۰۰ اونس). یعنی قیمت از ۳۳۰۰ دلار تا ۳۳۵۰ دلار، ۵۰ دلار افزایش داشته است. حال ۵۰ دلار ضربدر ۱۰۰ انس می‌شود ۵۰۰۰ دلار.

طبق محاسبات بالا به فرض که مارکت ۵۰ دلار تغییر قیمت داشته است، اگر معامله خرید یعنی پوزیشن Buy باز کرده بودید، ۵۰۰۰ دلار سود می‌کردید و اگر پوزیشن Sell باز کرده بودید، اکنون ۵۰۰۰ دلار ضرر کرده بودید.

توجه داشته باشید که در مثال بالا از اهرم ۱:۱۰۰ استفاده شد، بنابراین اگر از از اهرم ۱:۵۰ استفاده می‌شد میزان سود نصف ۵۰۰۰ دلار یعنی ۲۵۰۰ دلار می‌شد و اگر با اهرم ۱:۲۰۰ معامله انجام می‌شد میزان سود یا زیان نیز دو برابر می‌گردید.

برای اطلاع بیشتر از نحوه تاثیر و محاسبه لوریج در معاملات، لطفا به مقاله «بهترین لوریج برای ۱۰۰ دلار در بازار فارکس و کریپتو چقدر است؟» مراجعه کنید.

معاملات فیوچرز چیست؟

حالا که با CFD آشنا شدید، به سراغ «معاملات فیوچر» (که در میان معامله‌گران با نام «فیوچرز» یعنی اسم جمع «فیوچر» شناخته می‌شود) خواهیم رفت تا ببینیم چگونه انجام می‌شود، سپس به موضوع «CFD یا فیوچرز؟» می‌پردازیم و میبینیم مهمترین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز چیست؟

اصل معاملات فیوچرز (Futures Trading) به این شکل است که خریدار و فروشنده برای خرید و فروش یک کالا با قیمت مشخص در موعدی مشخص در آینده توافق می‌‌کنند. به عنوان مثال، فرض کنید قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی هم‌اکنون ۷۰ میلیون تومان است و شما حدس می‌زنید که ۶ ماه بعد قیمت آن تا ۸۰ الی ۱۰۰ میلیون تومان افزایش می‌یابد. بنابراین هم‌اکنون تعداد ۱۰ قطعه سکه تمام بهار آزادی را برای تحویل در راس تاریخ ۶ ماه بعد با قیمت ۷۰ تا ۷۵ میلیون تومان خریداری می‌کنید و حدود ۵ تا ۱۰ درصد میزان کل خرید را نیز به فروشنده می‌پردازید.

در راس تاریخ مقرر، فروشنده موظف است ۱۰ سکه بهار آزادی را به شما تحویل دهد و باقی وجه خود را نیز دریافت کند. حال اگر قیمت هر قطعه سکه از نرخ خرید شما بیشتر شده باشد، اضافه قیمت را شما سود می‌کنید اما چنانچه قیمت کاهش یافته باشد، زیان می‌کنید.

این‌ گونه معاملات، بیشتر بر روی کالاهای اساسی و در میزان زیاد مانند گندم، شکر، قهوه، نفت خام، ارزهای دیجیتال و… انجام می‌شود. به عنوان مثال، وقتی یک کشاورز مقدار ۱۰۰ تن محصول خود را برای تحویل در ۹ ماه بعد می‌فروشد، دیگران نگران کاهش قیمت در زمان برداشت محصول نمی‌شود و از سوی دیگر، مشتری (فرض کنید یک کارخانه تولید نان و فرآورده‌های مرتبط) نیز می‌تواند اطمینان داشته باشد که با خرید میزان گندم مصرفی برای یک سال، حتی اگر قیمت گندم افزایش یابد یا بازار با کمبود گندم مواجه شود، مشکل تامین گندم نخواهد داشت و درصورت افزایش قیمت گندم در زمان تحویل، میزان سود شرکت نیز افزایش یابد. همچنین بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی برای تامین سوخت مورد نیاز مثلا ۶ ماه تا ۱ سال، قرارداد فیوچرز منعقد می‌کنند.

معاملات فیوچرز چگونه انجام می‌شود؟

معاملات فیوچرز به دو روش تحویل فیزیکی یا تسویه نقدی با قیمت تاریخ انقضای قرارداد انجام می‌شود که بیشتر در بورس عرضه می‌شود و نیاز به سرمایه‌های بالا دارد، اما هم‌ اکنون در صرافی‌ها، معاملات فیوچرز بر روی «اختلاف قیمت کالا یا دارایی» و مشابه همان معاملات CFD در فارکس انجام می‌گیرد که حتی معامله‌گران خرده سرمایه نیز می‌توانند از نوسانات قیمت در هر دو جهت صعودی یا نزولی سود کسب کنند.

به عنوان مثال، دو نفر روی یک دارایی، برای تاریخ مشخصی معامله باز می‌کنند. معامله‌گر اول معتقد است قیمت آن کالا به بیش از ۶ هزار دلار افزایش می‌یابد، بنابراین معامله لانگ (Long) باز می‌کند و معامله‌گر دوم که معتقد است قیمت به کمتر از ۵ هزار دلار کاهش خواهد یافت، معامله شورت (Short) انجام می‌دهد.

در تاریخ مقرر قیمت کالا به بیش از ۶ هزار دلار افزایش می‌یابد، در نتیجه معامله‌گر اول ۱۰۰۰ دلار سود و معامله گر دوم ۱۰۰۰ دلار زیان‌ می‌کند.

معاملات فیوچرز و CFD روی چه بازارهایی انجام می‌شود؟

معاملات فیوچرز و CFD در بازارهای متعددی انجام می‌شوند که عبارتند:

CFD یا فیوچرز؟ واقعیت این است که انجام معاملات فیوچرز و CFD از لحاظ تعداد کالاها و بازارهای مختلف، چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو طیف گسترده‌ای از بازارها را پوشش می‌دهند اما در بازارهای بزرگ مالی جهانی ، معاملات واقعی فیوچرز بر روی کالاهای اساسی طرفداران بیشتری دارد.

بد نیست به این نکته نیز اشاره شود که معاملات CFD فارکس در بسیاری از کشورهای بزرگ و صنعتی جهان مانند آمریکا که دارای یک بورس پویا با سوددهی عالی دارد، به دلیل شکل انجام قمارگونه، عدم شفافیت، عدم نظارت دقیق و کندل‌سازی بروکرها ممنوع یا با محدودیت مواجه است.

علاوه‌ بر این، به دلیل قوانین سخت‌گیرانه دولت برای بروکرها (مانند پرداخت ۲ تا ۲۰ میلیون دلار ودیعه از هر بروکر)، از یک سو و همچنین وجود بورس‌های پویا که معامله‌گران می‌توانند به طور متوسط در هر ماه حدود ۳۰٪ سود کسب کنند، معاملات CFD فارکس به‌ آن صورت از سوی شهروندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد.

در فیوچرز چند نوع قرارداد وجود دارد؟

معاملات فیوچرز از نظر زمانی به دو بخش کلی تقسیم‌بندی می‌شود:

1. قراردادهای دارای سررسید
2. قراردادهای بدون سررسید

در قراردادهای دارای سررسید، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند معامله فوق در تاریخ مشخص و با قیمت توافق شده انجام شود و نوسانات قیمت هیچ تاثیری در توافق انجام شده ندارد. فروشنده موظف است کالا را در راس تاریخ مقرر تحویل دهد و خریدار نیز باید آن را تحویل گرفته و وجه را تسویه کند.

معاملات بدون سررسید، که به آن معاملات پرپچوال (Perpetual Futures) نیز گفته می‌شود، در میان معامله‌گران خرده سرمایه (Retail Traders) از محبوبیت بیشتری برخوردار است. در این نوع قرارداد نوع کالا و قیمت آن مشخص می‌شود اما زمان تحویل نامشخص باقی می‌ماند.

تفاوت CFD و فیوچرز در چیست؟

اما تفاوت معاملات CFD و فیوچرز چیست؟ میزان تفاوت‌ها در دو بازار CFD و فیوچرز، در ظاهر خیلی زیاد نیست اما در برخی از زمینه‌ها با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند. در جدول زیر سعی شده به سوالاتی مانند: تفاوت معاملات CFD و فیوچرز چیست؟ و CFD یا فیوچرز؟، کدام یک می‌تواند برای تریدرهای ایرانی مناسب‌تر باشد، پاسخ داده شود. بنابراین در ادامه مهمترین تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو زمینه معامله‌گری با یکدیگر مورد مقایسه قرار می‌گیرند:

اگر بخواهیم تفاوت معاملات CFD و فیوچرز را به طور دقیق شرح دهیم، ابتدا بهتر است مشخص کنیم که منظور معاملات واقعی فیوچرز نیست که در بورس و با مبالغ کلان و حجم‌های بالا انجام می‌شود بلکه معاملات فیوچرز در صرافی‌ها است که بر روی «نوسانات قیمت» انجام می‌شود، ضمن این که در معاملات واقعی بازار فارکس هم معاملات چند ده میلیارد دلاری انجام می‌شود که ربطی به معاملات CFD‌های فارکس ندارد.

باتوجه به این موضوع که در اینجا منظور همان معاملات کسب سود از «نوسانات قیمت» در هر دو بازار CFD فارکس و فیوچرز است، برخی از مهم‌ترین تفاوت معاملات CFD‌ها و فیوچرها عبارتند از:

• اولین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز، به ساعات کاری این دو بازار مربوط می‌شود که اگر بخواهید در بازار بورس فعالیت کنید، روزانه ۸ ساعت باز است و سپس این بازار تعطیل می‌شود.
• دومین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز به باز بودن مدت زمان معامله مربوط می‌شود که در فارکس اگر یک خبر مهم مالی منتشر شود و بازار با نوسانات زیاد مواجه گردد، چه‌بسا بتوانید آن را مدیریت کنید اما در بورس که پس از ۸ – ۹ ساعت فعالیت تعطیل می‌شود، عملا امکان هیچگونه مدیریت پوزیشن وجود ندارد.
• سومین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز به میزان سرمایه تریدر مربوط می‌شود که در بازار فارکس می‌توانید با سرمایه اندک و لوریج‌های بسیار بالا معامله انجام دهید اما در بورس که روی مالکیت کالا معامله انجام می‌دهید اهرم وجود ندارد و در صرافی‌ها نیز که روی تفاوت قیمت ترید انجام می‌‌شودد میزان لوریج به اندازه اهرم فارکس نیست. هرچند که میزان لوریج هراندازه بیشتر باشد، میزان ریسک شما نیز افزایش می‌یابد.
• چهارمین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز برای تریدرهای ایرانی عدم دسترسی به بازار بورس کشورهای صنعتی و همچنین عدم امکان فعالیت معاملاتی در صرافی‌های معتبر جهانی است.
• پنجمین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز به میزان سرمایه مورد نیاز مربوط می‌شود که برای معاملات فیوچرز سرمایه‌های کلان مورد نیاز است که بیشتر برای شرکت‌ها و معامله‌گران بزرگ مناسب است و با سرمایه‌های اندک نمی‌توان سودهای چشمگیری به‌دست آورد.
• ششمین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز نیز به مدت زمان طولانی قرارداد سررسید یا انقضا مربوط می‌شود.
• هفتمین تفاوت معاملات CFD و فیوچرز به هزینه‌های معاملاتی آن‌ها مربوط می‌شود که بسیار بیشتر از معاملات CFD است.

در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که کدام‌ یک بهتر است: CFD یا فیوچرز؟

CFD بهتر است یا فیوچرز؟

اکنون که با تفاوت معاملات CFD و فیوچرز تا حدودی آشنا شدید، شاید هنوز مردد باشید که کدام بهتر است: CFD یا فیوچرز؟

بازار فیوچرز اصلی به دلیل تحریم‌ها در دسترس کاربران ایرانی قرار ندارد مگر این که بخواهید در بورس ایران معاملات آتی انجام دهید که با محدودیت‌ها و مشکلات زیادی مواجه خواهید شد که مهم‌ترین آن‌ها نیاز به سرمایه بالا، عدم ارائه لوریج، عدم انجام معاملات دو طرفه و… برخی مشکلات موجود است.

اگر بخواهید معاملات فیوچرز را به شکل کسب سود از اختلاف قیمت در صرافی‌ها انجام دهید باز هم به دلیل مشکل تحریم‌های بین‌المللی نمی‌توانید به آسانی در صرافی‌های معتبر جهانی فعالیت کنید و دور زدن راه‌های ثبت نام و احراز هویت نیز می‌تواند منجر به از دست دادن کل سرمایه شما شود. حال، پاسخ شما چیست: CFD یا فیوچرز؟

با این اوصاف تفاوت معاملات CFD و فیوچرز برای کاربران ایرانی بیش از کاربران سایر نقاط دنیا است و شاید تنها بازاری که تقریبا آسان‌تر در دسترس تریدرهای ایرانی قرار می‌گیرد، فارکس است که بشتر بر روی معاملات CFD متمرکز هستند. هر چند کارگزاری‌های معتبر و بزرگ جهانی به ایرانیان خدمات نمی‌دهند اما باز هم ده‌ها بروکر آفشور موفق شده‌اند که تا حدودی این جای خالی را پر کنند.

شاید یکی از مهم‌ترین مزایای معاملات فیوچرز را بتوان شفافیت و عدم مداخله بازارسازها دانست که به دلیل نظارت دقیق و مستمر از سوی نهادهای نظارتی، می‌توان با اطمینان بالا به این معاملات ورود کرد درحالی که در بازار فارکس از بانک‌ها، شرکت‌ها و موسسات مالی تامین کنندگان سرمایه گرفته تا بروکرها هرکدام به نوعی سعی می‌کنند تا به نحوی حد ضرر تریدر را فعال کنند و به‌رغم انواع رگوله‌های رنگارنگ و به ظاهر بسیار معتبر اما هیچگونه نظارت اصولی و واقعی وجود ندارد.

کدام یک از بازارهای cfd و فیوچرز ریسک بالاتری دارد؟

شما با مقایسه تفاوت معاملات CFD و فیوچرز، اکنون می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام بهتر است: cfd یا فیوچرز؟ اما به نکته‌ای که باید به قدر کافی توجه کنید این است که کدام یک از بازارهای cfd و فیوچرز ریسک بالاتری دارد؟

همان‌طور که در تفاوت معاملات CFD و فیوچرز اشاره شد، معاملات فیوچرز، نیاز به سرمایه‌های بالا، نیاز به مدت زمان مشخص، نیاز به قیمت مشخص و همچنین هزینه‌های بیشتر از معاملات cfd دارد اما در معاملات «کسب سود از تغییرات قیمت» در CFDها و فیوچرز صرافی‌ها چندان اختلافی با یکدیگر ندارند.

در هر دو بازار اگر از دانش فنی مناسبی برخوردار باشید، می‌توانید با سرمایه‌های اندک اما استفاده از لوریج‌های بالا، سودهای چشمگیری کسب کنید، با این حال به خاطر داشته باشید که در بازار فارکس طبق آمارهای ارائه شده تنها ۳٪ افراد به سود مستمر می‌رسند و ۹۷٪ سرمایه خود را از دست می‌دهند!

در بازار واقعی فیوچرز به دلیل شفافیت، نظارت قوی و عدم وجود بازارسازان و تامین‌کنندگان نقدینگی، میزان زیان تا این حد بالا نیست، هرچند که در معاملات فیوچرز صرافی‌ها برای «کسب سود از نوسانات قیمت» و به‌ ویژه معاملات فیوچرز بر روی ارزهای دیجیتال، وضعیت کاملا به معاملات CFD در فارکس شباهت دارد!

کسانی که در هر دو زمینه فعالیت داشته‌اند، به خوبی می‌دانند که از نظر سوددهی واقعا تفاوت میزان سود معاملات CFD‌ها در فارکس و فیوچرز در صرافی‌ها آن‌قدر زیاد نیست که ارزش چنین ریسک‌های بسیار مخاطره‌آمیزی را داشته باشد.

سخن پایانی

برای انجام معاملات بر روی اختلاف قیمت، تفاوت چندانی میان معاملات CFD‌ها و فیوچرز در صرافی‌ها وجود ندارد اما مهم‌ترین تفاوت در دسترس بودن بسار آسان فارکس برای کاربران ایرانی و هزینه پایین‌تر معاملات بعلاوه لوریج‌های بالاتر است. از سوی دیگر، قطعی بودن قیمت، شفافیت عملکرد، نظارت و دقت عالی، امکان تاریخ انقضا یا سررسید و همچنین عدم دستکاری قیمت‌ها از ویژگی‌های مهم معاملات فیوچرز محسوب می‌شوند.

در پاسخ به CFD یا فیوچرز؟ باید گفت: در بازار فارکس اما، بروکرها، بانک، موسسات تامین کننده نقدینگی و سایر بزرگان بازار با روش‌های مختلف می‌تواند تمام داده‌های مهم همچون نقاط و نواحی ورود به معامله و نقاط و نواحی قرار گرفتن حد ضرر و همچنین، میزان حجم انباشته شده معامله‌گران را ببینند و به آسانی با یک شادو کندل، حد ضرر تریدرهای بسیاری را فعال کنند.

بازار فیوچرز در دسترس کاربران ایرانی قرار ندارد اما فعالیت در بازار فارکس، (هرچند که بروکرهای سطح بالای جهانی حضور ندارند)، اما بیش از یک‌ صد بروکر آفشور بدون محدودیت خدمات فارکس را ارائه می‌دهند. در بازار فارکس از قوانین دست‌پاگیر ثبت معاملات فیوچرز و… خبری نیست ضمن آن که هزینه‌های معاملات فارکس نیز نسبت به هزینه‌های معاملات فیوچرز بسیار کمتر است.

اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم CFD یا فیوچرز، حداقل برای کاربران ایرانی فارکس و معاملات CFD بسیار بهتر و آسان‌تر است.

سوال‌های متداول