به گزارش همشهری آنلاین، در پی حمله نظامی رژیم صهیونیستی به ایران در بامداد جمعه ۲۳ خردادماه که منجر به شهادت جمعی از هم‌وطنان، فرماندهان نظامی و دانشمندان هسته‌ای شد، تلویزیون اینترنتی همشهری با برگزاری میزگردهای تخصصی به بررسی ابعاد مختلف این رویداد پرداخت؛ میزگردهایی که همچنان ادامه دارند.
در یکی از برنامه‌ها با حضور وحید عزیزی، کارشناس اقتصاد، الزامات مدیریت اقتصادی در شرایط جنگی، تحلیل پیامدهای اقتصادی این حمله و راهکارهای مدیریت آن بررسی شد.
به گفته کارشناسان، جمهوری اسلامی ایران با تکیه‌بر تجربیات گذشته و همبستگی ملی، از این مرحله بحرانی نیز به‌سلامت عبور خواهد کرد.
اقدامات مثبت برای مدیریت اقتصاد
در همان روز نخست وقوع حمله، اتفاق مثبتی که افتاد این بود که دولت همان ابتدای صبح جلسه گذاشت و در مورد مسائل اقتصادی همفکری شد و آقای معاون اول درباره نتایج این جلسه اظهارنظر کردند.
دشمن هم بیکار ننشسته و برای تحریک مردم نسبت به شرایط اقتصادی فعال شده است. من دیدم عصر جمعه کلیپ‌هایی منتشر شده که از کشورهای خارجی با مردم تماس می‌گیرند و اعلام می‌کنند که چون وضعیت جنگی است بروید مثلاً برای خودتان آذوقه تهیه کنید و از این مسائل.
در هر جنگی هدف دشمن باید روی زمین بیاید که محقق شود یعنی هرقدر هم که درواقع صنایع نظامی ما آسیب ببینند تا زمانی که به انگیزه مردم خلل وارد نشود و منجر به تغییر رفتار مردم نشود، دشمن به هدفش نخواهد رسید.
الآن در خصوص جنگ‌های مختلف آمریکا کتاب‌هایی هست. مثلاً انتشارات روزنامه همشهری کتاب جنگ ۳ تریلیون دلاری نوشته جوزف استیگلیتز، اقتصاددان آمریکایی، درباره جنگ عراق را منتشر کرده است. در این کتاب هم ذکر شده تا زمانی که نتوانند روی رفتار مردم اثر بگذارند آن بحث نظامی هم آن‌قدر موفق نبوده است.
بالاخره تهاجمی که مشخص است ماه‌ها برای آن برنامه‌ریزی‌شده قطعاً دشمن این تدارک را دیده که بتواند روی ذهن مردم هم اثر بگذارد.
مشکل تأمین اقلام غذایی نداریم
در حوزه اقلام غذایی و بحث خورد و خوراک مردم از قبل پیش‌بینی‌شده یعنی ما مصوباتی داریم در شورای بالادستی که حتی حدود این‌ها مشخص است که دولت‌ها وظیفه دارند چقدر از هر کالای استراتژیکی را ذخیره داشته باشند. پس نگرانی از لحاظ ذخایر مواد غذایی نداریم. ضمن اینکه دولت اکنون بهتر است مرحله سوم طرح کالابرگ را اجرا کند. این طرح مورد استقبال قرار گرفت و اجرای مرحله بعدی آن‌هم می‌تواند برای مردم آرامش‌بخش باشد.
الحمدالله رفتار خوب مردم هم در چند مورد اخیر که اتفاقاتی افتاده نشان داده که با رفتار بعضی کشورها متفاوت است که بریزند در فروشگاه‌ها و چند برابر نیازشان کالاهای مصرفی بخرند. پس در بحث مواد غذایی و اقلام معیشتی واقعاً نگرانی وجود ندارد و تدابیرش از قبل انجام شده است. من شنیدم که گمرک هم تسهیلاتی قرار داده که کالاها ازاین‌پس با سرعت بیشتری ترخیص شود.
در مورد برق هم خوشبختانه همان صبح جمعه وزارت نیرو اعلام کرد که مشکلی در تأمین برق نداریم. در زمینه سوخت یعنی بنزین و گازوئیل هم کشور ذخایر استراتژیک دارد تا اگر مشکلی پیش آمد تأمین شود. من در خیابان‌ها هم دیدم که در کنار پمپ‌بنزین‌ها نیروی انتظامی ایستاده بود و نظم برقرار بود. خدا را شکر خود مردم رعایت کردند یعنی به این صورت نبود که هجومی برده شود و مشکلات فنی پیش بیاید.
به نظر من هر بار که اتفاقات مشابهی افتاده رفتار مردم بهتر شده است؛ یعنی این بار که شاید مواجهه سنگین‌تری بین ما و دشمن هست از اتفاقات با حجم پایین‌تر قبلی، وضعیت خیلی بهتر است. دلیل آن‌هم حتماً این است که مردم در دفعات قبل دیدند که کشور مشکلی در تأمین مواد غذایی و لوازم مصرفی و سوخت ندارد. در موضوع حمل‌ونقل که فرودگاه‌ها بسته شد، دیدیم که سریعاً راه‌آهن اعلام کرده که سفرهای ریلی را بیشتر می‌کند تا مشکلی برای رفت‌وآمد مردم پیش نیاید.
بااین‌حال، دولت وظیفه دارد با بعضی از کسانی که از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند برخورد کند و اختیارش را هم دارد. مثلاً تاکسی‌های اینترنتی ممکن است هزینه را افزایش بدهند که باید سریعاً به آنها تذکر داده شود. یا ممکن است بعضی شرکت‌ها بخواهند از وضعیت سوءاستفاده کنند و قیمت کالاهایشان را افزایش دهند که باید جلوی آن گرفته شود. حتی افزایش قیمت محصولات خودروسازان که قبل از جنگ بود هم فعلاً باید متوقف شود تا خدای‌نکرده این تلاقی زمانی منجر به ذهنیت بد در مردم نشود که شرکت‌ها دارند از شرایط جنگی سوءاستفاده و محصولاتشان را گران می‌کنند.
دولت باید درواقع نقش‌آفرینی قوی داشته باشد و بازار را لحظه‌ای رصد کند. مثالی بزنم از دولت قبل؛ در زمان وعده صادق یک در دولت شهید رئیسی ستادی در همان شب تشکیل شد. تصمیمات محکمی برای بازار ارز گرفته شد که نتیجه آن را دیدیم که پس از عملیات وعده صادق یک، قیمت ارز کاهش یافت.
توصیه‌ها درباره وضعیت بازار
تأکید مکرر وزیر کشاورزی بر کفایت ذخایر مواد غذایی
وجود برنامه‌ریزی‌های قبلی برای ذخیره‌سازی کالاهای استراتژیک
نظارت نیروی انتظامی بر توزیع سوخت در جایگاه‌ها
هشدار درباره رفتارهای هیجانی در خرید کالاها
توصیه‌های ضروری به مردم
پرهیز از خریدهای غیرضروری و ذخیره‌سازی بی‌مورد
دریافت اخبار فقط از منابع رسمی و معتبر
حفظ آرامش و جلوگیری از انتشار شایعات
همکاری با نهادهای مسئول در مدیریت بحران
نقش رسانه‌ها و مسئولان
لزوم اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع توسط رسانه‌های رسمی
ضرورت حضور میدانی مسئولان ارشد اقتصادی در میان مردم
برخورد قاطع با سوءاستفاده‌گران اقتصادی
ایجاد ارتباط مستمر بین دستگاه‌های اجرایی و مردم
جمع‌بندی و راهکارهای کلیدی
تقویت هماهنگی دستگاه‌های اجرایی
استفاده از تجربیات کارشناسان باتجربه
نظارت مستمر بر بازار و جلوگیری از احتکار
ایجاد سامانه‌های سریع پاسخگویی به شایعات
بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی
