شاید جالب باشد که بدانید در موزه جواهرات ملی ایران آنچه کمتر از همه ارزش مادی دارد، طلاست. این موزه مجموعه‌ای است غنی از سنگ‌های گرانبها و نایاب همچون الماس، زمرد، یاقوت، فیروزه و لعل. خزانه جواهرات ملی ایران مجموعه‌ای خیره‌کننده از زیورآلات، تاج و نیم تاج، جقه (پیش کلاه) گلدان، سرپوش غذا، قلیان، آینه، انفیه‌دان، عصا، تخت، سنجاق و گل سینه است که علاوه بر روایتگری تاریخ، بخشی از سرمایه ملی ایرانیان محسوب می‌شوند. الماس دریای نور، جقه نادری، تخت نادری، کره جغرافیایی جواهرنشان، تاج کیانی، تاج‌های پهلوی و تخت طاووس (تخت خورشید) تنها بخشی از آثار شاخص این گنجینه هستند.
این موزه، شهرتی جهانی دارد و جواهرات و گنجینه‌ای که در آن نگهداری می‌شود، چنان بی‌همتا و دیدنی است که بسیاری از سایت‌های گردشگری معتبر، به توریست‌ها توصیه می‌کنند به ایران سفر کنند تا آن را از نزدیک ببینند. از میان تمام جواهراتی که در موزه نگهداری می‌شود، دریای نور- الماس صورتی بی‌نظیر این مجموعه- در سراسر دنیا شناخته شده است و تقریبا هیچ فهرستی از الماس‌های برجسته دنیا نیست که کوه نور در آن جای نداشته باشد.
تاریخچه
تاریخچه جواهرات ایران از زمان حکومت صفویه آغاز می‌شود؛ زیرا تا قبل از صفویه، جواهرات گرانبهایی در خزانه دولتی وجود نداشته و پادشاهان صفوی بیش از ۲قرن دست به جمع‌آوری جواهرات زدند و حتی جواهرات را از بازارهای هند و عثمانی و کشورهایی مانند فرانسه و ایتالیا خریداری می‌کردند.
با ورود محمود افغان به ایران، خزینه‌های دولت با حمله افغان‌ها غارت شد. بعدها نادر برای بازپس‌گیری بخشی از جواهرات ایرانی به هند رفت و پس از لشکرکشی‌اش به این کشور، محمدشاه مقداری جواهر و اسلحه به نادر داد. بخشی از این اموال در راه از بین رفت و بخشی هم به رسم رایج به کشورهای همسایه داده شد. همینطور نادر بخشی از این جواهرات و اشیای مرصع را به آستان حضرت امام رضا(ع) هدیه و بخشی را نیز بین سپاهیان خود تقسیم کرد.
در دوران قاجار مجموعه جواهرات جمع‌آوری و ضبط شد و تعدادی از جواهرات بر تاج کیانی، تخت نادری، کره جواهرنشان و تخت طاووس نصب شد. در سال ۱۳۱۶شمسی، قسمت عمده جواهرات به بانک ملی ایران منتقل شد و پشتوانه اسکناس و بعدها وثیقه اسناد بدهی دولت به بانک، بابت پشتوانه اسکناس قرار گرفت. خزانه فعلی در ۱۳۳۴ساخته و در ۱۳۳۹با تاسیس بانک مرکزی ایران افتتاح و به این بانک سپرده شد. این موزه تا قبل از انقلاب فعالیت داشت و بعد از آن تعطیل و دوباره در ۱۳۶۹برای عموم بازگشایی شد.
دریای نور
دریای نور درشت‌ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است. گفته می‌شود این الماس هزار سال پیش کشف و استخراج شده است. ازجمله افسانه‌هایی که درباره این الماس وجود دارد این است که می‌گویند: این الماس بر دسته شمشیر افراسیاب نصب بوده و رستم آن را در جنگ با تورانیان تصاحب کرده است. برخی منابع، ارزش تقریبی الماس دریای نور را حدود ۲۰میلیارد دلار تخمین زده‌اند، اما به‌دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی، این گوهر بی‌قیمت محسوب می‌شود.
کره جواهر نشان
کره جغرافیایی جواهر نشان از دیگر اشیای نفیس موزه است. دریاها روی این کره جغرافیایی به وسیله زمرد و خشکی‌ها به وسیله یاقوت نشان داده شده و همچنین آسیای جنوب شرقی، ایران، انگلستان و فرانسه با الماس، هندوستان با یاقوت روشن و آفریقای مرکزی و جنوبی با یاقوت کبود، خط استوا و سایر خطوط جغرافیایی هم با الماس و یاقوت ریز نشان داده شده است. در این کره، کوه دماوند با یاقوت درشتی مشخص و شهر تهران با یاقوت معروفی به نام اورنگ زیب، نمایان است.
تخت طاووس
تخت خورشید که بیشتر به تخت طاووس معروف است، هیچ ربطی به پرنده طاووس ندارد و این نام را فتحعلی شاه قاجار به مناسبت ازدواجش با طاووس خانم بر این تخت مرصع گذاشت. فتحعلی شاه قاجار در یکی از سفرهای خود به اصفهان به حاجی محمدحسین خان نظام‌الدوله بیگلری اصفهان که به صدر اصفهانی مشهور بود، دستور داد تا از جواهرات موجود در کاخ‌ها برایش تخت مرصعی ساخته شود. برای ساخت این تخت از ۳۳۴ کیلو طلا و ۵۱ هزار سنگ قیمتی استفاده شده است.
تاج کیانی
تاج کیانی، تاج فتحعلی شاه بوده. پس از انقراض ساسانیان، شاهان ایران دیگر هیچ‌گاه از تاج به این شکل استفاده نکرده بودند و در آن دوران تاج به‌صورت جقه بوده است. عناصر به‌کار رفته در این تاج الماس، زمرد، یاقوت و مروارید است و سلاطین قاجار نیز از آن استفاده کردند. بعد از فتحعلی شاه پادشاهان دیگر هم این تاج را بر سر گذاشتند و حتی در برهه‌ای از تاریخ، نقش این تاج روی اسکناس‌ها، سکه‌ها، نشان‌های افتخار و… درج می‌شد.
به وقت بازدید
خزانه جواهرات ملی در تهران، میدان امام خمینی (ره)، خیابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول، نبش کوچه بانک مرکزی، ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واقع شده و این خزانه روزهای چهارشنبه تا جمعه و تعطیلات رسمی، تعطیل است.
فروش بلیت در روزهای بازدید از این خزانه به‌صورت حضوری تا ساعت ۱۱:۳۰ ادامه دارد. همچنین بهای بلیت برای بازدیدکنندگان داخلی ۳۰ هزار تومان، برای دانشجویان و دانش‌آموزان (با ارائه کارت شناسایی) ۱۵ هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی ۳۰۰ هزار تومان است. علاقه‌مندان می‌توانند در روزهای شنبه تا سه‌شنبه هر هفته به‌استثنای روزهای تعطیل از ساعت ۱۰ تا ۱۲ از این مجموعه بازدید کنند.
