بهگزارش روزنامه فایننشال تایمز، به دنبال بروز خشکسالیهای طولانی و گسترده در اروپا، بروکسل قصد دارد از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بخواهد تا سال ۲۰۳۰ مصرف آب را دستکم ۱۰ درصد کاهش دهند. در این طرح دستورالعملهایی چون ممنوعیت پر کردن استخرهای شنا در تابستان در جنوب اروپا دیده میشود.
خشکسالی در اروپا به بحرانی دائمی تبدیل شده است و مطالعات جدید مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا نشان میدهد که در بسیاری از مناطق، خاک در ماههای آینده همچنان بیش از حد خشک باقی خواهد ماند، شرایطی که برای طبیعت، کشاورزی و اقتصاد تبعات گستردهای خواهد داشت.
زنگ خطر در بروکسل
- اروپای شرقی و جنوبی، بهویژه بخشهایی از آلمان، بیش از سایر مناطق تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفتهاند.
- گزارش کمیسیون اروپا تأکید میکند که دمای بالاتر از حد میانگین و کمبود بارندگی، باعث خشکی شدید خاک، کاهش سطح آب رودخانهها و فشار بر پوشش گیاهی شده است.
- رودخانههایی مانند راین به سطح بحرانی رسیدهاند، که این موضوع نهتنها کشتیرانی داخلی را تهدید میکند بلکه تولید برق از منابع آبی را نیز با اختلال مواجه میکند.
خشکسالی بیسابقه؛ الگویی خطرناک
- شمار سالهای خشکسالی از سال ۲۰۱۸ میلادی در آلمان افزایش یافته است و بهار سال ۲۰۲۵ نیز روندی نگرانکننده را نشان میدهد.
- امروز بسیاری از مناطق آلمان، بهویژه در شمال و شرق، با خشکسالی شدید مواجه هستند.
- لایههای سطحی خاک در مناطق وسیعی از کشور خشک شدهاند، که این مسئله تأثیر مستقیمی بر تولید کشاورزی دارد. به عنوان مثال، محصولاتی چون ذرت، چغندر قند و سایر کشتهای بهاره بهصورت پراکنده رشد میکنند. در نبود آب کافی، گیاهان جوان پیش از آنکه به لایههای عمیق خاک برسند، خشک میشوند.
- مزارع کوچک که فاقد فناوری آبیاری پیشرفتهاند، بیشترین آسیب را میبینند و این موضوع نابرابریهای اجتماعی در بخش کشاورزی را افزایش میدهد.
آب؛ منشا مناقشه
- آبی که پیشتر در دسترس و بدیهی بود، اکنون به منشا رقابت در اروپا تبدیل شده است.
- امروز در اغلب کشورهای اروپایی شهرداریها، صاحبان صنایع و کشاورزان برای بهرهبرداری از این منبع کمیاب با یکدیگر رقابت میکنند.
- شرایط جدید باعث شده تا سیاستگذاران از لزوم تدوین برنامههای توزیع آب سخن بگویند.
- با اینکه آلمان در سطح جهانی کشوری پرآب به شمار میرود، اما سازمان هواشناسی هشدار میدهد که توزیع منابع آبی در این کشور نابرابر است و در برخی مناطق کسری آب رو به افزایش است.
کشاورزی تحت فشار
- خشکسالی مداوم نهتنها روند کشت را در اروپا دشوارتر کرده، بلکه میزان برداشت را کاهش داده و هزینههای آبیاری را افزایش داده است.
- پیشبینی میشود که در چند منطقه کلیدی اروپا کشاورزان با بحران روبه رو شوند به ویژه در کشت محصولات حساسی مانند ذرت، آفتابگردان و چغندر قند.
- این بحران تنها به زمینهای کشاورزی محدود نمیشود؛ جنگلها، تالابها و دشتهای سیلابی نیز از کمبود رطوبت رنج میبرند.
- کاهش سطح آبهای زیرزمینی در اروپا نهتنها بر درختان بلکه بر گونههای زیستی وابسته به رطوبت نیز تأثیر منفی دارد. کارشناسان هشدار داده اند که تعادل اکولوژیکی در این قاره در حال از بین رفتن است و بسیاری از آسیبها، سالها بعد نمایان میشوند.
پژوهشگران اتحادیه اروپا خواهان اقدام مشترک و سرمایهگذاری در فناوریهای صرفهجویانه در مصرف آب، توسعه کشاورزی مقاوم به تغییر اقلیم و مدیریت پایدار منابع آبی هستند. بهگفته کارشناسان، اروپا نیازمند سیاست اقلیمی قاطع است چرا که خشکسالی دیگر پدیدهای محلی نیست بلکه بحرانی اروپایی با ابعاد جهانی است.