گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: در پی یک عملیات مخفی پلیس انگلیس موسوم به «عملیات پِساژ»، 4 مرد مسلمان در شهر بیرمنگام به اتهام برنامه‌ریزی برای حمله‌ای تروریستی بازداشت و در اوت ۲۰۱۷ به حبس ابد محکوم شدند.
روزنامه گاردین نوشته: در این پرونده، ناوید علی، خبیب حسین، محی‌الدین رحمان و طاهر عزیز از سوی هیئت منصفه مجرم شناخته شدند. با این حال، وکلای مدافع با زیر سؤال بردن اعتبار شواهد، پرونده را یکی از جنجالی‌ترین مصادیق نظارت پلیسی در سال‌های اخیر دانستند.
بازداشت متهمان
- ناوید علی در ۲۶ اوت سال ۲۰۱۶ نخستین روز کاری خود را در شرکتی تازه تاسیس در بیرمنگام آغاز کرد؛ شرکتی که به گفته منابع رسمی، پوششی برای عملیات مخفی پلیس بوده است.
- این شرکت، به ظاهر در زمینه تحویل اموال گمشده مسافران هوایی فعالیت داشت و خبیب حسین نیز پیش‌تر در آن مشغول به کار شده بود.
- مأموران پلیس و سازمان اطلاعات داخلی (MI5) علی را تحت نظارت قرار دادند و در همان روز نخست، خودرو او به دستور یک مأمور مخفی با نام مستعار «وینسنت» به پارکینگی منتقل و در آن دستگاه شنود نصب شد.
- پلیس اعلام کرده که در بازرسی از خودرو، کیفی حاوی یک بمب لوله‌ای نیمه‌ساخته، یک گلوله، یک اسلحه تقلبی با خشاب چسب‌خورده و یک ساتور با کلمه «کافر» حک‌شده بر تیغه آن کشف شده است.
- همان روز، 3مظنون _یعنی_ حسین، رحمان و عزیز نیز دستگیر شدند.
مدارک مورد استناد پلیس
- دادستانی در جریان دادگاه، پیشینه کیفری برخی از متهمان، فعالیت‌های آنلاین آنها، از جمله اشتراک‌گذاری تصاویر خشن و شعارهای ضدغربی در پیام‌رسان تلگرام، و ارتباطات سابق با گروه‌های افراط‌گرا را به عنوان شواهدی از ذهنیت تروریستی متهمان معرفی کرد.
- به گفته دادستان، متهمان در حال طراحی حمله‌ای مشابه حملات سال‌های گذشته در انگلیس بودند.
- اما تیم وکلای مدافع به رهبری گرت پیرس، وکیل برجسته حقوق بشری، اعلام کرده اند که عملیات پلیس تله‌گذاری بوده و برخی از شواهد می‌تواند ساختگی باشند.
- به نوشته گاردین، لایحه دفاعیه به پیامک‌هایی از مأموران مخفی استناد کرده که در آن به کنایه از دستکاری برخی شواهد صحبت شده است.
- همچنین پلیس اعلام کرده بود که دی ان ای روی چسب خشاب با دی ان ای حسین و خواهرش تطابق داشته در حالی که به گفته وکلای مدافع این تطابق می‌تواند نتیجه دستکاری و انتقال غیرمستقیم باشد.
ردپای اسلام هراسی در پرونده
- گفته شده، در جریان دادگاه، مامور مخفی با نام مستعار وینسنت به مدت ۱۵ روز پشت پرده شهادت داده و قاضی با تمجید از عملکرد نیروهای امنیتی، این عملیات را اقدامی مؤثر در جلوگیری از یک حمله بالقوه خطرناک ارزیابی کرده و دفاعیه را فاقد مدارک کافی برای اثبات تله‌گذاری دانسته است.
- اما منتقدان بر این باورند که این پرونده در فضایی پرتنش و تحت تأثیر فضای عمومی سال ۲۰۱۷ انگلیس که شاهد چهار حمله تروریستی مرگبار بود، رسیدگی شده است.
- برخی کارشناسان حقوقی و فعالان مدنی هشدار داده‌اند که تعصبات ضداسلامی ممکن است بر قضاوت هیئت منصفه تأثیر گذاشته باشد به ویژه که در جریان رسیدگی، یکی از اعضای هیئت اعلام کرده بود که از دیدن مرد مسلمانی در حال خواندن قرآن در قطار احساس ترس کرده است.
هشدار درباره تکرار اشتباهات گذشته
- پرونده یادشده با موارد تاریخی مانند پرونده اتهامی 6 نفر در بیرمنگام مقایسه شده است؛ پرونده‌ای که بعدها مشخص شد متهمان آن به اشتباه محکوم شده‌اند.
- گرت پیرس، وکیل پرونده حاضر، پیش‌تر نیز در آن ماجرا نقش دفاعی داشته و بار دیگر درباره احتمال ساختگی بودن مدارک هشدار داده است.
خانواده‌های متهمان از جمله مادر علی و خواهر حسین ضمن ابراز نگرانی نسبت به روند رسیدگی، اعلام کرده‌اند که متهمان قربانی فضای امنیتی و پیش‌داوری‌های نژادی و دینی شده‌اند. این خانواده‌ها همچنان به مداخله «کمیسیون بازنگری پرونده‌های کیفری انگلیس امیدوار هستند؛ نهادی که با هدف بررسی اشتباهات قضایی تأسیس شده اما عملکرد آن در سال‌های اخیر با انتقادهایی مبنی بر کندی و محافظه‌کاری همراه بوده است. این پرونده همچنان موضوع بحث نهادهای حقوق بشری و ناظران مستقل است. در حالی که مقام‌های قضایی از درستی روند قانونی دفاع کرده‌اند، منتقدان خواستار شفافیت بیشتر درباره شواهد به‌کاررفته و نقش نهادهای امنیتی در شکل‌گیری پرونده شده‌اند.
