سیگار کشیدن آن قدر عوارض منفیِ متعددی دارد که یک روز جهانی (۳۱ می) و یک هفته ملی بدون دخانیات (۳ تا ۹ خرداد) برای آن تعیین شده و هر سال سمینارها، همایش‌ها و ورکشاپ‌های زیادی برایش در دنیا برگزار می‌شود. با این امید که مردم در سراسر دنیا با اثرات منفی این ماده اعتیادآور و مخرب آشنا شوند و یا آگاهانه مصرف آن را کنار بگذارند، یا مسئولیتِ پیامدهای منفی آن را بپذیرند. با این حال هر سال بر تعداد سیگاری‌ها در جهان افزوده می‌شود.
در ایران سن مصرف سیگار بسیار کاهش پیدا کرده و به گروه سنی دبیرستان رسیده است. حتی در مواردی دانش‌آموزان دبستانی هم گه گداری پکی به سیگار می‌زنند. این آمار در میان زنان و دختران هم افزایش قابل توجهی پیدا کرده و سن آن در میان این گروه جنسی نیز مدام در حال کاهش است.
افزایش میزان مصرف سیگار در حالی دارد اتفاق می‌افتد که متخصصان هشدار می‌دهند که سیگار عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت فراوانی دارد و کسی نمی‌تواند از عوارض آن قسر دربرود. از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی گرفته تا سکته‌های مغزی، آسیب دیدن دستگاه تنفسی و ابتلا به انواع سرطان به خصوص سرطان ریه.
عوارض کوتاه‌مدت مصرف سیگار
خیلی‌ها نتایج مطالعات علمی را باور ندارند و می‌گویند مصرف مداوم سیگار هیچ تاثیری روی سلامت‌شان نگذاشته است. درحالی‌که در خیلی از موارد، سیگار تاثیرات منفی خود را در سال‌های اولیه‌ی مصرف روی سلامت فرد نمی‌گذارد و ممکن است ۱۰ سال بعد، عوارض خود را نشان دهد اما به هر حال بدون عوارض نیست. فقط بعضی عوارض در کوتاه‌مدت خود را نشان می‌دهند و بعضی عوارض هم در بلندمدت.
به گفته این فوق تخصص ریه، مهم‌ترین عارضه مصرف سیگار در کوتاه‌مدت، تاثیر آن بر سیستم قلبی و عروقی است. از جمله این تأثیرات، تنگی عروق در کل بدن است. به‌ویژه در افرادی که بالای ۴۰ سال سن دارند. در این افراد ممکن است عروق تغذیه‌کننده قلب یا عروق کرونری دچار اختلال شود و بیمار در کوتاه‌مدت دچار یک سری مشکلات قلبی و عروقی می‌شود.
دکتر سهراب‌پور ادامه می‌دهد: آسیب دیدن دستگاه تنفسی، یکی دیگر از عوارض کوتاه‌مدت مصرف سیگار است که باعث بروز التهاب در مجاری یا راه‌های هوایی دستگاه تنفسی و عوارض ناشی از آن می‌شود.
به گفته این فوق تخصص ریه، ابتلا به سرطان ریه یکی دیگر از عوارض است که البته این مورد در بازه زمانی کوتاه اتفاق نمی‌افتد.
سیگار کشیدن باعث ابتلا به فشار خون بالا می‌شود؟
دکتر سهراب‌پور در پاسخ به این پرسش که آیا فرد سیگاری در کوتاه‌مدت ممکن است دچار فشار خون شود، توضیح می‌دهد: چنین امری بعید به نظر می‌رسد. مگر آنکه فرد از قبل زمینه‌هایی داشته باشد. مثلا تنگی عروق کلیه هم باعث فشار خون بالا می‌شود. و سیگار، یکی از عوامل اصلی تصلب شرایین (آترواسکلروز) است؛ یعنی باعث تنگ شدن رگ‌ها در نقاط مختلف بدن از جمله عروق کلیوی می‌شود. به عبارت بهتر، سیگار به تنهایی باعث پرفشاری خون نمی‌شود، اما می‌تواند با آسیب زدن به رگ‌ها از جمله رگ‌های کلیه، در درازمدت موجب پرفشاری خون یا فشار خون بالا شود.
این مورد استثنا است
به‌طور کلی، در ماه‌های اولیه سیگار کشیدن، ممکن است هیچ علامت یا عارضه‌ای در فرد بروز نکند و اتفاقی برای سلامتش رخ نیفتد. این را دکتر سهراب‌پور می‌گوید و اضافه می‌کند: بدترین اتفاقی که در این مدت می‌افتد، "اعتیاد به سیگار" است. فردی که ۶ ماه به طور مستمر سیگار بکشد، به احتمال زیاد به آن وابسته می‌شود و ترک آن برایش دشوار خواهد بود.
خیلی‌ها می‌گویند پدر یا پدربزرگ ما ۷۰ سال سیگار کشید و طوریش نشد. دکتر سهراب‌پور در پاسخ به این افراد توضیح می‌دهد: خب ممکن است مواردی وجود داشته باشد که فرد با مصرف سیگار، حتی در سنین بالا دچار مشکل خاصی نشود. اما این موارد استثنا هستند و نمی‌توان آنها را مبنا قرار داد و از نظر آماری هم ارزشی ندارد. آنچه اهمیت دارد، این است که در اکثر موارد، سیگار باعث بروز بیماری می‌شود و این موضوع قابل انکار نیست. آمارهای پزشکی به روشنی نشان می‌دهند که مصرف سیگار در درازمدت به بروز بیماری‌های قلبی، عروقی، تنفسی و انواع سرطان منجر می‌شود. حالا در بین ۱۰۰۰ نفر ممکن است یکی دو نفر هیچ اتفاقی برایشان رخ ندهد، اما نمی‌شود این ۱ یا ۲ نفر را مبنا قرار داد. آمارها و مطالعات نشان می‌دهد که مصرف سیگار عارضه‌های متعددی به همراه دارد و باید به آن توجه داشت.
این فوق تخصص ریه به این نکته مهم اشاره می‌کند که عوارض ناشی از سیگار کشیدن معمولاً ۱۰ - ۱۵ سال بعد از مصرف ظاهر می‌شوند. ممکن است در ماه‌های اول هیچ علائم جدی بروز نکند، اما آسیب‌ها به تدریج خود را نشان می‌دهند و در آینده می‌توانند خطرناک باشند. بزرگ‌ترین آسیب هم ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان ریه است.
