به گزارش همشهری آنلاین به گفته مریم جلالی، کارگروه صنایع‌دستی در معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری شکل خواهد گرفت تا پیوند صنایع دستی با ادبیات توسعه ملی را هموار کند. همچنین برنامه ۵ساله صنایع دستی با مشارکت دانشگاه‌ها نهایی می‌شود و مثلث دانشگاه، صنعت و هنر شکل خواهد گرفت. در بحث نهایی‌سازی سند ملی توسعه صنایع‌دستی هم بر هم‌افزایی بین‌دستگاهی برای تحقق اهداف سند و اجرای ۶۷ برنامه عملیاتی با هدف روزآمدسازی و جهانی‌سازی صنایع‌دستی ایران تاکید شده‌است. «خاطره استاد رضایی» مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های صنعتی استان تهران که تجربه سه دهه فعالیت در حوزه صنایع دستی را دارد، معتقد است تعامل صنایع دستی به عنوان صنایع خلاق در مجامع علمی و دانشگاه سبب به روز شدن صنایع دستی بومی و تقویت تولیدکنندگان برای حضور آنان در عرصه بین‌المللی می‌شود.
هنر کهن مطابق سلیقه روز
رمز پویایی و پایداری در صنایع‌دستی پیوند آن با نهادهای علمی و دانشگاهی کشور است. به طوری که پایان‌نامه‌های دانشگاهی برای پاسخ به نیازهای حوزه صنایع‌دستی تهیه شوند. موضوعی که از سال‌ها پیش شنیده شده، اما هنوز جامه عمل به تن نکرده‌است. حالا قرار است برنامه ۵ساله صنایع دستی با مشارکت دانشگاه‌ها نهایی شود و مثلث دانشگاه، صنعت و هنر شکل بگیرد.
مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های صنعتی استان تهران در باره اهمیت این موضوع به همشهری می‌گوید: «قطعا هر چقدر طیف صنعتگران بومی با حوزه دانشگاهی در تعامل باشند و تولیدات آنان که در واقع حاصل دسترنج‌شان است، فضای علمی خاص خودش را طی کند، به نتیجه بهتر می‌رسیم؛ یعنی تولید پایدار مطابق با سلیقه مخاطب امروز.»
مهم‌ترین نکته در بحث تعامل صنایع دستی با نهادهای علمی و دانشگاهی کشور، ارتباط دانشگاه با صنایع خلاق است. استاد رضایی در این باره می‌گوید: «صنایع خلاق یعنی داشته‌های علمی و عملی، دانش فنی و بومی با هم گره بخورد و دست ساخته‌ای تولید شود که هم کیفیت مورد قبولی دارد و هم با سلیقه عمومی سازگار است.»
استاد رضایی تاکید می‌کند: «در صورت تحقق این اتفاق می‌توانیم بگوییم صنایع دستی کهن ما برای ورود به بازار جهانی حرفی برای گفتن دارد و بخشی از صادرات را تامین می‌کند. البته قبل از صادرات به درآمد سرانه تولیدکنندگان داخلی کمک کرده‌است.»
وقتی حرف از اقتصاد و سرمایه‌گذاری برای تولید می‌شود، پای بخش خصوصی هم در میان است. موضوعی که استادرضایی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «بی‌شک وقتی خلاقیت جای خودش را در صنایع دستی بومی باز کند، ثقل حمایت از تولیدکنندگان صنایع دستی خلاق هم بر دوش سرمایه‌گذاران خصوصی می‌افتد.»
او درباره استفاده از فناوری روز در عرصه صنایع دستی به عنوان دستاورد حضور مجامع علمی و دانشگاهی در صنایع دستی می‌گوید: «امسال در حوزه فروش آنلاین تحت هوش مصنوعی در حوزه ملی و بین‌المللی برای صادرات، کار می‌کنیم.»
متولیان اصلی کارگروه صنایع دستی
در بحث نهایی‌سازی سند ملی توسعه صنایع‌دستی هم بر هم‌افزایی بین‌دستگاهی برای تحقق اهداف سند و اجرای ۶۷ برنامه عملیاتی با هدف روزآمدسازی و جهانی‌سازی صنایع‌دستی ایران تاکید شده‌است
موضوع راه‌اندازی کارگروه صنایع دستی در معاونت اجرایی ریاست جمهوری از سوی هنرمندان صنایع دستی با اما و اگرهایی همراه است. مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های صنعتی استان تهران می‌گوید: «معمولا این کارگروه‌ها کارکرد تشریفاتی دارند و دردی از هنرمند صنایع دستی دوا نمی‌شود. امیدوارم این بار کارگروه صنایع دستی در ریاست جمهوری، از حیاط خلوت خارج و یک کارگروه توسعه پذیر و همه‌گیر شود. بدین معنا که بتواند در سطح کلان کشوری با موضوع سرمایه‌گذاری برای تولید، اثرگذار باشد و عملیاتی شود.»
خاطره استاد رضایی از قول هنرمندان صنایع دستی می‌گوید که کارگروه صنایع دستی زمانی موثر است که به دست هنرمندان بومی صنایع دستی گردانده شود. او ادامه می‌دهد: «ظرفیت واقعی این کارگروه از سوی هنرمندانی که درشهرهای مختلف مشغول سوزن‌دوزی، سفالگری، فرش‌بافی و ... هستند، فعال می‌شود. تا مادامی که جامعه هدف، کنار دست حوزه اقتصاد قرار نگیرد، شاهد هیچ تحولی در حوزه صنایع دستی نخواهیم بود.»
او در پاسخ به این پرسش که برای هم‌افزایی هنرمندان صنایع دستی و کارگروه صنایع دستی در معاونت اجرایی ریاست جمهوری چه باید کرد، پیشنهادی دارد. او می‌گوید: «تشکل‌های مردمی اقتصادی اجتماعی یا همان تعاونی‌های تخصصی صنایع دستی که جامعیت کلی در حوزه شهری و روستایی دارند، نباید پشت درهای بسته تصمیم‌گیری بمانند. باید حمایت شوند. هنرمندان صنایع دستی معمولا حمایت در تامین مواد اولیه و راه‌اندازی بازارچه صنایع دستی دائمی می‌دانند.»
سند ملی توسعه صنایع‌دستی در برنامه هفتم توسعه، بر هم‌افزایی بین‌دستگاهی تاکید دارد. مریم جلالی، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی می‌گوید: «سند ملی توسعه صنایع دستی، برای رونق سرمایه‌گذاری جدی و گسترش بازارهای جهانی صنایع دستی و با هدف حفظ، احیا و روزآمدسازی صنایع دستی در تراز سبک زندگی اصیل ایرانی ـ اسلامی تدوین شده است.»
این غرفه‌های پر از مشتری
سند ملی توسعه صنایع دستی، فرصتی برای تبدیل هم‌افزایی نهادها در ۲۹۹ رشته در ۱۸ گروه صنایع دستی کشور با اجرای ۶۷ برنامه عملیاتی است که زمینه توسعه صنایع دستی و ارزش‌آفرینی بیشتر برای هنرمندان را فراهم می‌کند. از آنجا که یکی از درخواست‌های همیشگی هنرمندان صنایع دستی راه‌اندازی بازارچه‌های دائمی است، مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های صنعتی استان تهران، تحقق این خواسته را به همت کارگروه صنایع دستی در معانت اجرایی ریاست جمهوری می داند. خاطره استاد رضایی در توضیح بیشتر می‌گوید: «بازارچه‌های صنایع دستی، روز بازارها و گذرهای هنر که به شکل دائمی در شهرها دایر شود، هم ویترین صنایع دستی بومی هستند و هم گرداننده اقتصاد محلی. البته از ظرفیت استان‌های مرزی هم غافل نشویم. ۱۶ استان مرزی در کشور داریم. بازارچه‌های مرزی به عنوان نبض اقتصاد استان‌های مرزی می‌تواند با داشتن بخش دائمی صنایع دستی، هم هنر بومی را نمایش می‌دهد و هم از تولیدکننده حمایت می‌شود.» چرا معمولا کنار نمایشگاه‌های صنایع دستی استان‌ها غرفه‌های خوراک مشتری بیشتری دارد؟ خاطره استادرضایی، مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های صنعتی استان تهران، علت را گردش اقتصادی می‌داند و می‌گوید: «چون صنایع دستی همان است که از سال‌ها پیش دیده‌ایم. چندان خلاقیت و به روز شدنی در آن نداریم که مشتری داشته‌باشد. اما اگر دانشگاه صنایع دستی را صنایع خلاق ببیند و آن را به فناوری روز مجهز کند، صنایع دستی بومی هر روستا برای خودش بازار خوبی دارد و چرخ اقتصاد تولیدکنندگان را می‌چرخاند.» به گفته مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در نوروزگاه ۱۴۰۴، ۱۲ هزار غرفه فروش صنایع‌دستی برپا شد که در مجموع ۷ میلیون نفر بازدیدکننده و ۶۳۰ میلیارد تومان فروش داشت.
