سالانه حدود نیم میلیون جنین در ایران سقط می‌شوند؛ یعنی روزانه بالای ۱۳۰۰ جنین. و نگران‌کننده این که سقط‌های قانونی فقط حدود ۵ درصد کل سقط‌ها را شامل می‌شود و بقیه سقط‌ها غیرقانونی و اصطلاحا زیرزمینی انجام می‌شوند.
نکته مهم‌تر این که تنها حدود ۷ درصد سقط‌های عمدی و غیرقانونی ناشی از روابط خارج از عرف و شرع است و بالای ۹۰ درصد سقط‌ها مربوط به بعد از ازدواج و در چارچوب خانواده است! این آماری است که سال گذشته رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت اعلام کرد و دلیل آن را هم عدم تمایل به فرزندآوری (۴۱ درصد)، مشکلات اقتصادی (۲۱ درصد) و بدموقع بودن زمان بارداری (۲۵ درصد) عنوان کرد.
۶۰ درصد سقط‌ها در خانه انجام می‌شود
طبق آمارهای موجود، ۶۰ درصد از سقط‌ها در ایران در خانه‌ها و با مصرف داروهای سقط جنین انجام می‌شود و ۳۰ درصد باقی‌مانده در مراکز دارای مجوز یا فاقد مجوز توسط پزشکان متخلف، متخصصان زنان، یا داروسازان صورت می‌گیرد. جالب است بدانید که شیوع سقط در ایران بین افرادی که همسران‌شان تحصیلاتی در دانشگاه‌های علوم پزشکی داشته‌اند، بیشتر از دیگران بوده است. این خبری بود که چند روز پیش، رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در همایش کشوری «حفظ حیات جنین» اعلام کرد و درباره علت آن هم گفت: علت این موضوع احتمالا آگاهی بیشتر این افراد نسبت به روش‌های سقط است.
البته سقط جنین مختص ایران نیست و یکی از چالش‌های جهانی محسوب می‌شود و حامیان و مخالفان خود را هم دارد. آخرین و تازه‌ترین آمارهای جهانی در این زمینه مربوط به سال ۲۰۲۰ است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان‌های مرتبط دیگر ارائه داده‌اند. طبق این آمار، سالانه حدود ۷۳ میلیون سقط جنین (قانونی و غیرقانونی) در سراسر جهان انجام می‌شود. یعنی روزانه ۲۰۰ هزار سقط.
در کشورهایی که سقط جنین قانونی است، سالانه بین ۳۶ تا ۴۷ سقط به ازای هر ۱۰۰۰ زن ۱۵ تا ۴۹ ساله انجام می‌شود. همچنین در کشورهایی که سقط جنین ممنوع است، به طور متوسط سالانه بین ۳۱ تا ۵۱ سقط به ازای هر ۱۰۰۰ زن رخ می‌دهد و حدود ۸ درصد از مرگ‌ومیر مادران در جهان هم به دلیل عوارض سقط‌های غیرایمن است.
تحقیقات نشان می‌دهد که زنانی که سقط جنین انجام می‌دهند، با پیامدهای جسمانی و روانی متعددی روبرو می‌شوند که می‌تواند کل زندگی آنها را تا پایان عمر تحت تاثیر قرار دهد. بر اساس داده‌های منتشرشده توسط مراکز پژوهشی بین‌المللی این کار روی سلامت زنان تاثیرات گسترده‌ای دارد. از ناباروری دائمی گرفته تا سوراخ شدن رحم، چسبندگی رحم، عفونت، عوارض شدید روانی و حتی مرگ مادر.
عوارض جسمی و روانی سقط جنین
«هر سقط جنینی که اتفاق می‌افتد، به شدت به سلامت زن آسیب می‌زند. اگر سقط در ماه‌های اول بارداری رخ دهد، ممکن است عوارض ناخوشایندی مثل خون‌ریزی‌های زیاد، سوراخ شدن رحم و عفونت‌های متعاقب سقط را به همراه داشته باشد و حتی گاهی منجر به ناباروری همیشگی زن می‌شود.»
به گفته این متخصص زنان، عوارض جسمی و روانی سقط در سه‌ماهه دوم بارداری به مراتب بیشتر و شدیدتر و گاهی جبران‌ناپذیر است. عوارض جسمی آن شامل صدمه دیدن دستگاه تناسلی زن مثل خون‌ریزی زیاد، پاره شدن رحم، عفونت لوله‌های رحمی و عفونت لگن است که گاهی منجر به انسداد لوله‌ها و چسبندگی‌های لگنی می‌شود و می‌تواند منجر به ناباروری همیشگی زن شود. انواع عفونت و شوک عفونتی هم از سایر عوارض سقط است.
موسوی می‌گوید: هرچند سقط‌ها توسط متخصص - ماما یا جراح عمومی - انجام می‌شود اما چون این کار در شرایط ناسالمی صورت می‌گیرد، می‌تواند عوارض متعددی برای زن داشته باشد. ما مواردی از سقط‌های غیر قانونی را داریم که منجر به شوک عفونی و حتی منجر به مرگ زن می‌شود. البته آماری از تعداد مرگ‌ها نداریم، اما این مورد اتفاق می‌افتد و واقعیت دارد.
دکتر موسوی به آسیب روانی ناشی از سقط هم اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: از آسیب‌های روحی سقط این است که این موضوع تا ابد در ذهن زن می‌ماند که موجب از بین رفتن یک موجود زنده شد که می‌توانست به دنیا بیاید و زندگی کند. گاهی این خودخوری منجر به افسردگی زن می‌شود که در بعضی‌ها کوتاه‌مدت و در برخی بلندمدت است.
خیلی از کارشناسان، دلیل سقط‌های عمدی را ناآگاهی خانواده‌ها می‌دانند و می‌گویند: اگر زنان بدانند و توجیه شوند که جنین هم جان دارد و تنها یک توده خون بی‌ارزش نیست و همچنین اگر بدانند آسیب‌های جسمی و صدمات روحی زیادی دارد، احتمالا میزان سقط‌ها به مرور کمتر شود.
