همشهری آنلاین – گروه سیاسی: در شرایطی که در روزهای اخیر ادامه مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان از اصلی‌ترین موضوع‌های مورد توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بوده، تحلیلگران غربی معتقدند زیاده‌خواهی واشنگتن، زنگ خطر را برای گفت‌وگوها به صدا درآورده است.
به‌دنبال طرح ادعاهای تازه ازسوی مقام‌های آمریکایی مبنی بر اینکه ایران باید برنامه هسته‌ای خود را به‌طورکامل تعطیل کند، ماهیت این موضوع توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده‌است؛ تا جایی که مجله آمریکایی «نیوزویک» در گزارشی طی روزهای اخیر تاکید کرد که زیاده‌خواهی آمریکا در مذاکرات، دیپلماسی با ایران را به خطر می‌اندازد.
در این گزارش با اشاره به اینکه «ترامپ با تهدیدهای مکرر، از جمله نقل و انتقال تسلیحات، تلاش کرده ایران را تحت فشار قرار دهد تا برنامه هسته ای خود را تعطیل کند»، تصریح شده است: «نتانیاهو و برخی دیگر برای حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران به ترامپ فشار آورده‌اند و از «مدل لیبی» سخن گفته‌اند، اما تجربه لیبی نشان می‌دهد این الگو برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران کارساز نخواهد بود».
دستاورد تجویز مدل لیبی
نیوزویک در ادامه گزارش خود افزوده است: «قذافی در دسامبر ۲۰۰۳ موافقت کرد برنامه هسته‌ای کشورش را به حالت تعلیق درآورد، آن‌هم پس از سال‌ها مذاکرات مخفیانه که در زمان دولت کلینتون آغاز شد و در دوران جورج دبلیو بوش ادامه یافت. در ازای لغو تحریم‌ها، قذافی برنامه خود را تحت نظارت ایالات‌متحده و انگلیس برچید و تحت بازرسی‌های منظم آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار داد».
در ادامه این گزارش آمده است: به‌گفته سیف‌الاسلام، پسر قذافی، او می‌دانست این اقدام ضعیف‌ترش می‌کند و برای دریافت تضمین امنیتی آمریکا، که هرگز نیز دریافت نکرد، سخت فشار می‌آورد. اما ملاحظات قذافی اشتباه بود. هنگامی که جنگ داخلی در لیبی در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، ایالات‌متحده و کشورهای اروپایی جنگ هوایی علیه لیبی به راه انداختند که نتیجه آن، سرنوشت این کشور را تحت تاثیر قرار داد.
نیوزویک در ادامه تاکید کرده است: «مدل لیبی نتیجه معکوس داشته است، چراکه اکنون به خوبی نشان می‌دهد چرا رقبای ایالات‌متحده خواهان تسلیحات هسته‌ای هستند: این موضوع بهترین بازدارندگی را در برابر حمله آمریکا یا هر شخص دیگری به همراه دارد».
نتیجه حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران
در ادامه این گزارش تصریح شده است که «هرچه بیشتر ایالات‌متحده ایران را به خاطر برنامه هسته‌ای‌اش تهدید کند، ایران انگیزه بیشتری برای استفاده از سلاح به امید جلوگیری از حمله ایالات‌متحده دارد. اگر مذاکرات با شکست مواجه شود و در نهایت آمریکا یا اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کنند، حرکت ایران به سوی هسته‌ای شدن شتاب خواهد گرفت».
نیوزویک با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی «نابودی کامل برنامه ایران غیرممکن است»، افزوده است: برخلاف لیبی، برنامه هسته‌ای ایران به صورت بومی و با استفاده از دانشمندان ایرانی توسعه یافته است. حتی اگر حملات هوایی تأسیسات سخت ایران را به‌طورکامل ویران کند (ممکن است نتوانند) ایرانی‌ها می‌توانند آنها را به سرعت بازسازی کنند و بدون شک برای جلوگیری از حملات آینده دوباره مسلح می‌شوند».
بازتاب‌های بین‌المللی
روز یکشنبه ارزیابی دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در کانون توجه رسانه‌های بین‌المللی قرار داشت که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- آسوشیتدپرس: این خبرگزاری آمریکایی با اشاره به ارزیابی «مثبت» طرف ایرانی از دور چهارم مذاکرات، به نقل از یک مقام آمریکایی، که نامی از او برده نشده، نوشت که «توافق برای پیشبرد مذاکرات به‌منظور بحث درباره مسائل فنی میان ایران و آمریکا حاصل شده‌است؛ «ما از نتیجه امروز دلگرم و مشتاقانه منتظر نشست بعدی خود هستیم که در آینده نزدیک برگزار خواهد شد».
- سی. ان. ان: وبگاه این شبکه خبری آمریکایی نیز روز یکشنبه در گزارشی ضمن «دشوار» ارزیابی کردن دور چهارم مذاکرات، تصریح کرد که هر دوطرف موافقند گفت‌وگوها ادامه یابد. این همچنین با اشاره به اینکه «خطوط قرمز کشیده شده‌است»، نوشت که آنچه اتفاق افتاده، نشان دهنده «پیشرفت» است، اما «پیشرفت قطعی» همچنان «ناچیز» است.
- الجزیره: این شبکه قطری نیز در گزارشی با اشاره به روند رو به جلوی دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا، به تاکید ایران بر غنی‌سازی، ضمن «ارائه تضمین‌های قابل راستی‌آزمایی» تاکید کرد و نوشت که تناقض‌گویی‌های ویتکاف و برخی دیگر از مقام‌های آمریکایی واکنش تهران را به دنبال داشته است.
- فرانس ۲۴: این رسانه فرانسوی نیز توافق ایران و آمریکا برای ادامه مذاکرات را در کانون توجه خود قرار داد و نوشت که «اگرچه تهران و واشنگتن هر دو اعلام کرده‌اند دیپلماسی را برای حل مناقشه چند دهه‌ای هسته‌ای ترجیح می‌دهند، اما برسر چند خط قرمز عمیقاً اختلاف نظر دارند».
- جروزالم پست: این رسانه صهیونیستی نیز در گزارشی از دور چهارم مذاکرات، به نقل قول مقام‌های ارشد آمریکایی درباره توافق برای ادامه مذاکرات درباره موضوع‌های فنی اشاره و براساس گفته منابع خود، مدعی شد که «ویتکاف گفت‌وگوهای مستقیم و غیرمستقیم با ایران داشته است».
