به گزارش همشهری آنلاین رسم افطار عمومی در این روستا قدمت ۱۵ ساله دارد و اهالی معتقدند برکت سفره افطار به همین دورهمیهاست. ماجرا هم از یک سفره کوچک و افطاری ساده آغاز شد و حالا سفره افطار اهالی روستا هر شب با حداقل با نیمی از جمعیت روستا یعنی ۵۰۰ نفر برگزار میشود. سفره همان سفره ساده است؛ چای و خرما، نان و پنیر، اما همه در کنار هم. روستای باب الحکم در شهرستان بردسکن خراسان رضوی است و به گفته سید محمد موسوی، دهیار روستا، سفره افطار روستا میزبان روزهداران دیگر روستا هم هست. از آنجا که یک سال از ثبت «افطار و سنتهای فرهنگی اجتماعی آن» به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو میگذرد، سراغی از این روستا میگیریم.
این سفره اعیانی نیست
ماه مبارک رمضان در روستای بابالحکم با شور و حال خاصی میگذرد. اهالی از چند روز قبل دست به کار میشوند و به فکر سفره افطاری هستند که قرار است میزبان اهالی روستا باشد. ماجرای افطار عمومی در روستا هم قدمت چندانی ندارد، اما هر سال به جمعیت روزهدارانی که پای سفره روزه خود را باز میکنند، افزوده میشود. دهیار روستا به همشهری میگوید: «تا قبل از ۱۵ سال پیش، روزهداران بعد از روخوانی یک جز قرآن و اقامه نماز مغرب در مسجد روستا، روزه خود را پای یک سفره ساده باز میکردند. حس خوبی که این سفره ساده داشت، سبب شد تا سفره افطار را بزرگتر کنیم.»
این طور که سید محمد موسوی میگوید خرج و مخارج سفره افطار هم بر عهده اهالی روستاست، حتی افرادی که به دلایلی مثل بیماری روزه نمیگیرند.
موسوی ادامه میدهد: «قبل از ماه مبارک، هر یک از اهالی به اندازه وسعش برای برپایی سفره فطار کمک نقدی کنار میگذارد.» سبزی خوردنهای تر و تازه به دست بانوان روستا پاک میشود و در سفره چیده میشود. سفره انداختن و چای ریختن هم کار مردان روستاست. موسوی با لهجه شیرین خراسانی میگوید: «هر فردی یک گوشه کار را میگیرد. علت این که سفره افطار عمومی در این سالها ماندگار رفته، سادگی آن است. این سفره اعیانی نیست.»
آش بلغور و شیرینی حلوا مغزی
روستا هزار نفر جمعیت دارد و به گفته دهیار روستای بابالحکم، هر شب ماه مبارک بیش از۵۰۰ نفر پای سفره افطاری هستند. سید محمد موسوی ادامه میدهد: «سالهای قبل معمولا شبهای نخست ماه مبارک، تعداد افراد کمتری پای سفره افطار بودند و حدود ۲۰۰ نفر را شامل میشد. هر فردی هم پای سفره میآید، رونقی به سفره میدهد.»
سفره همچنان طبق رسم سالهای نخست از مسجد روستا پهن میشود و به کوچهها میرسد. در سالهای اخیر برخی نذر میکنند و پخت آش بلغور را به عهده میگیرند. موسوی میگوید: «بلغور، نوعی آش محلی روستا و شبیه حلیم است. زولبیا و بامیه سفره هم نذر برخی اهالی است.»
با وجود اینکه هر شب نصف جمعیت روستا پای سفره افطار هستند، هیچ وقت کم و کسری نبوده. موسوی میگوید: «گاهی اوقات بعد از افطار، نان و پنیر و سبزی یا بامیه یا گاهی بلغور یا آبگوشت بزباش به قدری زیاد است که آن را بستهبندی میکنیم و به در خانههای روستا میبریم.»
بعضی شبها هم شیرینی پای سفره افطار بابالحکمیها شیرینی سنتی حلوا مغزی است که با شیره انگور و مغز گردو پخته میشود. شیرینی حلوا مغزی هم در فهرست آثار ناملموس ثبت ملی شدهاست.
جاذبههای تاریخی روستا
روستای باب الحکم در فاصله ۵ کیلومتری غرب بردسکن قرار دارد و به گفته دهیار روستا، حدود ۷۰ درصد اهالی این روستا از سادات هستند. این روستا علاوه بر جاذبههای طبیعی، جاذبههای تاریخی با نام خانه علوی متعلق به عهد قاجار و یک آب انبار متعلق به دوره صفوی دارد که به ثبت ملی هم رسیدهاست.