هزینه پست به اروپا چقدر تغییر کرده است؟
با اوج‌گیری تنش‌های سیاسی و اقتصادی در منطقه و تغییر ناگهانی مقررات بین‌المللی، ارسال یک بسته ساده از ایران به اروپا دیگر فقط یک فرآیند پستی عادی نیست. در وضعیتی که نرخ ارز با سرعتی کم‌سابقه بالا و پایین می‌شود و راه‌های ترانزیتی به‌خاطر تحریم‌ها و محدودیت‌های منطقه‌ای دچار اختلال شده‌اند، هر بیزینس یا فردی که قصد دارد کالایی را از این طرف آب‌ها به آن‌سوی قاره سبز بفرستد، باید پیش از همه، چشم‌اندازی دقیق و به‌روز از هزینه‌های درهم‌تنیده بر آن داشته باشد.
اگرچه در نگاه نخست ممکن است هزینه حمل بسته تنها به بهای خدمات پستی مربوط باشد، اما وقتی پای تأثیر تحریم‌های اقتصادی، کاهش یا افزایش ناگهانی قیمت سوخت و همگرایی یا گسستگی کانال‌های ترابری زمینی و هوایی کنار می‌آید، معادله پیچیده‌تر می‌شود.
در این مطلب، نشان می‌دهیم چگونه اختلافات سیاسی در خاورمیانه و تغییر سیاست‌های روابط بین‌الملل، سهم قابل توجهی در بالا و پایین شدن هزینه‌های ارسال از ایران به اروپا داشته است؛ پس با ما همراه باشید.
تأثیر نوسانات ارز و تحریم ها
نرخ دلار و یورو مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تعرفه‌ها هستند. زمانی که دلار به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید، تعرفه‌های پستی تا دو برابر افزایش پیدا کردند. این افزایش از هزینه سوخت، بیمه بار و تأمین ارز برای عملیات پستی نشأت می‌گرفت. برای مثال، وقتی نرخ یورو به بیش از ۳۵ هزار تومان رسید، هزینه ارسال بسته‌ای به ارزش ۱۰۰ یورو باید بیش از ۳.۵ میلیون تومان می‌شد که بخش عمده هزینه پست به خارج بود و شامل هزینه بسته‌بندی و گمرک نیز می‌شد.
عوامل مؤثر بر تغییر هزینه های پست به خارج از کشور
عوامل متعددی بر تغییر هزینه‌های پست به اروپا تاثیر می‌گذارند. در ادامه با بعضی از این عوامل آشنا خواهیم شد.
نوسانات نرخ ارز
یکی از اصلی‌ترین عواملی که روی تعرفه ارسال مرسولات به اروپا تأثیر می‌گذارد، نوسانات نرخ ارز است. بخش بزرگی از هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و خدمات پستی به دلار یا یورو محاسبه می‌شود. بنابراین هرگاه ارزش ریال در برابر این ارزها کاهش پیدا کند، شرکت‌های پستی مجبورند برای تأمین منابع ارزی خود مبالغ بیشتری دریافت کنند.
هزینه سوخت در حمل هوایی و دریایی
هواپیماها و کشتی‌های باری که وظیفه انتقال بسته‌ها را بر عهده دارند، به سوخت وابسته‌اند و قیمت جهانی نفت مستقیماً روی کرایه حمل‌ونقل اثر می‌گذارد. در بخش هوایی، سوخت جت با نرخ‌های بین‌المللی قیمت گذاری می‌شود؛ بنابراین وقتی بهای نفت خام در بازارهای جهانی افزایش پیدا می‌کند، هزینه هر لیتر سوخت هواپیما بالا رفته و در نهایت به‌صورت کارمزد اضافی به مشتری تحمیل می‌شود.
در حمل دریایی نیز اوضاع مشابه است؛ کشتی‌های کانتینربر برای پیمودن مسیرهای طولانی، به سوخت حجیم نیاز دارند و هر جهش در قیمت نفت باعث گران‌تر شدن کرایه خطوط دریایی می‌شود.
مقررات و مالیات گمرکی کشور مقصد
کشورهای اروپایی هر کدام قوانین خاص خود را برای واردات کالا دارند و نرخ مالیات و عوارض گمرکی را بر اساس دسته‌بندی کالا، ارزش اعلام‌شده و کشور مبدا تعیین می‌کنند. تغییرات در مقررات داخلی گمرک، مثلاً افزایش سقف معافیت یا تعریف ردیف تعرفه جدید، می‌تواند به‌سرعت هزینه‌های جانبی ارسال را بالا ببرد.
وقتی کالا مشمول معافیت موقت باشد یا منشأ محصول، تخفیفی دریافت کند، هزینه نهایی کاهش پیدا می‌کند؛ اما به‌عکس، اگر در یک بازه زمانی قوانین سخت‌گیرانه‌تر شوند، فرآیند ترخیص طولانی می‌شود و هزینه‌های انبارداری یا جریمه‌ها به مخارج اضافه می‌شود.
توافقات پستی بین المللی
برای تسهیل مراودات پستی میان کشورها، سازمان پست جهانی و اتحادیه‌های منطقه‌ای پروتکل‌هایی را امضا می‌کنند و سهم هریک از هزینه‌های حمل و تحویل را مشخص می‌سازند. اگر قراردادی میان ایران و کشور مقصد به‌روز نشود یا چانه‌زنی‌ها به تأخیر بیفتد، سهم ایران در مخارج اضافی افزایش پیدا می‌کند.
وزن و حجم مرسوله
تعرفه ارسال بسته‌ها بر اساس وزن واقعی یا وزن حجمی محاسبه می‌شود. وزن حجمی معیاری است که حجم فیزیکی بسته را به عددی معادل وزن فرضی تبدیل می‌کند. مثلاً اگر یک کارتن بزرگ ولی سبک داشته باشید، ممکن است نرخ پستی بر مبنای وزن حجمی (که رقم بالاتری از وزن واقعی است) محاسبه شود. در نتیجه هرچه بسته سنگین‌تر یا حجم‌دارتر باشد، فضای بیشتری از کانتینر یا هواپیما اشغال می‌کند و انرژی و سوخت بیشتری برای جابه‌جایی آن مصرف می‌شود.
حق بیمه مرسوله
محصولات با ارزش بالا معمولاً نیازمند پوشش بیمه‌ای هستند تا در صورت وقوع خسارت یا سرقت در مسیر، هزینه‌های مالی جبران شود. نرخ بیمه بر اساس درصدی از ارزش اعلام‌شده کالا تعیین می‌شود و خدمات مختلفی برای بیمه ارائه می‌شود.
هرچه سطح پوشش بیمه گسترده‌تر باشد حق بیمه افزایش پیدا می‌کند.
تأثیر تحریم ها و محدودیت های منطقه ای
یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های معادله هزینه ارسال، تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های جغرافیایی است. زمانی که برخی شرکت‌های هواپیمایی یا کشتی‌رانی حق تردد به مقاصد ایرانی ندارند، مسیرهای ترانزیتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و شرکت‌های پستی باید با پیمان‌کاران جایگزین کار کنند که هزینه بیشتری برای سرویس‌دهی دریافت می‌کنند.
علاوه بر این، محدودیت در دسترسی به نظام‌های مالی بین‌المللی باعث شده کارمزد انتقال ارز برای پرداخت به این پیمان‌کاران افزایش پیدا کند.
کلام آخر
قبل از ارسال حتماً همه هزینه‌های پنهان مانند بسته‌بندی مقاوم، بیمه اضافی و مالیات گمرکی را برآورد کنید تا هزینه نهایی شما را غافلگیر نکند. اگر ارسال فوری نباشد، از سرویس‌های ترکیبی ریلی یا دریایی استفاده کنید تا از تعرفه‌های هوایی پرهیز شود. ارسال در فصول کم‌تقاضا مانند پایان زمستان ممکن است تعرفه‌ها را کاهش دهد. پیگیری نرخ ارز و انتخاب زمان مناسب برای ارسال نیز به کاهش هزینه کمک می‌کند. تجاری که دائم ارسال به اروپا دارند، می‌توانند با شرکت‌های پستی خصوصی قرارداد بستن و تخفیف‌های ویژه دریافت کنند.
