بمب ساعتی پنهان در دل اقتصاد ایران | به نقطه انفجار نزدیک می‌شویم
ایران در حالی با چالش‌های اقتصادی مانند تورم، ناترازی یارانه‌ها، بیکاری گسترده و فشار بر خدمات عمومی دست‌وپنجه نرم می‌کند که حضور میلیونی اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران غیرقانونی، به معضلی چندوجهی تبدیل شده است. برآوردهای غیررسمی از حضور بیش از ۸ میلیون تبعه خارجی بدون مجوز در کشور حکایت دارد که از منابع عمومی بهره‌مند می‌شوند. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار، این پدیده را نه‌تنها تهدیدی اقتصادی، بلکه چالشی اجتماعی و امنیتی می‌داند.
آمار اتباع خارجی در ایران
طبق اعلام رئیس مرکز امور اتباع وزارت کشور، حدود ۴ میلیون تبعه خارجی غیرمجاز در ایران اقامت دارند، اما آمار کل اتباع خارجی به ۶.۱ میلیون نفر می‌رسد و برآوردهای غیررسمی حتی از ۸ میلیون نفر فراتر می‌رود. این افراد بدون ویزا یا ثبت رسمی از منابع یارانه‌ای کشور استفاده می‌کنند.
فشار اتباع غیرقانونی بر منابع عمومی
حاج‌اسماعیلی با اشاره به یارانه‌های سنگین دولت در حوزه‌هایی مانند نان، انرژی و ارزاق عمومی، هشدار داد: «میلیون‌ها تبعه خارجی غیرمجاز از یارانه‌های نان، آب، برق، گاز و سوخت بهره‌مند می‌شوند، بدون اینکه در سامانه‌های رسمی ثبت شده باشند. این موضوع پایداری مالی کشور را تهدید می‌کند.»
وی با انتقاد از عدم تحقق وعده‌های دولت چهاردهم برای ساماندهی اتباع غیرمجاز، گفت: «هیچ نشانه‌ای از اجرای برنامه‌های بازگرداندن اتباع به کشورهای مبدأ دیده نمی‌شود و حضور آن‌ها در شهرها و روستاها پررنگ‌تر شده است.»
تأثیر بر بازار کار
حاج‌اسماعیلی اظهار داشت: «فعالیت بیش از ۳ میلیون تبعه خارجی در بازار کار ایران، در حالی که نرخ بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان بالاست، رقابت ناسالمی ایجاد کرده است. کارفرمایان به دلیل دستمزد پایین، از نیروی کار مهاجر استفاده می‌کنند که حقوق نیروی کار ایرانی را تضعیف می‌کند.»
وی افزود: «ازدحام در شهرها، فشار بر خدمات عمومی و منابع آب و غذا، و تهدیدات امنیتی ناشی از عدم شناسایی هویت اتباع، نارضایتی عمومی را افزایش داده است.»
مقایسه نادرست با آمریکا
حاج‌اسماعیلی مقایسه حضور اتباع در ایران با سیاست‌های مهاجرتی آمریکا را «مغلوط» خواند و گفت: «آمریکا مهاجران را با قوانین سختگیرانه و بررسی مهارت‌ها می‌پذیرد، اما در ایران، اتباع بدون کنترل وارد می‌شوند و اکثراً فاقد مهارت‌اند.»
وی تأکید کرد: «دولت باید ساماندهی اتباع غیرقانونی را در اولویت قرار دهد. اخراج مهاجران غیرقانونی و محدودسازی ورود اتباع فاقد شرایط، برای حفظ منافع ملی ضروری است.»
