۷ واکنش محتمل تهران به قطعنامه ضدایرانی شورای حکام
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فرارو، نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز به کار کرد. اصلی‌ترین مسئله در این نشست که تا روز جمعه ادامه دارد، ارائه گزارش جامع مدیرکل آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران و پس از آن، به رای گذاشتن قطعنامه پیشنهادی آمریکا و سه کشور اروپایی ضدایران است؛ گزارشی منفی که با اعتراض شدید جمهوری اسلامی مواجه و قطعنامه‌ای که تصویب خواهد شد.
هرچند چین و روسیه با آن مخالفت خواهند کرد.با توجه به قطعیت تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، سوال این است که واکنش جمهوری اسلامی ایران در قبال این اقدام چه خواهد بود. ایران در آذر ۱۴۰۳، پس از صدور قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی، گازدهی به سانتریفیوژهای پیشرفته را آغاز کرد و همزمان با افزایش فشار غرب، سرعت غنی‌سازی ۶۰ درصدی خود را بالاتر برد. درصدی از غنی‌سازی که طبق NPT ممنوع نیست اما حساسیت‌برانگیز است. پیگیری‌های خبرنگار فرارو نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران، ممکن است یک یا چند اقدام از هفت موردی که در ادامه می‌آید را در نظر داشته باشد.
اول؛ افزایش سطح غنی‌سازی به ۹۳ درصد
از غنی‌سازی ۶۰ درصدی تا ۹۳ درصد که غنای لازم برای ساخت تسلیحات هسته‌ای محسوب می‌شود، چند اقدام فنی فاصله وجود دارد. کارشناسان فنی می‌گویند که ایران باید چینش آبشارهای سانتریفیوژ را تغییر دهد. در فضای تقابلی که به مرور پیش خواهد آمد، غنی‌سازی در سطح نظامی یک گزینه محسوب می‌شود.
دوم؛ بالا بردن ذخایر ۶۰ درصد
طبق آخرین گزارش رافائل گروسی، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران به ۴۰۰ کیلوگرم رسیده است. در حالی که در ماه فوریه و مارس گذشته (اسفند و فروردین) گزارش مدیرکل آژانس این ذخایر را ۲۷۵ کیلوگرم اعلام کرده بود. بر اساس این گزارش‌ها، مجموع ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه سطح ۳.۶۷، ۲۰ و ۶۰ درصد به حدود ۹۰۰۰ کیلو رسیده است. با توجه به فشار کشورهای غربی از طریق آژانس به ایران، راه‌اندازی ماشین‌های پیشرفته‌تر نسل جدید با قابلیت غنی‌سازی بیشتر در سطح ۶۰ درصد نیز یک گزینه است. در حال حاضر بر اساس گزارش آژانس، سانتریفیوژهای IR-6 در حال کار هستند.
سوم؛ توسعه سانتریفیوژها
یکی از نگرانی‌های گروسی که در سخنرانی امروز خود در وین نیز به آن اشاره کرد، موضوع سانتریفیوژهای ایران است. او گفت آژانس، پیگیری ذخایر سانتریفیوژهای ایران را از دست داده است. آخرین مدل سانتریفیوژی که ایران از آن رونمایی کرد، مربوط به سال ۱۳۹۸ است. گفته می‌شود که ایران تا نسخه IR-9 پیش رفته و این خبر مربوط به ۶ سال قبل است. سرعت بخشیدن به برنامه تحقیق، توسعه و تولید سانتریفیوژهای بومی نیز یک گزینه محسوب می‌شود. رسانه‌ای شدن این پروژه نیز می‌تواند مد نظر باشد. ایران تا کنون ۱۶ نسخه سانتریفیوژ ساخته است.
چهارم؛ گازدهی به سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر
بر اساس گزارش‌های آژانس، ایران در حال حاضر سانتریفیوژهای نسل ۶ را به کارگیری کرده است. گام بعدی می‌تواند گازدهی و فعال کردن سانتریفیوژهای جدیدتر نسل ۶ یا حرکت به سمت نسخه ۷ و ۸ باشد.
پنجم؛ محدودیت بیشتر برای بازرسی‌های آژانس
ایران امکان دارد که در مجوز برخی بازرس‌های آژانس تجدیدنظر کند. صدور این مجوز از حقوق حاکمیتی کشورهای عضو NPT محسوب می‌شود و ایران همانطور که بازرس‌های جدید را می‌پذیرد، بعضی بازرس‌های قدیمی یا باتجربه‌تر را کنار می‌گذارد و در همکاری خود با آژانس تجدید نظر می‌کند. خروج از NPT در حال حاضر به عنوان واکنش ایران در فهرست قرار ندارد اما این احتمال وجود دارد که حساسیت‌ها روی اقدامات بازرسان آژانس بیشتر شود. به خصوص این که آژانس اقداماتی خارج از عرف در قبال جمهوری اسلامی ایران اعمال می‌دارد.
دفتری که زیرنظر مدیرکل آژانس تشکیل شده و به صورت خاص روی ایران کار می‌کند، زیرنظر یک دیپلمات و افسر اطلاعاتی فرانسوی مدیریت می‌شود. ۷۰ نفر مشغول در این دفتر که سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اخیراً به آن اشاره کرد، غیر از ۱۲۵ بازرسی هستند که برای ایران منصوب شدند. با توجه به اقدامات تروئیکای اروپایی علیه ایران از مسیر آژانس، در صورتی که بازرس‌هایی از فرانسه، آلمان یا انگلیس در این گروه باشند ممکن است اجازه حضور در ایران را به دلیل نگرانی‌های امنیتی پیدا نکنند. پیش از این در خرداد سال ۱۴۰۱ قطع همکاری‌های فراپادمانی ایران با آژانس آغاز شده بود. ممکن است که برخی دسترسی‌های آژانس، بیش از پیش قطع یا محدود شود.
ششم؛ ورود به حوزه‌های حساس و غیرممنوعه
علوم هسته‌ای در حوزه‌های مختلف ورود می‌کند که بسیاری از آن‌ها حساس هستند اما هیچ ممنوعیت برای آن‌ها وجود ندارد و تخطی از تعهدات مربوط به عدم اشاعه محسوب نمی‌شوند.. امکان ورود به برخی از این حوزه‌های تحقیقاتی یا صنعتی مبتنی بر اورانیوم نیز یک گزینه است.
هفت؛ گسترش تاسیسات هسته‌ای
افزایش سرعت ساخت‌وساز و توسعه زیرساخت‌ها و تاسیسات هسته‌ای نیز می‌تواند در نظر گرفته شود. این زیرساخت‌ها می‌تواند شامل تاسیسات جدید غنی‌سازی، ساخت سانتریفیوژ، نگهداری و ... باشد.
