هشدار جیک سالیوان به دولت ترامپ درباره توافق با ایران
اقتصادنیوز: مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا با بیان اینکه ایران می‌خواهد به توافق دست پیدا کند، مدعی شد که واشنگتن نباید فرصت موجود برای توافق را از دست بدهد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی پیشین کاخ سفید در دولت «جو بایدن» در مصاحبه با یک رسانه اماراتی درباره مسائل مرتبط با مذاکرات تهران-واشنگتن و همچنین جنگ اوکراین و مسائل منطقه غرب آسیا صحبت کرد.
سالیوان که با نشریه نشنال گفت‌وگو می‌کرد، در پاسخ به این سوال که از نظر او ایران تا چه اندازه آماده دستیابی به یک توافق با آمریکا درباره موضوع هسته‌ای است؟، گفت: ایران به هر طریق ممکن در حال نشان دادن این است که می‌خواهد به یک توافق دست پیدا کند. سوال اصلی این است که شکل این توافق، به‌ویژه وضعیت غنی‌سازی ایران چگونه خواهد بود. به نظرم مذاکرات فشرده‌ای در این زمینه میان ایران و ترامپ و بحث‌های فشرده‌ای نیز در دولت ترامپ در این زمینه انجام خواهد شد.
در همین راستا، او در پاسخ به این که آیا از نظر او این موضوع باعث اختلاف در میان جمهوری‌خواهان هم‌حزبی ترامپ و دردسری برای او خواهد شد؟، توضیح داد که «در هفته‌های اخیر شاهد مخالفت شماری از جمهوری‌خواهان با هرگونه توافقی با ایران بوده‌ایم که شامل برچیده شدن برنامه هسته‌ای آن نباشد» که ظرفیت ایجاد اختلافی واقعی و صریحی میان جمهوری‌خواهان حامی توافقی سختگیرانه با ایران را دارد. باید منتظر نتیجه بود اما به نظرم این دولت نسبت به برخی از جمهوری‌خواهان تندرو راجع به مسائلی منعطف بوده است».
سالیوان در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به تاثیر تحولات منطقه‌ای بر فعالیت‌های اوپک و قیمت جهانی نفت گفت: شاهد کاهش قیمت نفت بوده‌ایم که به نظرم در صورت توافق با ایران پایین‌تر هم خواهد آمد.
این مقام پیشین کاخ سفید در پاسخ به این که با توجه به تجربه خود در مذاکره با مقام‌های ایرانی در زمینه توافق هسته‌ای چه توصیه‌ای به تیم مذاکره‌کننده فعلی آمریکا دارد؟، مدعی شد: یکی از درس‌های عمیق روند مذاکرات توافق ایران برای من این بود که بدانیم زمان به واقعا به نفع ماست. ایران واقعا تحت فشار است و لزومی ندارد که ما برای رسیدن به یک توافق عجله کنیم. از سوی دیگر، باید تعادلی میان این و بهره‌بردن از فرصت موجود باشد. حفظ این تعادل مهم‌ترین مسئله است. اگر آن‌ها بتوانند به توافقی با ایران دست پیدا کنند، من از آن حمایت خواهم کرد، همان‌طور که از توافق قبلی که ترامپ از آن خارج شد، حمایت می‌کردم.
ایران و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران انجام داده‌اند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را خوب ارزیابی کرده و گفته‌اند ایده‌های مفیدی در جریان گفت‌وگوها مطرح شده و جریان مذاکرات از کلیات فاصله گرفته است.
در این میان، مقام‌های آمریکایی به‌ویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران به عنوان تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) حق غنی‌سازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هسته‌ای است، می‌تواند سوخت مورد نیاز رآکتورهای خود را از کشوری ثالث وارد کند.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران روز گذشته با بیان اینکه «در چند روز گذشته شاهد مواضعی از سوی آمریکایی‌ها بودیم که با هیچ منطقی سازگار نیست و مذاکرات با مشکل مواجه می‌کند»، گفت: به همین دلیل است که ما دور بعدی مذاکرات را هنوز تعیین نکرده‌ایم. یک تاریخی برای مذاکرات پیشنهاد شده اما ما هنوز قبول نکرده‌ایم.
روسیه به دنبال وقت‌کشی است!
در ادامه این گفت‌وگو، سالیوان در پاسخ به این سوال که از نظر او بهترین سناریویی که در بدترین شرایط می‌توان برای اوکراین متصور شد، به چه شکل است؟، بیان کرد: به نظرم بهترین سناریو برای اوکراین این است که به واسطه آن اوکراین می‌تواند از این جنگ به عنوان یک دموکراسی با حاکمیت ملی، متحد و منسجم و یک‌پارچه با غرب، همچنین برخوردار از یک بازدارندگی نظامی قوی برای ممانعت از حملات آتی روسیه بیرون بیاید.
سالیوان در گفت‌وگو با روزنامه اماراتی نشنال موضوع امتیازات سرزمینی اوکراین را که مورد بحث است، رد نکرد و گفت: به نظرم این نتیجه امکان‌پذیر است، اگرچه شاید مذاکراتی نیز درباره مسائل سرزمینی میان اوکراین و روسیه انجام شود. آمریکا باید برای حاصل شدن این نتیجه فشار بیشتری بر روسیه اعمال کند، چراکه در حال حاضر، «ولادیمیر پوتین» فکر می‌کند پیروز این جنگ است.
او در پاسخ به این که آیا از نظر او پوتین می‌خواهد این جنگ را طولانی‌تر کند و چگونه قرار است «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا را با خود در این زمینه همراه کند؟، گفت: اگر پوتین بتواند حرف خود را به کرسی بنشاند، هم در خط مقدم و هم به وسیله ارعاب مردم اوکراین با حملات موشکی و پهپادی به جنگ در اوکراین و تحت فشار قرار دادن آن ادامه خواهد داد، چراکه هدف نهایی او تحت سلطه درآوردن این کشور است.
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا ادامه داد: او از سوی دیگر، نمی‌خواهد رئیس‌جمهور ترامپ را نیز از دست بدهد و به او پشت کند. او مجبور است تا اندازه‌ای برای صلح اعلام آمادگی کند و با مذاکرات استانبول نیز همین کار را کرده است. به نظرم او قرار است به رئیس‌جمهور ترامپ بگوید «من هم خواهان صلحم اما شروطی هست که باید به آن عمل شود»، یعنی همان شروط غیرممکنی که برای اوکراین تعیین می‌کنند، بعد او با روند دیپلماتیک وقت‌کشی خواهد کرد و از سوی دیگر در میدان به نبرد ادامه خواهد داد اما این که موفق خواهد شد یا نه، سوال دیگری است.
سالیوان در پاسخ به سوالی درباره تضمین بازدارندگی اوکراین در قبال حملات آتی روسیه در هرگونه توافق صلح گفت: این موضوع واقعا مطرح است اما نه به شکل بند پنجم تضمین‌های امنیتی(ناتو) که رئیس‌جمهور ترامپ(تهدید) به خودداری از آن کرده است، بلکه به شکل حمایت‌های مداوم غرب از اوکراین برای بازسازی توانمندی‌های ارتش آن به منظور بازدارندگی در قبال تجاوزات روسیه در آینده است. این امکان‌پذیر است.
او درباره توافق مواد معدنی آمریکا با اوکراین که کی‌یف به واسطه آن می‌تواند هزینه کمک‌های نظامی و مالی آمریکا را با اعطای حق استخراج مواد معدنی به واشنگتن جبران کند، گفت: این توافق بیشتر نمادین و نشان‌دهنده تاکید رئیس‌جمهور فعلی بر این بود که آمریکا در ازای کمک به اوکراین چیزی دریافت می‌کند. به نظرم این توافق قرار نیست چندان مرتبط با آینده اوکراین یا آمریکا باشد.
رهبران اروپایی و اوکراین پیشتر پیشنهاد یک آتش‌بس بیقید و شرط ۳۰ روزه را داده بودند. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه این پیشنهاد را نپذیرفت و در ازای آن پیشنهاد آغاز مذاکرات صلح در ترکیه را مطرح کرد. آن‌ها درباره اعمال تحریم‌های گسترده و هماهنگ با آمریکا علیه روسیه در صورت اجرایی نشدن آتش‌بس هشدار داده بودند.
هیات‌های اوکراین و روسیه جمعه ۱۶ مه در استانبول به طور مستقیم دیدار و مذاکره کردند که نتیجه آن توافقی برای تبادل گسترده زندانیان جنگ و تبادل فهرست پیشنهادات برای برقراری آتش‌بس و صلح بود.
ترامپ بدون هماهنگی با نتانیاهو دستورکار خود را پیش می‌برد
سالیوان درباره این که سفر اخیر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه را چگونه ارزیابی می‌کند؟، با گفتن این که عملکرد او در این زمینه «جسورانه و سریع» بود، بیان کرد: با برخی از اقدامات او موافق نیستم اما با برخی دیگر موافقم. به طور مثال، با تلاش او تلاش برای پیشبرد مذاکرات غیرمستقیم با ایران درباره یک توافق هسته‌ای که البته احتمالا شبیه به توافقی خواهد شد که رئیس‌جمهور «باراک اوباما» انجام داد، موافقم. اما یکی دیگر از موضوعاتی که واقعا برایم جالب توجه بود، بخشی از اظهارات او بود که گفته بود «من از طریق اسرائیل وارد منطقه نمی‌شوم، بلکه از طریق کشورهای حاشیه خلیج فارس وارد آن می‌شوم چراکه در رهبران این کشورها شرکایی برای صلح را می‌بینم اما در اسرائیل چندان شاهد آن نیستم». این برای من لحظه چشمگیر و غیرمنتظره‌ای بود.
این مقام پیشین کاخ سفید در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این که آیا شاهد تغییر موازنه قدرت در منطقه به شکلی هستیم که کشورهای حاشیه خلیج فارس در جایگاه برتری از رژیم صهیونیستی قرار بگیرند، بیان کرد که درباره موازنه قدرت اظهارنظر نمی‌کند اما از نظر او، کشورهای حاشیه خلیج فارس برای ترامپ در زمینه موضوعاتی مانند رشد اقتصادی، کاهش تنش‌ها، خشونت و تهدیدها، شرکایی هستند که نسبت به رژیم صهیونیستی برای او در اولیت قرار دارند.
او در پاسخ به سوال دیگری درباره جایگاه برجسته عربستان سعودی در این سفر، به‌ویژه این که از نظر برخی «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی در این سفر از سوی ترامپ مورد تکریم قرار گرفت، بیان کرد: به نظرم روش رئیس‌جمهور ترامپ در دیپلماسی بسیار شخصی است و این در ارتباط با ولی‌عهد سعودی کاملا مشهود است. او(ترامپ) با مراسم رسمی استقبال مورد تکریم قرار گرفت و به نوعی آن را جبران کرد. موضوع این است با دو شخص مواجهیم که روش عملکردشان مبتنی بر یک دیپلماسی شخصی‌سازی‌شده است.
سالیوان همچنین در پاسخ به این که با توجه به این سفر، از نظر او پیشی گرفتن محمد بن سلمان از «بی‌بی نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دربردارنده چه پیامی است؟، بیان کرد: فکر می‌کنم او اساسا به بی‌بی گفته است «تو هر کاری که می‌خواهی در غزه انجام بده» که این باعث بروز تراژدی انسانی در غزه در طی چند ماه گذشته، به‌ویژه طی هفته‌های اخیر شده است. اما به نظرم پیام اصلی او این است که «تو کاری که می‌خواهی را انجام بده و من مانعت نمی‌شوم و من هم لزوما قرار نیست وقتی درباره بخش‌های مختلف سیاست غرب آسیا توصیه‌هایی به من می‌کنی، به آن گوش کنم.»
این اظهارات سالیوان در حالی است که دولت بایدن متهم ردیف اول کمک به نسل‌کشی انجام شده در غزه توسط رژیم صهیونیستی است.
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به مذاکرات آمریکا با ایران و با حماس، ترامپ نتانیاهو را به حاشیه رانده است؟، گفت: به نظرم پیام او این است که در حال پیشبرد دستورکار خود در زمینه سوریه، ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است و اگر اسرائیل بخواهد بخشی از آن باشد مشکلی ندارد و اگر نخواهد، باز هم مشکلی ندارد. به نظرم در تنگنا قرار داد واژه درستی نیست اما به نظرم پیام روشن او این است که قرار است بدون این که الزامی در هماهنگی با نخست‌وزیر اسرائیل احساس کند، به کار خود ادامه دهد.
ضرورت اعمال فشار بر تل‌آویو برای تداوم ورود کمک‌های انسانی به غزه
سالیوان در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره درخواست کشورهای اروپایی برای ازسرگیری ورود کمک‌های انسانی به غزه که رژیم صهیونیستی طی هفته‌های گذشته با ازسرگیری حملات به این منطقه پس از پایان یافتن تاریخ مرحله اول توافق آتش‌بس و تبادل اسرا مانع آن شده بود، مدعی شد که در زمان دولت قبلی آمریکا کارهای زیادی برای تداوم ورود کمک‌های انسانی به غزه انجام شد اما در هفته‌های اخیر هیچ گونه کمک‌های انسانی به غزه وارد نشده است، گفت که «امیدوارم اکنون در واشنگتن به این رسیده باشند که باید به اسرائیلی‌ها فشار بیاوریم که اجازه ورود کمک‌های انسانی را بدهد. باید دید که (این کمک‌ها) راه می‌یابند یا نه.»
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در پاسخ به این که مذاکرات «مستقیم» دولت آمریکا با حماس چه نتیجه‌ای دارد، اشاره کرد که آزادی« ادان الکساندر» شهروند آمریکایی از غزه طی روزهای گذشته نتیجه این مذاکرات بوده که موارد مشابه آن نیز در دولت بایدن انجام شد و به نظر او نتیجه اصلی مذاکره مستقیم با حماس این است.
آسیب جدی سیاست دولت ترامپ به شبکه اتحادهای آمریکا
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این که آی دولت ترامپ به هژمونی دفاعی این کشور آسیب زده است، گفت: تردیدی نیست که این دولت به شبکه اتحاد آمریکا آسیب زده است که بنیان حاکمیت ما در جهان بوده است. این آسیب واقعی و قابل توجه و به‌ویژه در زمینه اتحاد فراآتلانتیک است. یک سال پیش ما درباره کاهش خطرات چین با اروپا صحبت می‌کردیم اما اکنون در میان خودشان درباره کاهش خطرات آمریکا، از جمله در زمینه صنایع دفاعی صحبت می‌کنند. این آسیب واقعی است و ما باید با آن روبه‌رو شویم، چراکه اگر تنها یک چیز بود که پکن در طی چند سال گذشته به آن چشم امید داشته، تضعیف اتحادهای آمریکا بوده است. متاسفانه، بدون این که پکن کاری کرده باشد، سیاست آمریکا به بروز این مشکل کمک کرده است.
