واگویه چیست و چه تاثیری بر سلامت روان و رشد شخصی دارد ؟

واگویه، گفتگوی درونی که با خود داریم، نقش مهمی در شکل دادن به افکار، احساسات و رفتارهای ما ایفا می کند. این گفتگوی داخلی مداوم می تواند مثبت یا منفی باشد و تاثیر عمیقی بر سلامت روان، عزت نفس و سلامت کلی ما داشته باشد. در این مقاله، ماهیت خودگویی، تاثیرات آن و راه کارهایی برای پرورش خودگویی مثبت برای رشد شخصی و خوشبختی را بررسی خواهیم کرد.

واگویه چیست؟

خودگویی و یا همان واگویه حالتی است که فرد احساس می کند شخصی درونش با او در حال مکالمه است. به عبارتی می توانیم بگوییم واگویه صدایی است که در درون افراد با آن ها گفت گو می کند. این حالت در واقع همان باورها، افکار آگاهانه و ناخودآگاه شماست که به صورت ندایی درونی با شما در حال مکالمه است.

در حالت کلی زمانی که شخصی با خود در حال مکالمه به صورت بلند و یا حتی در افکار خود به حالت سکوت باشد، در حال انجام خودگویی است.

واگویه می تواند هم تاثیر مثبتی بر سلامت زندگی شخص بگذارد و هم تاثیر منفی بگذارد. چرا که افکار درونی که با شما گفت گو می کند می تواند بر اساس رویداد های خوب زندگیتان باشد که باعث خوشحالی و بالا رفتن حس اعتماد به نفستان شود. در طرفی دیگر این افکار می تواند نشات گرفته از اتفاقات بد زندگیات باشد که ممکن است با یاس و نا امیدی برای شما به همراه باشد.

آیا واگویه انواع مختلفی دارد؟

همانطور که پیش از این گفته شد واگویه از افکار درونی هر شخص نشآت می گیرد. بنابراین می توانیم بگوییم که خودگویی دارای دو نوع مختلف می باشد، که این دو نوع شامل موارد زیر می شود:

• خودگویی مثبت
• واگویه منفی

چه زمانی خودگویی از نوع مثبت است؟

به طور کلی خودگویی، گفت و گوی انسان با ندای درونی خود است. در صورتی که فرد با جملات مثبت و امیدوارانه با خود صحبت کند، خودگویی از نوع مثبت است. این نوع از خودگویی تاثیرات خوبی بر زندگی افراد می گذارد به گونه ای که با مزایایی چون: بالا رفتن اعتماد به نفس، احساس شادی، کاهش میزان استرس و اضطراب، بالا رفتن تمرکز و.. همراه است. که این عامل ها می تواند به حل کردن مشکلات زندگی و رسیدن به موفقیت کمک کند.

چه زمانی خودگویی از نوع منفی است؟

واگویه منفی نقطه مقابل واگویه مثبت به حساب می آید. به طوری که فرد در این حالت با جملات منفی و نا امید کننده با خود صحبت می کند. متاسفانه این نوع از واگویه می تواند تاثیرات بسیار منفی بر زندگی افراد بگذارد. چرا که گفت گو با جملات نا امید کننده می تواند علاوه بر کم شدن اعتماد به نفس بر میزان استرس، تمرکز و.. تاثیر بگذارد. همین امر سبب می شود تا فرد در مواجه با مشکلات زندگی نتواند تمرکز کافی داشته باشد و در برخی موارد به اختلالات روانی مانند افسردگی و… مبتلا شود.

چند مثال کار بردی از واگویه مثبت و منفی

واگویه منفی

من لیاقت آن جایگاه را ندارم.
نمی توانم به مقام بالا برسم.
من نمی توانم در امتحانات موفق شوم.
زیبا نیستم و نمی توانم در زندگی موفق شوم.

واگویه منفی می تواند مشکلات شما را چند برابر کند. بنابراین اگر صحبت با ندای درونیتان به صورت منفی است، باید بر آن غلبه کنید. در ادامه به راه های غلبه بر این نوع از واگویه می پردازیم.

واگویه مثبت

من حتما درس هایم را با موفقیت قبول می شوم.
این کار را به خوبی به اتمام می رسانم.
من می توانم در این شغل به کسب در آمد عالی برسم.
لیقت رسیدن و به دست آوردن جایگاه بالا تری را دارم.

از نظر روانشناسان واگویه مثبت عامل بسیار مهمی در کسب موفقیت محسوب می شود. زیرا وقتی با خود صحبت می کنید باعث ایجاد تلقین به خود می شوید. بنابراین از گفتگو مثبت با خودتان امتناع نکنید.

تاثیر خودگویی بر سلامت روان

نحوه صحبت کردن ما با خود می تواند تاثیر بسزایی بر سلامت روان و کیفیت کلی زندگی ما داشته باشد. در اینجا برخی از تأثیرات کلیدی خودگویی آورده ایم:

• خودگویی مثبت

تقویت کننده اعتماد به نفس: خودگویی مثبت میتواند باور به خود را تقویت کند و اعتماد به نفس را افزایش دهد. تاییدات و افکار حمایتی می تواند به افراد کمک کند تا احساس توانمندی بیشتری داشته باشند و برای رویارویی با چالش ها آمادگی بیشتری پیدا کنند.
بهبود خلق و خو: خودگویی تشویق کننده و خوش بینانه می تواند خلق و خو و سلامت عاطفی کلی را بهبود بخشد. این می تواند به افراد در مقابله با استرس و حفظ نگرش مثبت کمک کند.

• خودگویی منفی

کاهش دهنده عزت نفس: خودگویی منفی می تواند اعتماد به نفس و عزت نفس را از بین ببرد. انتقاد مداوم از خود و تردید می تواند منجر به احساس ناکافی بودن شود.
افزایش اضطراب و استرس: افکار بدبینانه و ترسناک می توانند سطح اضطراب و استرس را افزایش دهند. خودگویی منفی می تواند باعث شود موقعیت ها دلهره آورتر و طاقت فرساتر به نظر برسند.
مانع رشد شخصی: خودگویی منفی می تواند یک مانع ذهنی برای توسعه و پیشرفت شخصی ایجاد کند. این امر می تواند افراد را از دنبال کردن اهداف و ریسک پذیری منصرف کند.

اشکال رایج واگویه منفی

شناسایی الگوهای خودگویی منفی اولین قدم برای تبدیل آنها به افکار مثبت است. در اینجا برخی از اشکال رایج خودگویی منفی آورده شده است:

فاجعه سازی: انتظار بدترین نتیجه ممکن در هر شرایطی. به عنوان مثال، فکر کردن به اینکه من قطعا در این امتحان رد خواهم شدبدون هیچ مدرکی برای تأیید این باور.

عمومیت بخشیدن افراطی: نتیجه گیری های منفی گسترده بر اساس یک رویداد واحد. به عنوان مثال، فکر کردن به اینکه من همیشه همه چیز را خراب میکنم بعد از یک اشتباه.

تفکر سیاه و سفید: موقعیت ها را به صورت افراطی دیدن، بدون اینکه هیچ زمینه ی میانی را تایید کنید. به عنوان مثال، باور داشتن اینکه اگر کامل نباشم، یعنی یک شکست خورده هستم.

ذهن خوانی: فرض بر این است که می دانید دیگران در مورد شما چه فکر می کنند، اغلب با دیدی منفی. به عنوان مثال، فکر کردن به اینکه آنها حتما فکر می کنند من احمق هستم بدون هیچ مدرک واقعی.

شخصی سازی: سرزنش خود برای رویدادهایی خارج از کنترل شما. به عنوان مثال، فکر کردن به اینکه این تقصیر من است که در پیک نیک ما باران آمد.

راه کارهایی برای پرورش خودگویی مثبت

تبدیل واگویه منفی به خودگویی مثبت نیاز به تمرین و ذهن آگاهی دارد. در اینجا برخی از راه کارها برای کمک به پرورش یک گفتگوی درونی مثبت تر آورده شده است:

1. آگاهی و شناسایی

اولین قدم این است که از الگوهای خودگویی خود آگاه شوید. در طول روز به افکار خود توجه کنید و هر گونه خودگویی منفی را شناسایی کنید. نگه داشتن یک دفترچه یادداشت می تواند به ردیابی این الگوها و شناسایی محرک ها کمک کند.

2. به چالش کشیدن افکار منفی

وقتی متوجه خودگویی منفی شدید، با زیر سوال بردن صحت آنها، این افکار را به چالش بکشید. از خود بپرسید که آیا هیچ مدرک واقعی برای تأیید این باورها وجود دارد؟ اغلب، افکار منفی اغراق آمیز و غیرمنطقی هستند.

3. جایگزین کردن افکار منفی با تاییدات مثبت

هنگامی که خودگویی منفی را شناسایی کردید، آن را با تاییدات مثبت جایگزین کنید. به عنوان مثال، اگر فکر می کنید، من نمی توانم این کار را انجام دهم، آن را با من می توانم این چالش را مدیریت کنم جایگزین کنید. تاییدات مثبت باید واقع بینانه باشند.

4. تمرین خود مراقبتی

با خودتان همان مهربانی و دلسوزی را داشته باشید که به یک دوست دارید. این را بپذیرید که همه اشتباه می کنند و اشکالی ندارد که کامل نباشید. خود مراقبتی یعنی خودگویی منفی را کاهش داده و تصویر ذهنی سالم تری را تقویت کنید.

5. خود را با افراد و محیط های مثبت احاطه کنید

محیط و افرادی که خود را با آنها احاطه می کنید می توانند بر خودگویی شما تاثیر بگذارند. خود را با تأثیرات مثبت احاطه کنید، چه دوستان خوش بین، محتوای انگیزشی یا محیط های الهام بخش.

6. درگیر شدن در ذهن آگاهی و مراقبه

ذهن آگاهی و مدیتیشن می تواند به آرام کردن ذهن و ایجاد فضایی برای افکار مثبت کمک کند. تمرین منظم می تواند باعث افزایش خودآگاهی شود.

7. تعیین اهداف واقع بینانه

تعیین و دستیابی به اهداف واقع بینانه می تواند اعتماد به نفس ایجاد کند و خودگویی مثبت را تقویت کند. موفقیت های کوچک را جشن بگیرید و پیشرفت خود را به رسمیت بشناسید، به هر اندازه که به نظر کم اهمیت برسد.

8. کمک حرفه ای بگیرید

اگر خودگویی منفی طاقت فرسا و مداوم است، از یک روانشناس کمک بگیرید.

مزایای خودگویی مثبت

پرورش خودگویی مثبت می تواند منجر به مزایای بلندمدت متعددی شود و جنبه های مختلف زندگی را بهبود بخشد:

بهبود سلامت روان: خودگویی مثبت می تواند علائم اضطراب و افسردگی را کاهش دهد و منجر به سلامت روان و رفاه عاطفی بهتر شود.

تقویت روابط: خودگویی مثبت باعث پذیرش خود و عشق به خود می شود که می تواند روابط با دیگران را بهبود بخشد. زمانی که نسبت به خود احساس خوبی داشته باشید، به احتمال زیاد روابط سالم و رضایت بخشی برقرار خواهید کرد.

افزایش انگیزه و بهره وری: خودگویی مثبت می تواند با تقویت طرز فکر رشدی و تشویق رویکردی پیشگیرانه در برابر چالش ها، انگیزه و بهره وری را افزایش دهد.

انعطاف پذیری بیشتر: خودگویی مثبت انعطاف پذیری ایجاد می کند و به افراد کمک می کند تا به طور مؤثرتری با استرس و مشکلات کنار بیایند. این طرز فکر مبتنی بر راه حل و توانایی بازگشت از ناکامی ها را تقویت می کند.

رضایت کلی از زندگی: گفتگوی درونی مثبت میتواند منجر به رضایت بیشتر از زندگی و خوشبختی شود. این به افراد کمک می کند تا نقاط قوت، دستاوردها و جنبه های مثبت زندگی خود را درک کنند.

راه های غلبه با واگویه منفی

همانطور که پیش از این گفتیم وقتی با خود صحبت می کنید باعث ایجاد تلقین به خود می شوید و به نوعی برای خود مرز توانایی و یا عدم توانایی تعریف می کنید. اگر این مرز تعیین شده از نوع عدم توانایی باشد، شمارا با بحران هایی در زندگی مواجه می کند. بنابراین پیشنهاد می کنیم در صورتی که به صورت منفی خودگویی انجام می دهید، راه های زیر را برای غلبه با آن انجام دهید.
به صدای درونی خود گوش دهید

ممکن است برای شما پیش آمده باشد که در مکانی قرار گرفته باشید که بدون داشتن دلیل خاصی به شما انرژی منفی و حس بدی وارد کند. این انرژی منفی در واقع همان واگویه منفی است که خودتان باعث آن هستید. بنابراین توصیه می شود که به فضا و ندای درونی خود بیشتر دقت کنید و به خود آرامش دهید و شرایط اطراف را به خوبی بررسی کنید تا بتوانید خود را قانع کنید که مشکل خاصی وجود ندارد و حس شما بی بنیان است.

پذیرفتن این امر که خود گویی شما اشتباه و بی اساس است

در برخی موارد افراد به دلیل داشتن مشکلات زیاد در زندگیشان خودگویی منفی دارند، که این امر طبیعی است. اما برخی دیگر از افراد بدون دلیل خاصی از جملات با بار منفی در صحبت با خودشان استفاده می کنند و یا با داشتن اندک مشکلی، چنان آن را بزرگ می کنند که باعث می شود مکالمات نا امید کننده با ندای درونی خود داشته باشند. در این مواقع توصیه می شود به صورت منطقی با مشکل خود مواجه شوید و سعی کنید با تعقل تشخیص بدهید که گفت و گوی منفی با خودتان به صورت منطقی منفی است یا اینکه کاذب و بی معنی است.

نیمه پر لیوان را ببینید

بسیاری از افراد فقط جوانب منفی یک موقعیت را در نظر می گیرند و این امر سبب می شود که واگویه منفی با خود داشته باشند. بنابراین در هر شرایطی سعی کنید علاوه بر جنبه های منفی، جنبه های مثبت یک رویداد را هم در نظر بگیرید تا دچار افکار منفی و در نهایت خودگویی منفی نشوید.

غیر منطقی خود را مقصر ندانید

خیلی از افراد زمانی که رویدادی اتفاق می افتد همه چیز را به پای خود می نویسند و خود را مقصر می دانند. در صورتی که با داشتن نگرشی منطقی و بررسی همه جانبه ممکن است عامل های دیگری هم سبب ایجاد آن اتفاق باشند. بنابراین در صورت رخداد حادثه ای دید منطقی داشته باشید و یک جانبه خود را مقصر نپندارید.

خود را درگیر مسائلی که هنوز رخ نداده است، نکنید

یک نوع خودگویی که وجود دارد ترس از چیزی است که هنوز اتفاق نیفتاده است. بسیاری از افراد هنگامی که تصمیم دارند کاری را شروع کنند، ترس از شکست و عدم موفقیت دارند. در صورتی که مصمم به انجام کاری هستید سعی کنید بر روی بهتر انجام شدن آن کار تمرکز کنید و هر آن چه که در حاشیه کار است را رها کنید.

نتیجه گیری

خودگویی ابزاری قدرتمند است که افکار، احساسات و رفتارهای ما را شکل می دهد. با آگاه شدن از گفتگوی درونی خود و تبدیل فعالانه خودگویی منفی به تاییدات مثبت، می توانیم به طور قابل توجهی سلامت روان، عزت نفس و کیفیت کلی زندگی خود را بهبود بخشیم. پرورش خودگویی مثبت یک فرایند مداوم است که نیاز به تمرین و ذهن آگاهی دارد.

منبع : آمنه زاکری