سفر به مقسط توسعه همکاری‌های اقتصادی یا چراغ سبزی به مذاکرات تهران _واشنگتن
زهرا قربانی _ گروه سیاسی؛ در ادامه سیاست‌های دولت چهاردهم در راستای تقویت دیپلماسی همسایگی و توسعه همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان، در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه( ۶ و ۷ خرداد) به دعوت رسمی سلطان عمان، هیثم بن طارق، به مسقط، پایتخت این کشور، سفر خواهد کرد.
چهار سند همکاری در انتظار دستور کار تهران و مسقط
به گفته مقامات ایران و عمان هدف از این سفر، امضای اسناد متعدد همکاری از جمله چهار موافقت‌نامه در زمینه تجارت ترجیحی، حمایت متقابل از سرمایه‌گذاری، همکاری‌های گمرکی و همچنین نقشه راه روابط دو کشور در دوره جدید است. همچنین در حاشیه این سفر، دو نشست مهم با فعالان اقتصادی و تجار دو کشور و نیز دیدار با ایرانیان مقیم عمان برگزار خواهد شد.
اهمیت این سفر، تنها به جنبه‌های اقتصادی محدود نمی‌شود. از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، عمان همواره نقشی مؤثر در میانجی‌گری بین ایران و ایالات متحده ایفا کرده و در مقاطع حساس، کانالی مطمئن برای تبادل پیام‌ها و کاهش تنش‌ها بوده است. با آغاز دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن با وساطت مسقط، این سفر از منظر سیاسی و امنیتی نیز جایگاه ویژه‌ای یافته است.
در دو دهه گذشته، پنج رئیس‌جمهور ایران به عمان سفر کرده‌اند و در مهرماه ۱۴۰۲ نیز سلطان هیثم بن طارق به دعوت رسمی شهید آیت‌الله رئیسی به تهران آمد. این تبادلات دیپلماتیک مستمر، نشانه‌ای روشن از روابط دیرینه، دوستانه و عمیق میان تهران و مسقط است.
همکاری امنیتی در سایه افزایش تهدیدات فرامنطقه‌ای
علاوه بر این، نقش کلیدی عمان در تامین امنیت منطقه‌ای و کمک به حل‌وفصل تنش‌های منطقه‌ای نیز بر اهمیت این سفر می‌افزاید. به‌ویژه در شرایطی که حضور تحریک‌آمیز نظامی آمریکا در دریاهای جنوبی ایران افزایش یافته، گفت‌وگو و هماهنگی با کشورهای همسایه از جمله عمان می‌تواند به تضمین امنیت تنگه هرمز و دریای عمان یاری رساند.
عمان یا شریک دیرینه و میانجی مورد اعتماد
مردم ایران طی سال‌های اخیر، خصوصاً پس از شدت یافتن تحریم‌های آمریکا، همواره از عمان به عنوان کشوری معتمد، متوازن و مسئول در منطقه یاد کرده‌اند؛ کشوری که نقش‌آفرینی آن در کاهش تنش‌ها و حمایت از صلح منطقه‌ای بارها مورد توجه قرار گرفته است.
می‌توان گفت یکی از اشتراکات اساسی تهران و مسقط، اراده مشترک برای حفظ صلح، ثبات و آرامش در منطقه است. این رویکرد با سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های کشورهای مسلمان برای شکل‌گیری همکاری‌های واقعی منطقه‌ای هم‌راستا است؛ رویکردی که می‌تواند به تحکیم بیشتر همکاری‌های منطقه‌ای و ارتقای تعاملات بین‌المللی جمهوری اسلامی منجر شود.
سفر پزشکیان به عمان تلاشی چندلایه برای فعال‌سازی مسیر دیپلماسی میان تهران و واشنگتن
در این زمینه عابد اکبری، کارشناس مسائل بین‌الملل به برنا گفت که با اشاره به ابعاد چندگانه سفر به مسقط بیان کرد: این سفر نه‌تنها جنبه نمادین دارد، بلکه در سطوح اقتصادی، امنیتی و منطقه‌ای نیز قابل تحلیل است. در حوزه اقتصادی، موضوعاتی مانند تسهیل همکاری‌های بانکی، تقویت مسیر ترانزیتی جنوب‌ـ‌جنوب، توسعه بنادر صُحار و جاسک، سرمایه‌گذاری در حوزه پتروشیمی و فعال‌سازی منطقه آزاد مشترک در دستور کار قرار دارد.
وی به جنبه‌های امنیتی و منطقه‌ای این سفر اشاره کرد و گفت: دو محور اصلی در این حوزه مطرح است: نخست، تضمین امنیت دریایی در تنگه هرمز و دریای عمان با توجه به تحرکات آمریکا و بریتانیا؛ دوم، تثبیت نقش عمان در روند تنش‌زدایی منطقه‌ای و کنترل رفتارهای اسرائیل که برخلاف برخی کشورهای عربی، عمان هیچ‌گاه وارد روابط رسمی با تل‌آویو نشده و همواره نقش متعادل‌کننده داشته است.
این کارشناس با اشاره به تحولات اخیر در روابط تهران با عربستان و عمان اظهار داشت: پس از سفر وزیر خارجه به ریاض و دیدار با فیصل بن فرحان، سفر رئیس‌جمهور به عمان را می‌توان در قالب فعال‌سازی محور تهران-ریاض-مسقط برای مهار فشارهای آمریکا و تحریکات اسرائیل ارزیابی کرد.
از توسعه تجارت تا تسهیل گفت‌وگوهای راهبردی با غرب
این سفر، تنها یک دیدار رسمی نیست، بلکه گامی بلند در مسیر تحکیم همکاری‌های اقتصادی، تثبیت امنیت منطقه‌ای و تسهیل روند تنش‌زدایی در روابط بین‌المللی ایران است. توسعه مراودات تجاری با کشوری مانند عمان که به‌عنوان شریک مطمئن و بازیگری متوازن در منطقه شناخته می‌شود، می‌تواند ظرفیت‌های تازه‌ای برای عبور از تحریم‌ها، گسترش تعاملات اقتصادی و افزایش عمق استراتژیک ایران فراهم آورد.
همچنین با توجه به جایگاه سنتی عمان در میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن، این سفر می‌تواند زمینه‌ساز تسریع در روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم و کاهش سطح تنش‌ها باشد.
در نهایت، در شرایطی که منطقه خلیج فارس با تهدیدات فزاینده و تحرکات ناپایدار خارجی روبه‌روست، نزدیکی هرچه بیشتر به مسقط، عاملی مهم در شکل‌گیری نظم بومی، پایدار و برآمده از همکاری میان کشورهای منطقه خواهد بود.
انتهای پیام/
