پایتخت در صدر جدول زاد و ولد قرار گرفت/ سنجش آلاینده‌ها در بندر شهید رجایی برای سلامت مادران باردار
نشست خبری هفته ملی جمعیت دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه با حضور علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، با اشاره به آغاز هفته جوانی جمعیت، اظهار کرد: موضوع جوانی جمعیت صرفاً یک مسأله جمعیتی نیست، بلکه باید از منظر اجتماعی، فرهنگی و امنیتی به آن نگاه کرد. این موضوع نیازمند نگاه سیستمی است، نه خطی، و مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ می‌تواند به موفقیت در این حوزه منجر شود.
وی با بیان اینکه کاهش جمعیت یک چالش جهانی است، افزود: در حال حاضر بسیاری از کشور‌ها برای جلوگیری از سقوط جمعیت اقدامات جدی انجام داده‌اند. به‌عنوان مثال، دولت مجارستان ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به حمایت از جوانی جمعیت اختصاص داده و معافیت‌های مالیاتی برای مادران در نظر گرفته است. در حالی که کل بودجه بخش سلامت ایران معادل ۳.۸ درصد تولید ناخالص داخلی است. در کره جنوبی نیز با اقدامات موثر، کاهش جمعیت متوقف و به میزان اندکی باروری افزایش یافته است. ژاپن شرایط وخیم‌تری دارد و حتی کاهش روز‌های کاری به چهار روز در هفته نیز نتوانسته این روند را مهار کند.
رئیسی در ادامه به حادثه بندر شهید رجایی اشاره کرد و گفت: در پی انفجار در این بندر، تیم‌هایی برای سنجش آلاینده‌ها اعزام شدند. در همان ساعات اولیه، مادران باردار شناسایی و به استفاده از ماسک توصیه شدند تا از مواجهه با آلودگی احتمالی جلوگیری شود. این اقدام در راستای حفظ سلامت مادر و نوزاد انجام شد و سنجش‌ها تا یک هفته ادامه یافت.
معاون بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گفت: از زمان ابلاغ این قانون، ستاد مرکزی و ۹ کمیته تخصصی در وزارت بهداشت تشکیل شده‌اند. عملکرد ۶۴ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی نیز به‌طور مستمر رصد می‌شود. در حال حاضر، حدود ۱۸ هزار خانه بهداشت، ۵ هزار و ۷۰۰ پایگاه سلامت، ۵ هزار و ۱۰۰ مرکز خدمات جامع سلامت، ۱۳ هزار و ۷۳۱ ماما و بیش از ۸ هزار و ۸۰۰ متخصص زنان در کشور فعال هستند.
وی اعلام کرد: در سال ۱۴۰۳، تعداد موالید نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۷ درصد کاهش داشته است. بیشترین تعداد موالید مربوط به استان‌های تهران، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان و شهر‌های تهران، مشهد، اهواز، شیراز و زاهدان بوده است.
رئیسی با اشاره به ساختار سنی زنان در سن باروری اظهار کرد: بیش از ۶۰ درصد زنان متأهل در سن فرزندآوری، در گروه سنی ۳۵ تا ۴۹ سال قرار دارند که عمدتاً متولد دهه ۶۰ هستند. این گروه به دلیل محدود بودن فرصت باروری، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. وی افزود: در حالی که در سال ۱۳۶۵ حدود ۱۰ میلیون زن متأهل وجود داشت و ۲ میلیون نوزاد متولد شده بود، اکنون با وجود ۱۶ میلیون زن متأهل، تعداد موالید به کمتر از یک میلیون رسیده است. این آمار نشان می‌دهد که علی‌رغم افزایش تعداد زنان متأهل، میزان باروری به شدت کاهش یافته است.
معاون بهداشت تأکید کرد: هرچند در سال‌های اخیر میزان زایمان‌های با تعداد فرزند بالا (سه تا پنج فرزند) روند افزایشی داشته، اما همچنان با اهداف موردنظر فاصله داریم. باید با برنامه‌ریزی و اقداماتی هماهنگ، به‌ویژه در میان زنان دهه شصتی، شرایط را برای فرزندآوری ایمن و آسان فراهم کنیم.
وی با اشاره به کاهش حدود ۲ درصدی آمار ازدواج در سال ۱۴۰۳ گفت: یکی از دلایل این کاهش، کم شدن جمعیت در سن ازدواج است.
معاون بهداشت افزود: میانگین سن ازدواج برای آقایان ۲۸ سال و برای بانوان ۲۴ سال است؛ البته در تهران و ایلام این سن به‌ترتیب به ۳۰ و ۲۷ سال می‌رسد. در استان سیستان و بلوچستان نیز میانگین سن ازدواج برای زنان ۲۰ سال و برای مردان ۲۵ سال است.
رییسی ادامه داد: ده سال پیش میانگین سن ازدواج در سیستان و بلوچستان برای دختران حدود ۱۷ تا ۱۸ سال بود که اکنون به ۲۰ سال رسیده است، از سوی دیگر، استان‌هایی مانند خراسان جنوبی، ایلام، سمنان و کهگیلویه و بویراحمد دارای بالاترین آمار ازدواج در کشور هستند.
معاون بهداشت با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه آموزش پیش از ازدواج تصریح کرد: تعداد مراکز آموزش هنگام ازدواج به ۴۶۰ مرکز رسیده و در سال جاری ۴۹۰ هزار زوج از آموزش‌های رایگان بهره‌مند شده‌اند.
وی از کاهش مرگ‌ومیر مادران خبر داد و گفت: میزان مرگ مادر به ۲۲ در ۱۰۰ هزار زایمان رسیده است. این آمار حاصل مراقبت‌های گسترده و تقویت خدمات دوران بارداری است. برخلاف شائبه‌هایی که مطرح می‌شود، اجرای قانون جوانی جمعیت موجب افزایش مرگ‌ومیر مادران نشده است.
معاون بهداشت تأکید کرد: مرگ نوزادان نیز به کمتر از ۸.۵ در هزار تولد زنده کاهش یافته که نشان‌دهنده وضعیت مطلوب شاخص‌های سلامت است. پوشش مراقبت‌های پیش از بارداری به ۵۵ درصد و مراقبت حداقل دو نوبت بارداری به ۷۶ درصد افزایش یافته است.
رئیسی با اشاره به چالش‌های حوزه زایمان، اظهار کرد: زایمان بدون درد هنوز به‌طور گسترده در کشور رونق نگرفته و این یکی از ضعف‌های ماست. نرخ سزارین نیز به‌ویژه در زایمان نخست‌زا بالاست؛ به‌عنوان مثال در گیلان حدود ۸۰ درصد و در آذربایجان شرقی ۷۴ درصد از مادران نخست‌زا سزارین شده‌اند.
وی ادامه داد: در مقابل استان‌هایی مانند تربت‌جام، زاهدان و زابل با ۲۸ تا ۳۱ درصد، کمترین میزان سزارین را دارند. در ایرانشهر، ۷۷ درصد مادران برای فرزند نخست خود زایمان طبیعی را انتخاب کرده‌اند. این آمار نزدیک به شاخص‌های کشور‌های اسکاندیناوی است که نرخ سزارین را زیر ۱۵ درصد هدف‌گذاری کرده‌اند.
رئیسی به موضوع سقط‌های عمدی پرداخت و گفت: آمار رسمی سقط قانونی کمتر از ۱۰ هزار مورد در سال است. هرچند آمار‌های غیررسمی بالاتر گزارش می‌شوند، اما اغلب این موارد خارج از مراکز درمانی و در منازل اتفاق می‌افتد که وزارت بهداشت امکان نظارت مستقیم بر آنها را ندارد.
وی با اشاره به اجرای «طرح نفس» در مراکز بهداشتی افزود: تاکنون ۳۵۷ مرکز در این طرح فعال هستند. از میان ۱۸ هزار مراجعه‌کننده‌ای که دچار تردید در خصوص ادامه بارداری بودند، بیش از ۱۵ هزار نفر با دریافت مشاوره از سقط منصرف شده‌اند. عمده دلایل این افراد برای اقدام به سقط، مشکلات اقتصادی، درخواست پدر خانواده، یا احساس ناتوانی روانی و جسمی برای فرزندآوری بوده است.
معاون بهداشت از برگزاری ۲۸۲ جلسه کارگروه دانشگاهی پیشگیری از سقط عمدی در سراسر کشور خبر داد و گفت: کار مشاوره، آموزش و آگاه‌سازی همچنان در اولویت وزارت بهداشت قرار دارد.
وی در ادامه با اشاره به حمایت‌های معیشتی و رفاهی مرتبط با سیاست‌های جمعیتی اظهار داشت: پرداخت مبتنی بر عملکرد به مشاوران و مراقبان سلامت در حال انجام است. تاکنون ۴۳ درصد از سوییت‌های خوابگاهی به دانشجویان متأهل اختصاص یافته است.
رئیسی تأکید کرد: در حال حاضر هیچ دانشجوی متأهلی در صف دریافت وام ازدواج یا فرزندآوری نیست و هر فردی که درخواست داده، تسهیلات لازم را دریافت کرده است. همچنین میزان وام ودیعه مسکن رشد داشته و حق‌الزحمه دستیاران پزشکی نیز با رشد ۵۳ درصدی مواجه شده است.
در حال تکمیل...
