جو مذاکرات ایران و آمریکا در رم ایتالیا
دور پنجم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده در رم، ایتالیا از ساعاتی پیش آغاز شده و می‌توان پیش‌بینی کرد در فضایی بسیار جدی‌تر و حساس‌تر از ادوار گذشته در حال برگزاری است.
خبرآنلاین: دور پنجم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده در رم، ایتالیا از ساعاتی پیش آغاز شده و می‌توان پیش‌بینی کرد در فضایی بسیار جدی‌تر و حساس‌تر از ادوار گذشته در حال برگزاری است.
چنانچه این دور از مذاکرات در روزهای گذشته تا آستانه لغو کامل رفت که با میانجی‌گری عمان و در سطح بالای دیپلماتیک دو طرف برای برگزاری آن موافقت کردند.
به نظر می‌رسد در این دور از گفتگوها بیش از آنکه درباره موضوعات کلیدی مانند غنی‌سازی اورانیوم، رفع تحریم‌ها و نظارت‌های بین‌المللی تمرکز شود، درباره منازعه لفظی و رسانه‌ای دو هفته اخیر به دنبال مواضع متناقض آمریکا تمرکز شود.
چنانچه «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت خارجه ایران پیش از مذاکرات تاکید کرد، هیات مذاکره کننده ایرانی درباره تغییر مداوم مواضع از سوی طرف آمریکایی پرسش‌هایی دارد که از طریق واسطه عمانی در رم به هیات مذاکره‌کننده آمریکایی منتقل خواهد شد.
محورهای اصلی مذاکرات
به دنبال شفاف‌سازی مواضع آمریکایی، محورهای اصلی مذاکرات شامل موارد زیر خواهد بود.
غنی‌سازی اورانیوم: آنچه در هفته‌های گذشته روند مذاکرات را دچار اختلال کرده این است که ایالات متحده خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران است، در حالی که ایران بر حق خود برای غنی‌سازی در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) تأکید دارد.
«سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران نیز پیش از آغاز دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا تاکید کرد اگر طرف آمریکایی در رم ایتالیا بر این موضع اصرار بورزد، مذاکرات متوقف شده و ایران به برنامه هسته‌ای خود ادامه خواهد داد.
با این حال ایران پپیشنهاد داده است که درباره سطح غنی‌سازی می‌تواند اعتمادسازی کند، اما بر حفظ زیرساخت‌های هسته‌ای خود پافشاری دارد و توقف غنی‌سازی در ایران اصلا امکان پذیر نیست.
رفع تحریم‌ها: ایران به دنبال لغو تحریم‌های اقتصادی است که اقتصاد کشور را تحت فشار قرار داده است. در مقابل، ایالات متحده لغو تحریم‌ها را موضوع مذاکرات نمی‌داند.
نظارت‌های بین‌المللی: در صورت توافق درباره دو محور نخست، یکی از چالش‌های اصلی، تعیین و توافق درباره نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تاسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود. آژانس از سال ۲۰۲۳ مدعی است که دسترسی کامل به اطلاعات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران ندارد، اما ایران معتقد است که بیشترین نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متمرکز بر برنامه هسته‌ای ایران است.
چشم‌انداز آینده
با وجود اختلافات، هر دو طرف تمایل به ادامه مذاکرات دارند. قرار است جلسات کارشناسی در سطح فنی در مسقط، عمان، برگزار شود تا جزئیات فنی توافق احتمالی بررسی شود.
در صورت دستیابی به توافق، ایران ممکن است سطح غنی‌سازی اورانیوم را کاهش داده و نظارت‌های بین‌المللی را بپذیرد، در حالی که ایالات متحده تحریم‌های اقتصادی را کاهش دهد. با این حال، در صورت شکست مذاکرات، خطر تشدید تنش‌ها و حتی درگیری نظامی وجود دارد، به ویژه با توجه به تهدیدات اسرائیل برای اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران.
چشم‌انداز احتمالی مذاکرات
دور پنجم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در رم، آزمونی حساس برای دیپلماسی تهران و واشنگتن است. موفقیت این مذاکرات می‌تواند به کاهش تنش‌ها و بازگشت به مسیر دیپلماسی منجر شود، در حالی که شکست آن ممکن است مذاکرات را متوقف کند. پیش‌بینی می‌شود در صورت توافق دو طرف درباره کاهش اختلاف نظرها، دور بعدی مذاکرات زودتر از گذشته در مسقط پایتخت عمان برگزار شود.
