جلد روزنامه‌ها/ عیش مُنَغَص مخالفان مذاکره بی خبر از نشست فردا در رم

عصر ایران؛ سروش بامداد- امروز از آن روزهاست که جلد روزنامه‌های اصلی چاپ تهران شبیه هم نیست. وقتی رهبری یا رییس جمهوری موضع صریحی داشته باشند یا اتفاقی ملی اعم از مثبت و منفی رخ دهد (مانند انفجار بندر عباس یا مذاکرات ایران و آمریکا) برخی عنوان‌ها و گاه تصاویر شبیه می‌شوند اما در روزهای دیگر مانند امروز اول خرداد هر کسی از ظن خود یار رخدادها می شود و از این رو گزارش جلد یا صفحه اول 10 روزنامه از میان روزنامه های اصلی می تواند برای مخاطبان عصر ایران هم جالب باشد. چون بنا داریم از عدد 10 فراتر نرود لاجرم روزنامه‌های دیگر از دایره بیرون ماندند نه آن که آنها را اصلی ندانیم.

۱. کیهان؛ علیه مذاکرات

در حالی که آخر وقت چهارشنبه 31 اردیبهشت رسماً اعلام شد دور پنجم مذاکرات جمعه دوم خرداد در رم (ایتالیا) و همچنان با میانجی‌گری عمان برگزار خواهد شد کیهان از "تردید در ادامه مذاکره" نوشته و در مقابل بر "ایستادگی بر حق هسته‌ای" تأکید ورزیده و انگار وزیر خارجه و معاونین او در مذاکرات غیر این می کنند.

دیگران نباید به مذاکرات زیاده بها دهند ولی اگر کیهان چنین کند ظاهرا از نظر تذکر کنندگان بلامانع است. روزنامۀ مخالف مذاکرات با حروف قرمز نوشته است: "کیهان در ارزیابی های خود رسیدن به این نقطه را پیش‌بینی کرده بود". البته می‌دانیم دور پنجم مذاکرات فردا جمعه در رم پی گیری می‌شود و همین خبر بر قیمت ارز هم تأثیر گذاشت و کم کرد هر چند می‌توان حدس زد کیهان در آرزوی روزی است که پایان مذاکرات اعلام شود و بنویسند: ما پیش‌بینی کرده بودیم! یا آخ جون مذاکره بی مذاکره!

در عنوانی دیگر هم نوشته " فعالیت‌های اقتصادی را از بلاتکلیفی نتیجۀ مذاکرات خارج کنید" و این در حالی است که محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر سید ابراهیم رییسی در مصاحبه تلویزیونی مدعی شده اگر ماجراهای 1401 پیش نمی‌آمد به توافق رسیده بودیم و این یعنی دولت مورد علاقه کیهان هم به مذاکره می‌اندیشید. ادعایی که البته از زبان دیگری شنیده یا تأیید نشده است.

همچنین با این که تصور می‌شد کیهان به یک سال یاد مرحوم رییسی به بهانۀ پایان سالگرد پایان دهد اما باز یکی از عنوان‌ها و عکس‌ها به این موضوع اختصاص دارد و به نقل از رییس جمهور پزشکیان آورده است: "باید قدردان سادگی و صداقت و پاکی شهیدان خدمت و خانواده های آنان باشیم".

کیهان صدای واحد در مقابل زیاده خواهی آمریکا از بهارستان تا پاستور را ستوده و همین که به رغم تغییر نام خیابان پاستور به «شهید سید ابراهیم رییسی» از ریاست جمهوری با نماد «پاستور» یاد کرده قابل توجه است البته نام میدان را شهرداری تهران تغییر نداده ولی ریاست جمهوری در خیابان پاستور است نه میدان پاستور.

2. وطن امروز؛ بازی واژگانی با نام مربی فجر

بیشتر عنوان های روزنامۀ وطن‌امروز به خبرهای بین‌المللی اختصاص دارد و مثل کیهان همچنان یادی دارد از رییس جمهور فقید. تیتر جالب توجه اما بازی واژگانی با نام سرمربی موفق فجر سپاسی است که به تازگی به لیگ برتر فوتبال ایران صعود کرده است: قربانی دیروز/ پیروز امروز. اشاره به موفقیت پیروز قربانی بازیکن پیشین تیم فوتبال استقلال که چنان که گفته شد به عنوان سرمربی تیم لیگ یکی فجر سپاسی را دوباره به جمع لیگ برتری‌ها بازگرداند.

وطن امروز نمایه خود را با تیتر طنزآمیز "برق نیست، با دود پیام بدین" آراسته و مثل همفکر خود- کیهان- از اتفاق نظر دولت و مجلس بر سر حق غنی‌سازی استقبال کرده است.

3. هم‌میهن؛ روز امید و رؤیا

روزنامۀ هم‌میهن به پیش‌باز 28 سالگی دوم خرداد 1376 رفته است که در انتخاباتی متفاوت و تأثیر گذار بر دوره های بعد سید محمد خاتمی پیروز شد. اهمیت این یادآوری را هنگامی درمی‌یابیم که توجه کنیم رییس جمهور فعلی - مسعود پزشکیان - وزیر بهداشت دولت دوم خاتمی (84-80) و معاون اول فعلی رییس جمهوری هم معاون اول دولت دوم او بوده است. در دولت دوم خاتمی، عارف، رییس غیر مستقیم پزشکیان بود و اکنون پزشکیان رییس مستقیم عارف است.

در سرمقاله البته آمده:28 سال زمان کمی نیست. اگر هر نسل را 15 سال بدانیم دو نسل امروز ما از آن رویداد خاطره جمعی ندارد.

با این حال بهتر است عمر هر نسل را 25 سال درنظر بگیریم و در این حالت شاید یک نسل خاطره نداشته باشد. 18 ساله‌های دوم خرداد 1376 اکنون 46 ساله شده اند و عمر، این گونه تند و شتابان درگذر است.

سردبیر هم‌میهن هم یادآور شده "نهالی که پس از جنگ کاشته شد در 16سالگی در آستانۀ تناوری و بار دهی قرار داشت اما هنوز چنان ریشه ندوانده بود که از تندباد و توفانی که در راه بود در امان بماند. توفان، همان نیروی دوم بود. نیرویی توسعه‌ستیز و بی‌برنامه و مدعی و طلبکار."

مراد محمد جواد روح جریان احمدی‌نژاد است که 8 سال بعد به نام مقابله با "اشراف" عملا به ستیز با روند توسعه پرداخت و آن را از 84 به بعد منحرف کرد و به اعتقاد این نویسنده و همچنین ما آغاز ناترازی‌هایی شد که امروز گرفتار شان شده‌ایم.

هم‌میهن ننوشته اما می‌توان یادآور شد اصلاح طلبان در حالی به 28 سالگی دوم خرداد می‌بالند و همچنان از آن یاد می کنند که اصول گرایان دیگر از سوم تیر 84 و برکشیدن قهرمان‌شان یاد نمی کنند و تنها مدالی که نصیب او می‌کنند رد صلاحیت متعدد در انتخابات ریاست جمهوری است!

عکس صفحۀ اول هم‌میهن با تیتر کاملا هم‌خوانی دارد و یادآور شادی مردم از نتیجه انتخابات دوم خرداد است و جالب است بدانیم بازندۀ آن انتخابات - علی اکبر ناطق نوری- هم اکنون به این سو گرویده و دیگر در مقابل اصلاحات توصیف نمی‌شود.

4. همشهری زاکانی پسندید

صفحۀ اول روزنامۀ همشهری که در دورۀ زاکانی بیشتر سیاسی است تا اجتماعی - شهری (‌دست‌کم در جلد) آن قدر از واکنش پزشکیان به سخنان رییس جمهوری آمریکا خرسند است که کل نیم صفحه را با تصاویر گرافیکی به آن اختصاص داده است و انگار نه انگار که از رقابت شهردار کنونی با پزشکیان و تأکید بر این که تا آخر می‌ماند و نمی‌گذارد او رییس جمهور شود هنوز یک سال نگذشته است. علیرضا زاکانی البته نماند و پزشکیان هم رییس جمهور شد! عمر شهرداری آقای زاکانی که از 1400 شروع شده بود باید یکی دو ماه دیگر به سر می رسید اما مجلسیان عمر شورای شهر فعلی را یک سال اضافه کردند و به تبع آن یک سال دیگر زاکانی شهردار است هر چند در 1405 نیز باز انتخابات شوراها با ریاست جمهوری هم زمان نخواهد بود و انتخابات زودهنگام 1403 این هم زمانی را بر هم زد.

همشهری بر خلاف کیهان و وطن امروز دیگر در صفحه اول عکس و خبر درباره مرحوم رییسی ندارد و اصطلاحا جامۀ عزا از تن به درآورده است.

5. ایران؛ علیه دزدها

روزنامۀ ایران بر خلاف بیشتر روزنامه ها خبر میزبانی رم برای دور پنجم مذاکرات را در صفحه اول دارد و به هر رو روزنامۀ دولت است و یا این خبر را زودتر داشته یا چون دیرتر روانۀ چاپخانه شده توانسته کار کند.

عکس صفحۀ اول به اقدامات تازۀ نیروی انتظامی علیه سارقان سابقه دار اختصاص دارد با این تیتر: مانور امنیت در «شاپور». مراد از شاپور البته نه شاپور بختیار آخرین نخست وزیر دوران پهلوی است و نه شاهپور غلامرضا و شاهپور علیرضا! بلکه خیابان شاپور است که ادارۀ آگاهی در آن واقع است هر چند نام خیابان به وحدت اسلامی تغییر یافت. از آن نام ها که استقبال نشد اگرچه در نرم افزارهای نقشه یابی ثبت شده است.

تیتر اصلی روزنامۀ ایران نیم میلیارد دلار سرمایه گذاری در کمتر از 24 ساعت است و منظور یک مزایده است به ارزش 258 میلیون دلار برای دو باند فرکانسی اینترنت 5G و یک قرارداد 300 میلیون دلاری برای ساخت پایانه بازی در شهر فرودگاهی امام خمینی. اما چرا به دلار ذکر شده؟

توضیح اولی برنده شدن رایتل و همراه اول است در رقابت با ایرانسل برای سرعتی 10 برابر 4G و دومی قرارداد شهر فرودگاهی امام خمینی باسرمایه گذار خصوصی برای ساخت ترمینال بار چند وجهی.

6. جام جم علیه شبکه نمایش خانگی

یکی از تیترهای روزنامۀ صدا و سیما "ناپلتفرم" است و از پرونده ویژه دربارۀ شبکه نمایش خانگی خبر داده و این پرسش را به میان آورده که ابزاری است برای فرهنگ یا تجارت؟

صدا و سیما به شبکه نمایش خانگی به چشم هووی خود می نگرد و بامزه این که نظارت بر این شبکه را به سازمانی زیر نظر صدا و سیما سپرده اند تا خدای ناکرده انحصار صوت و تصویر نشکند در حالی که تیترهای هر روز همشهری هم سو با خودشان با عنوان تلویزیون همشهری نشان می دهد انحصار صدا و سیما شکسته است.

عنوان اصلی جام جم البته "ناگفته هایی از دیپلماسی اقتدار" است و گفت‌و‌گو با علی باقری مسؤول مذاکرات در دولت قبل. آقای باقری فرزند فقیه کهن‌سال خبرگان- آیت الله باقری کنی- و برادر زاده آست الله فقید مهدوی کنی است.

آگهی صفحه اول جام جم برای علاقه مندان گویندگی و فن بیان می تواند جالب باشد. دوره ای که مدرسۀ جام جم برگزار می کند.

7. اعتماد؛ در انتظار آب

هر چند صاحب امتیاز روزنامۀ غیر دولتی اعتماد رییس شورای اطلاع رسانی دولت است اما اعتماد تریبون دولت نشده و گواه آن عنوان های متفاوت با روزنامۀ دولت است و گزارشی مانند روایت میدانی امروز آن از کشاورزانی که در اعتراض به بی آبی جاده شرق اصفهان را بستند با این تیتر: 350 هزار نفر در انتظار آب

تیتر دیگر هم گواه مدعای بالاست: ماجرای خاموشی یک هفته ای صنعت/ صادرات سیمان در هاله ای از ابهام.

با این حال به نطر می رسد تیتر بالاتر از قول پزشکیان که فاقد هر گونه جاذبه خبری و بیان بدیهیات است تحت تأثیر آن مسؤولیت بر تارک صفحه نشسته باشد: دست‌یابی به تفاهم پیش شرط هر حرکت مؤثر در توسعۀ کشور است. تنها ویژگی این جمله استفاده از کلمۀ " توسعه" است چون دولت قبل توسعه را غربی می دانست و به جای آن می گفت پیشرفت!

کار مثبت و درخور ستایش روزنامه اعتماد انعکاس دیدگاه های خوانندگان در یک چهارم صفحه اول است. یکی از جذابیت های هر رسانه نحوۀ انعکاس نظرات مخاطبان است.

8. فرهیختگان؛ رحمانی فضلی در چین

هیچ روزنامه‌ای به اندازۀ روزنامۀ دانشگاه آزاد به انتصاب رحمانی فضلی وزیر کشور دولت روحانی به عنوان سفیر ایران در چین اهمیت نداده است. جالب این که روزنامۀ دانشگاه آزاد سراغ وزیر علوم دولت رییسی رفته در حالی که دانشگاه آزاد عملا خارج از مجموعۀ وزارت علوم فعالیت می کند.

همچنین در حالی که روزنامۀ صدا و سیما درگیر شبکۀ نمایش خانگی است فرهیختگان از کوچ از این شبکه به یوتیوب خبر داده و نوشته: برخی چهره های فرهنگی مسیر جدیدی برای تولید محتوا و درآمدزایی پیدا کرده اند.

دربارۀ جشنوارۀ کن هم نوشته است: فستیوال فیلم کن با دریافت هزینه های گزاف به امکانی برای معروف تر شدن عده ای تبدیل شده است و منظورشان بلاگرهاست.

۹. شرق؛ لیلی گلستان و همچنان ناراضی از پدر

دیگر همه می دانند که رابطه ابراهیم گلستان با فرزندانش چندان حسنه نبوده است. گالری‌دار مشهور که بیرون از سایه پدر دهه‌هاست به کار فرهنگی مشغول است به شرق گفته از گلستان بودن طرفی نبسته است. سردبیران شرق در چند سال اخیر تغییر کرده اند اما گرافیک همچنان همان است که در دوران اوج شرق- سردبیری محمد قوچانی- بود شاید چون نمی‌خواهند این پشتوانه و سرمایه را تغییر دهند.

شاید بارزترین ویژگی صفحه اول های شرق نه تیترها که یادداشت‌های مصطفی هاشمی طباست که به خاطر ایران و با زبان ساده می‌نویسد. هر چند نوشته های او بازتاب چندانی در فضای مجازی ندارد.

10. جوان و استقبال از زمین گیر کردن اشرار

روزنامۀ جوان شلیک بی امان پلیس به اشرار را ستوده و نوشته است: پلیس روز گذشته چهل و سومین شرور را در شرق تهران با شلیک گلوله زمین گیر و بازداشت کرد. این پیام روشنی است که پلیس از ابتدای سال به اوباش داده و اعلام کرده اگر بخواهند مقابل قانون قد علم کنند پاسخ شان را با گلوله می دهد.

جوان هم به جای خبر برگزاری دور پنجم مذاکرات در رم به نقل از عراقچی نوشته: داریم بررسی می کنیم دور بعدی مذاکرات شرکت کنیم یا نه.