دراین راستا ۲ پیش فرض و ۱۰ راهبرد به والدین توصیه می شود:
پیش فرض اصلی اول این است که شما مسئول فرزندانتان هستید اگر احساس می کنید که نمی توانید بر ترس و اضطراب ایجاد شده غلبه کنید، حتما به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.
تنها کسی که دراین روزها میتواند به فرزندانتان کمک کند شما هستید؛ پس هرچه سریعتر از شوک ایجاد شده جنگ خارج شوید و به فرزندانتان برسید و یادتان باشد ترس از جنگ از ترس های طبیعی است.
پیش فرض اصلی دوم نیز آن است که اگر فرزند شما مشکلاتی مانند شب ادراری، ناخن جویدن و دیگر مشکلات را داشته باشد، ممکن است اکنون شدت بیشتری پیدا کند؛ لطفا او را سرزنش نکنید، دعوا نکنید، خط و نشان نکشید و محرومیت از بازی یا اسباب بازی ندهید.
او اکنون در شرایطی متفاوت از حالات عادی است، در این حالت او تنها به امنیت روانی احتیاج دارد که باید برایش ایجاد کرد؛ چرا که حتی در شرایط غیر جنگ هم دعوا و سرزنش کمکی به درمان مشکلات کودک نمی کند چه برسد به این شرایط بحرانی.
راهبردهای ایجاد امنیت روانی برای کمک به کودکان
۱- مدت زمان بیشتری باکودک خود سپری کنید بیشتر با او بازی کنید.
۲- از گل بازی، خمیربازی و نقاشی غافل نشوید؛ به کودک پیشنهاد کنید هروقت احساس نگرانی کردی بیا باهم گل بازی کنیم، نقاشی کنیم، به او بگویید «موافقی بریم روی دیوارهای حمام یک عالمه نقاشی بکشیم»
۳- از لمس کودک و بغل کردن او غافل نشوید. ارتباطات دیداری و لمسی و شنیداری خود را با کودکتان افزایش دهید.
۴- در طول روز چندین بار کودک را از پشت بغل کنید تا به او احساس امنیت وتکیه گاه بودن را بدهید و هردو باهم نفس عمیق بکشید.
۵- در شرایط بمباران این روزها اگر کودک خواست کنار شما بخوابد مقاومت نکنید و به او اجازه دهید(شرایط بحرانی و کنارهم بودن مهم است)
۶- لطفا از اخبار و پیگیری لحظهای آن در جلوی کودک و نوجوان اجتناب کنید و جلوی او سرودهای حماسی جلوی گوش ندهید چراکه اضطراب اورا بیشتر می کند؛ بلکه آهنگها و ترانههایی که دوست دارد را بگذارید و گوش دهید تا او آرامش بگیرد. گرچه ممکن است این مسأله برای نوجوان متفاوت باشد و شنیدن سرود حماسی به او قوت قلب دهد اما در مورد کودک شرایط متفاوت است.
۷- شبها کودکان را با قصه گویی بخوابانید.
۸- برنامه های تلویزیونی شاد و خنده دار را پخش کنید و لحظاتی را با فرزندنتان بخندید و از فکر جنگ خارج شوید.
۹- باکودکانتان انیمیشین ببینید و با آنها وقت بگذرانید. با نوجوانان هم فیلم ببینید و درمورد آن فیلمها و انیمیشن ها صحبت کنید.
۱۰- وقتی کودک می خواهد از احساس ترس و نگرانیش صحبت کنید کاملا شنونده باشید نه قضاوت کننده ( به کار بردن جملاتی مانند ترس نداره، یعنی چی و خبری نیست کودک رانگرانتر می کند)؛ به او گوش دهید و بگویید این شرایط تمام میشود و ما با هم قوی، از این روزها می گذریم. این مورد را با تمثیل های خود کودکان توضیح دهید به عنوان نمونه به او بگویید یادت است با الناز دعوات شد؟ چقدر عصبانی بودی؟ خوب چی شد؟ دعواتون چطوری تمام شد؟ چقدر طول کشید؟ در تمام این سوالها سعی کنید پاسخ را از زبان خود کودک بشنوید تا اینکه او را به این نتیجه برسانید که جنگ هم یک دعواست و تمام می شود.
در نهایت حتما با مشاوران در تماس باشید و بگذارید ساعت هایی فرزندانتان با مشاوران صحبت کنند؛ این امر به ویژه برای گروه سنی نوجوانان توصیه می شود.
*عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز