به گزارش خبرنگار >>ایرنا، فرش به عنوان کف پوشی مناسب و نرم به عنوان یکی از لوازم اصلی در هر خانه ایرانی بوده و جایگاه آن در فرهنگ ایرانی خاص و غیرقابل جایگزین است.
این کف پوش علاوه بر القای حس آرامش و گرما در منازل از دیرباز از جنبه‌های زیبایی، ارزش هنری، اقتصادی و فرهنگی نیز مورد توجه بوده و دارای جایگاه ویژه ای در جهان است به طوریکه از آن به عنوان هدیه ای ارزشمند نیز استفاده می شود و برای ارج نهادن بسیار به طرف مقابل آن را پیش کش می‌کنند.
در این میان فرشهای دستباف علاوه بر اینکه به کارگیری مواد طبیعی در آن مانند پشم، پنبه، ابریشم و سایر الیاف طبیعی، آن را از ابعاد مختلف دارای اهمیت کرده به دلیل آمیختگی با هنر، خلاقیت و هنر دست ارزشی صدچندان یافته است.
این فرش‌ها که مانند شعری موزون با طرح های پرپیچ و خم بافته می شوند، نمادی از هنر و فرهنگ ایرانی بوده و در سراسر جهان شناخته شده‌اند و سرشار از تاریخ و سخن هستند.
فرش دستباف ایران از نظر اقتصادی، یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی غیرنفتی است و باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی می‌شود. از نظر سلامتی، فرش دستباف به دلیل استفاده از الیاف طبیعی، عایق حرارتی خوبی است و در فصل سرد گرما را حفظ و در فصل گرم خنکی را ایجاد می‌کند.
>>زنجان در تقسیم جغرافیایی فرش، رتبه پنجم کشور را دارد
زنجان از قطبهای فعال در زمنیه فرش و قالیبافی است که شهرتی جهانی دارد. فرش دستباف زنجان یکی از صنایع دستی مهم و پرسابقه در استان است. این فرش‌ها با توجه به طراحی‌های متنوع، رنگ‌های خاص و کیفیت بالا، در داخل و خارج کشور طرفداران زیادی دارند. فرش زنجان معمولاً با الگوهای هندسی و طرح‌های سنتی بافته می‌شود و در رنگ‌های روشن و پخته، مانند قرمز تیره، قهوه‌ای و آبی روشن دیده می‌شود.
فرشهای قلتوق، بیدگینه، ابریشم، خمسه و فرش پشمی با طرح های لچک ترنج و تراکم بالا در رج‌ها از جمله فرش های زنجان است که فرش بیدگینه معروف به فرش آهنی بوده که طرح قدیمی آن حاجی اورنگی و طرح جدید آن چهارقد و ریزماهی افشار است.
یکی از فروشندگان فرش در زنجان گفت: زنجان یکی از استانهای فرش‌خیز کشور بوده و از نظر تقسیم جغرافیایی فرش، رتبه پنجم کشور را دارد.
محمد عباسی با بیان اینکه فرشهای متنوعی در این استان بافته می شود، افزود: از نظر بافندگان، سرمایه های بسیاری در استان داریم، فرش های درشت بافت و فرش های ابریشم بافت ریز ۸۰ رج هم با رنگ ها و طرح های متنوع در مناطق مختلف زنجان بافته می شود.
وی اظهار داشت: فرش های استان به ترتیبِ سرمایه ای شامل فرش ابریشم، بیدگینه و قلتوق که ثبت جهانی هم شده است، فرش های ماهی زنجان، لچک ترنج، پنج متنها و فرش های تک پود و یک سری فرشهای محلی درشت بافت است که خمسه بافت نام دارد و بیشتر در منطقه خدابنده بافته می‌شود.
عباسی گفت: جدیدا در تعدادی از روستاهای استان نیز یکسری تابلو فرش ها بافته می شود، فرشهایی نیز هنری و مخصوص تجار است، مانند تجار قم و تبریز که در زنجان توسط بافنده های بسیار ارزشمند، هنرمند و زحمتکش بافته می شود.
وی تاکید کرد: به طور کلی در کشور فرشهای متنوعی بافته می شود و فرش ایرانی به لحاظ کیفیت و زیبایی در کل جهان بی نظیر و شاخص است.
>>۳۰ هزار نفر در زنجان فرشباف هستند
یک استاد و مربی فرشبافی در زنجان گفت: در استان زنجان ۳۰ هزار نفر بافنده داریم که اگر سه مورد مهم را رعایت کنند، دسترنج آنها به نتیجه مطلوب رسیده و با قیمت مناسبی به فروش می رود.
فاطمه خانی افزود: این موارد شامل طرح و نقشه، رنگ آمیزی، مواد اولیه و بافت است که در مرحله آخر نیز هنر پرداخت فرش، گره، شیرازه و برجسته سازی است که اگر بافندها به این سه مورد توجه و نکات را رعایت کنند هنر دست آنها بسیار با کیفیت و ارزشمندتر خواهد بود.
وی با بیان اینکه فرشبافان باید از طراحان کمک بگیرند و بهتر است از طرح های جدید استفاده کنند، اظهار داشت: استقبال از این هنر از سوی نسل جدید افزایش یافته است و بیشتر به چشم هنر به آن نگاه می شود.
خانی تصریح کرد: دانش آموزان و مهارت آموزان و حتی برخی مشاغل مانند کادر درمان به سوی این هنر و صنعت دستی سوق داده می شوند تا دست‌ورزی کنند.
وی ادامه داد: استقبال از فرشبافی افزایش یافته و ابعاد فرش ها کوچکتر شده است و در قسمت تابلو فرش به صورت کامپیوتری بافته می‌شود و این ذوق بیشتری برای بافندگان دارد.
>>>>از ۳۰ هزار بافنده در استان تنها پنج هزار نفر بیمه هستند و این نیازمند حمایت اداره کل صنعت و معدن است.خانی آموزش صحیح به نسل جدید برای بافت اصولی فرش را بسیار مهم دانست و گفت: روش های جدید و کدبافی کارها را آسانتر کرده است و کسی که هیچ سررشته ای از بافت فرش ندارد با یک هفته آموزش صفر تا ۱۰۰ بافت فرش را می آموزد و اگر نیاز به چله کشی باشد آموزش های دیگری نیز ارایه می شود.
وی با بیان اینکه بافندگان فرش آینده روشن و آرزوهای خود را بر آن نقش می زنند، خاطرنشان کرد: افرادیکه از دوران بچگی فرش بافته اند خاطرات بسیار خوبی از این صنعت هنر دارند و حتی اگر سالها آن را کنار گذاشته باشند باز هم علاقه مند هستند به آن دوران بازگردند.
خانی با اشاره به آرامش و احساس خوبی که در بافت فرش به انسان دست می دهد، افزود: متخصصان اعصاب و روان در برخی کشورها آموزش و بافت فرش را به عنوان آرامش دهنده تجویز می کنند.
وی گفت: در استان زنجان ۳۰ هزار بافنده داریم که ۲۱ هزار نفر آن مربوط به خود زنجان است و تنها پنج هزار نفر آنها بیمه شده هستند از این رو از اداره کل صنعت و معدن استان انتظار می رود فرشبافان را حمایت کنند تا آنها با دلگرمی و انگیزه بیشتر این هنر را زنده نگه داشته و ترویج دهند.
>>سالانه بیش از یک میلیون قطعه فرش دستباف در زنجان تولید می‌شود
معاون بازرگانی و توسعه تجارت خارجی اداره کل صنعت معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه سالانه بیش از یک میلیون قطعه >>انواع فرش دستباف در این استان تولید می شود، گفت: استان زنجان به دنبال شناسنامه دار و بین المللی کردن نشان های تجاری فرش زنجان است که این امر برای نخستین بار در کشور در استان زنجان اجرایی خواهد شد.
هادی تقیلو افزود: حوزه فرش ۱۰ درصد مشمول رفع تعهد ارزی است که امیدواریم با ایجاد ساختارهای تجاری شاهد توسعه صادرات این محصول باشیم.
وی اظهار داشت: در راستای تجارت فرش زنجان با نام استان، زمینه مناسب جهت حمایت از تعاونی های فرش فراهم شده و برندسازی، تجاری سازی و ثبت جهانی فرش زنجان صورت گرفته است.
>>زنجان یکی از قطب های مهم تولید فرش دستباف در کشور و دارای جایگاه ویژه در بازارهای جهانی است.تقیلو تصریح کرد: ۸۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال تسهیلات به فرشبافان استان پرداخت شده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز گفت: هنر صنعت فرش دستباف نمادی از تلفیق هنر و صنعت است که نه تنها به عنوان یک صنعت اقتصادی بلکه به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ یک جامعه شناخته می‌شود.
امیرعلی مسیبی گفت: فرش ایرانی نمادی از هنر و خلاقیت است که بخشی از هویت اصیل ایرانی اسلامی بوده و پیام رسان خوبی از تاریخ گرانمایه ایران زمین در سایر ملل و کشورهاست.
وی اظهار داشت: این فرش از دیر باز شهرت جهانی دارد و این شهرت مرهون تلاش قالیبافان بی نام و نشان و هنرپردازانی است که با عشق و علاقه تابلویی را به تصویر می کشند و موزه های مطرح جهان از داشتن فرش ایرانی افتخار می کنند.
مسیبی گفت: استان زنجان به عنوان یکی از قطبهای مهم تولید فرش دستباف در کشور، از دیرباز جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی داشته است.
>>فرش سه منطقه جغرافیایی در زنجان ثبت ملی شده است
وی افزود: قدمت، سبقه تاریخی و نقش های منحصر به فرد فرشهای بیدگینه، قولتوق، افشار و خمسه در سطح ملی و جهانی حاکی از آن است که می توان صنعت فرش را در استان به عنوان یکی از محورهای مهم توسعه اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی دانست که توسعه آن مستلزم توجه ویژه به آن در برنامه های توسعه ای و راهبردی استان است.
مسیبی خاطرنشان کرد: نامگذاری بیستم خرداد ماه به عنوان روز ملی فرش فرصت مغتنمی برای به تصویر کشیدن جایگاه واقعی این هنر صنعت و ارج نهادن به تلاش های هنرمندان و جهادگران در این عرصه اقتصادی است تا یکبار دیگر جهت ارتقا و احیای این هنر صنعت دیرینه متحد شویم و بتوانیم گامی راسخ در جهت رونق آن برداریم.
وی به ثبت ملی سه منطقه جغرافیایی فرش دستباف زنجان اشاره کرد و گفت: فرش زنجان در مناطق قلتوق، بیدگینه و خمسه نیز در سال ۱۳۹۶ ثبت ملی شده است.