>>به گزارش ایرنا، فصل کوچ که یک سنت بسیار کهن در بین دامداران این خطه از شمال هر ساله در نیمه خرداد برگزار می شود کوچ چوپانان از دشت های مازندران به سمت مناطق کوهستانی و ییلاقی در رشته کوه های البرز است.
مراتع مناطق ییلاقی همه ساله در فصل بهار پس از رشد کافی گیاهان که از اوایل اردیبهشت ماه آغاز می شود و کیفیت گیاهان به میزان بارش های برف و باران در زمستان و اوایل بهار پیوند خورده بر روی دامداران گشوده می شود و زمان آغاز چرای دام ها در این مراتع هم بر اساس پروانه چرای دامداران، شرایط رویش گیاهی منطقه و همچنین تغییرات جوی و آمادگی مراتع بنا به تشخیص اداره منابع طبیعی و هماهنگی با دامداران تعیین می شود.
قرق شکنی رسمی جا افتاده است و دامداران برای حفظ مراتع و ادامه فعالیت دامداری همه ساله منتظر می مانند تا منابع طبیعی زمان قرق شکنی را اعلام کند و پیش از آن دام هایشان را وارد مراتع نمی کنند.
امسال نیز طبق برنامه اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی مازندران مراسم قرق شکنی با چند روز فاصله در شهرهای مختلف این خطه از شمال برگزار شد.
لزوم رعایت زمانبندی ورود و خروج دام
در این ارتباط رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری روز در گفت و گو با خبرنگار >>ایرنا با بیان این که زمان کوچ دامداران به مناطق ییلاقی بر حسب بررسی های میدانی و کارشناسی هر منطقه ازییلاقات استان متفاوت است، گفت: طبق برنامه دامداران نکا در شرق و سوادکوه شمالی در منطقه مرکز استان وارد مراتع شدند.
نعمت الله کوهستانی، زمان ورود دام به مراتع سایر مناطق استان به ویژه شهرستان آمل را از نیمه دوم خرداد اعلام کرد و ادامه داد: لزوم رعایت زمان قانونی ورود و خروج دام به مراتع توسط دامداران مورد تاکید است.
وی وسعت مراتع استان منطقه ساری را ۳۷۸ هزار و ۵۵۹ هکتار اعلام کرد و افزود: ۶۶ درصد از مراتع مازندران درجه یک، سه درصد مراتع فقیر و ۳۱ درصد باقی مانده هم مراتع متوسط است.
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری با بیان این که در استان مازندران یکهزار و ۶۰۴ سامانه قرق وجود دارد، گفت: ۱۳ هزار و ۵۰۰ خانوار از این سامانه ها بهره برداری می کنند.
چرایی مدیریت چرای دام
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری چندی پیش در مراسم قرق شکنی شهرستان نکا در روستای «بادابسر» شهرستان نکا برگزار شد، گفت : نزدیک به ۱۳ هزار و ۵۰۰ خانوار بهره بردار مرتعی از این مراتع برای چرای دام خود استفاده می‌کنند.
علی باقری جامخانه با اشاره به ارزش علوفه‌ای مراتع استان تصریح کرد: ارزش علوفه‌ای مراتع در حوزه ساری سالانه حدود ۱۰هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود، چرا که تنها ۲۵ درصد ارزش مراتع مربوط به علوفه است و ۷۵ درصد دیگر، ارزش‌های زیست‌محیطی ذکر شده را شامل می‌شود.
وی اظهار کرد: با این حساب، ارزش سالانه مراتع حوزه اداره کل ساری بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد ریال است؛ با توجه به اهمیت بالای مراتع، هر ساله برنامه‌های مدیریتی، اصلاحی و احیایی در دستور کار قرار دارد. یکی از این برنامه‌ها، مدیریت چرای دام و کنترل ورود و خروج دام به مرتع است؛ به این معنا که مرتع باید به موقع استفاده شود، چرای زودرس انجام نشود، دام در زمان مناسب خارج شود، به‌اندازه وارد شود و دام و دامدار غیرمجاز حق ورود به مرتع را نداشته باشند. در صورت تخلف نیز برخورد قانونی انجام خواهد شد.
باقری با اظهار این مطلب که مازندران از نظر سطح، نزدیک به نیم درصد مراتع کشور را در اختیار دارد، اما به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، پوشش مراتع استان بسیار عالی و وضعیت مراتع نسبت به دیگر مناطق کشور بسیار بهتر است، افزود: در حالی که بیش از ۶۰ درصد مراتع کشور جزء مراتع ضعیف هستند، تنها ۳ درصد از مراتع مازندران ضعیف بوده و نزدیک به ۶۶ درصد مراتع استان، جزء مراتع خوب و با ارزش علوفه‌ای بالا محسوب می‌شوند.
استان مازندران حدود ۲ میلیون و چهار هزار هکتار مساحت دارد که از این مقدار حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن عرصه های طبیعی شامل جنگل و مرتع است.
برای حفاظت و مدیریت عرصه های طبیعی مازندران ۲ اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در ساری و نوشهر فعالیت دارند که منطقه ساری حدود ۷۱ درصد و نوشهر حدود ۲۹ درصد این عرصه ها را مدیریت می کند. در مجموع حدود ۵۴ درصد از عرصه های جنگلی شمال کشور را در اختیار دارد و همچنین نیمی از جنگل های هیرکانی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای مازندران واقع است.
مازندران حدود ۴۶۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارد که در آنها سالانه بیش از هفت میلیون تن محصول تولید می شود. این استان در تولید ۱۵ نوع از محصولات کشاورزی و باغی هم رتبه اول تا سوم کشور را دارد، ظرفیت این شرایط در حالی است که تغییر غیرمجاز کاربری اراضی کشاورزی و باغی در مازندران همچنان از چالش‌های مهم این استان محسوب می‌شود.
طبق آمار رسمی سه هزار و ۸۰۰ خانوار عشایر بومی و یک هزار و ۶۰۰ خانوار عشایر غیر بومی با حدود ۲ میلیون ۴۰۰ هزار واحد دامی سبک و سنگین در استان مازندران زندگی می‌کنند.