یکشنبه، 28 اردیبهشت، 1404

کاربست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ورود به عرصه هوش مصنوعی

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه ششمین دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و استاد تمام فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عضو شورای اسلامی شدن دانشگاه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو شورای تحول و ارتقای علوم انسانی این شورا است.

او که مولف ۶۵ کتاب در زمینه فرهنگی، فلسفی، کلامی و فقهی است، مدرس خارج فقه نظامات اجتماعی حوزه علمیه قم، مدیریت گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ریاست هیات اندیشه ورز دینی قرارگاه فرهنگی اجتماعی قرب بقیه الله (عج)، ریاست دبیرخانه هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی نقد و مناظره و ریاست کمیته فرهنگی و اجتماعی کمیسیون بررسی و تأمین نیازهای دینی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه دارد و معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی نیز از دیگر مسئولیت های وی است.

حجت الاسلام خسروپناه روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی >>ایرنا، تعداد مصوبات این شورا را بیش از سه هزار مصوبه اعلام کرد و گفت که این مصوبات شامل حوزه های علم و فناوری و فرهنگی است.

دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی این را با صراحت عنوان کرد که در شورا کمتر مصوبه‌ای بوده که بی‌دلیل معطل و اجرانشده باقی مانده باشد؛ بلکه با توجه به وجود پشتوانه کارشناسی موضوعات و مشارکت جمعی و نخبگانی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، آنچه شاهد آن بوده ایم، جز در موارد اندک‌شمار و معدود و بعضا به واسطه کلی بودن و نبود تکلیف شفاف و روشن، اجرای موثر مصوبات به‌ویژه مصوبات محتوایی و نزدیک به تمام مصوبات موردی بوده است.

حجت‌الاسلام خسروپناه با رد اینکه برخی معتقدند که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمانت اجرایی ندارد، پاسخ داد: به طور قطع چنین نیست و از این گذشته، بسیاری از مصوبات به لحاظ اهمیت خاص و دایره وسیع تأثیرگذاری، دارای بُعد ملی و مورد اقبال دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی و دولتی هستند.

>>وی همچنین از جزئیات طرح ساماندهی سهمیه‌های کنکور نکاتی را بیان کرد که مشروح گفت و گوی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با ایرنا را در ادامه می‌خوانید:

>>ایرنا: شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از سه نهاد فرادستگاهی کشور در «سیاست گذاری» و «تصمیم‌سازی» برای تمامی دستگاه‌های اجرایی، قانونگذاری و حتی قضایی است که علاوه بر آن در ۲ حوزه علم وفناوری و فرهنگ فعالیت می‌کند، تاکنون چه تعداد مصوبه در حوزه علم و فناوری و فرهنگی داشته و چه تعداد در حال اجرا است؟

>>خسروپناه: وقتی می‌گوییم، نهادی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی در افکار و ادبیات رایج سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه و ارتباطات بین الاذهانی؛ یک نهاد فرا دستگاهی در سیاست گذاری و تصمیم‌سازی برای تمامی دستگاه‌های اجرایی، قانونگذاری و حتی قضایی شمرده می‌شود پس علت و فلسفه خاصی بر آن استوار خواهد بود که با واکاوی و ریشه‌یابی آن می‌توان به بسیاری از پرسش ها و دغدغه‌ها پاسخ داد.

البته فرادستگاهی بودن یک نهاد به هیچ عنوان به معنای یک رابطه یک‌طرفه و تحکم و سیطره تام و بی چون و چرای آن بر دیگر نهادهای فرهنگی، اجتماعی و علمی جامعه یا تلاش برای محدودسازی اقدامات و تلاش‌های آنها در مسیری خاص و تعیین‌شده نیست؛ چون چنین تلقی و نگاهی با اصول و مبانی دین مبین اسلام و چارچوب‌های اعتقادی نظام اسلامی و باورها و ارزش‌های حاکم بر جامعه اسلامی منافات دارد؛ بلکه منظور بیشتر همسوسازی و هم‌افزایی دستگاه‌های مهم دیگر در فرایند تصمیم‌گیری وجلب مشارکت و همراهی آنها در تحقق تصمیمات مهم و مفید برای جامعه است.

به طور کلی به هنگام ارائه هر گونه تجزیه و تحلیلی از کار و مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به یاد داشته باشیم که مصوبات شورای عالی هرچند به لحاظ زمان و موقعیتی که در آن تصویب می‌شوند و گاهی حتی به لحاظ گره‌گشایی از کار مخاطبان خاص و عام در حوزه مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی، مهم هستند اما نمی توان ماهیت و ابعاد و ثغور شورای عالی انقلاب فرهنگی را در مجموعه مصوبات آن خلاصه کرد و فهمید.

شورای عالی انقلاب فرهنگی تا کنون حدود سه هزار مصوبه داشته است که حدود ۶۰ درصد در حوزه علم و فناوری و ۴۰ درصد در حوزه فرهنگ است و بخشی از این مصوبات مشترک هستند یعنی هم شامل علمی و هم فرهنگی است.

>>ایرنا: >>در تمام مصوباتی که در شورا به تصویب رسیده آیا مصوباتی بوده که تا حالا اجرا نشده و چالش اصلی آن چه بوده است؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: شورای عالی انقلاب فرهنگی از بدو شکل گیری تا کنون که نزدیک به نیم قرن از آن زمان می‌گذرد؛ تصویب مصوبه را به هیچ عنوان هدف غایی خود ندانسته و در راستای تبعیت از فرامین راهگشای حضرت امام (ره) و رهنمودهای هوشمندانه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در حوزه‌های کلان علمی و فرهنگی کشور، همواره به دنبال تحقق اهداف و تمهید زمینه و مقدمات حل مسائل کشور در آن حوزه‌ها بوده است و در این مسیر مهم و سرنوشت ساز، به منظور تسهیل فرایندهای کاری و مأموریتی نهادهای مهم و مرتبط از جمله وزارتخانه‌های علوم، بهداشت، آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به تصویب مصوبات به عنوان یک ابزار قانونی و موثر کرده است که این اقدام هم همواره از یک پشتوانه قدرتمند و وثیق، یعنی خرد جمعیِ برآمده از مشارکت حداکثری اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و در رأس آنها، روسای محترم قوا برخوردار بوده است.

مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به چند دسته و طیف مشخص قابل تقسیم هستند و در نزد جامعه مخاطب و ناظر بیرونی، جزو آن دسته از مواردی به شمار می‌روند که نبود و تصویب نشدن آن می‌توانست نواقص و خلأهای فراوانی را به همراه داشته باشد.

شورای عالی همواره شکل گیری برخی چالش‌ها را در فرایند اجرای مصوبات به‌ویژه مصوبات محتوایی خود پیش بینی کرده است و این امر به شکل طبیعی می‌توانست وجود داشته باشد به این دلیل که نهادهای مجری و مرتبط خواه‌وناخواه در فرایند اجرایی‌سازی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با مسائلی روبرو می‌شدند که عبور از آنها نیازمند فهم و اجرای درست مصوبات در بسترهای عملیاتی و حوزه‌های اجرایی بوده است.

بنابر این >>کمتر مصوبه ای است که بی‌دلیل معطل و اجرانشده باقی مانده باشد؛ بلکه با توجه به وجود پشتوانه کارشناسی موضوعات و مشارکت جمعی و نخبگانی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، آنچه شاهد آن بوده ایم، جز در موارد اندک‌شمار و معدود و بعضا به واسطه کلی بودن و نبود تکلیف شفاف و روشن، اجرای موثر مصوبات به‌ویژه مصوبات محتوایی و نزدیک به تمام مصوبات موردی بوده است.

>>ایرنا: شورا سه سند کلان و بالادستی دارد این اسناد در چه مرحله‌ای قرار دارند؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: >>نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش کشور و سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور که جزو مهم‌ترین و محوری‌ترین مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و در زمره اسناد کلان و بالادستی این شورا هستند؛ اما با یک نگاه وسیع‌تر و با توجه به وسعت مسائل و چالش‌ها در عرصه‌های علم و فرهنگ کشور می‌توان گفت مصوبات دیگری هم هستند که در زمره اسناد کلان و بالادستی باشند؛ بنابراین اسناد کلان را نمی توان محدود در سه سند دانست بلکه این مصوبات در زمره مهم‌ترین و برجسته‌ترین‌شان هستند. بااین حال نکاتی را به تفکیک هر یک از این سه سند به اطلاع می رسانم.

در گزارشی که اخیراً از میزان اجرایی‌سازی نقشه جامع علمی کشور در صحن شورای عالی ارائه و اعلام شد که به میزان ۶۰ درصد اجرایی شده است. همچنین با توجه به گذشت حدود ۱۵ سال از تصویب آن، به‌روزرسانی این سند در دستور کار ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری دبیرخانه قرار دارد.

به‌علاوه، در این مدت بسیاری از اسناد بخشی ذیل نقشه جامع علمی کشور تدوین و تصویب شده که بسیاری از پیشرفت‌ها در عرصه علم، فناوری و نوآوری مرهون مسیری است که از این طریق گشوده شده است. از جمله می‌توان به این سندهای مهم اشاره کرد نظیر سند ملی توسعه علوم و فناوری‌های نانو، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، سند ملی علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی، سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، سند ملی دانش بنیان و فرهنگی امنیت غذایی سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران، سند راهبردی کشور در امور نخبگان، سند مواد پیشرفته و سند علوم و فناوری کوانتوم.

برای نقشه مهندسی فرهنگی کشور برش‌های استانی آن برای ۲۱ استان تدوین و تصویب شده و در استان‌های ذیربط اجرا می‌شود. همچنین تدوین اسناد بخشی ذیل>> نقشه مهندسی فرهنگی کشور، گام مهمی در اجرای آن است که در حال تکمیل است؛ سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار،سندملی موسیقی، سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی، سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی، سند ملی توسعه صنایع دستی کشور، سند ملی خواندن و ترویج مطالعه مفید به عنوان اسناد بخشیِ تدوین و مصوب‌شده و در حال اجرا هستند.

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بعد از گذشت ۱۱ سال از تصویب، نقشه راه اجرایی‌سازی آن تصویب شد. البته با توجه به تغییرات رخ‌داده در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و علم و فناوری و به طور خاص تعلیم و تریبت، در دست به‌روزرسانی است.

>>ایرنا: رئیس‌جمهور در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به رقابت سنگین قدرت‌های جهانی در حوزه هوش مصنوعی، هرگونه تعلل و عقب‌ماندگی در توسعه هوش مصنوعی در کشور را غیر قابل جبران دانست. شورا در این رابطه چه اقداماتی تاکنون انجام داده است؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: پدیده فناورانه و نوظهور هوش مصنوعی، در جهان امروز و در جهان در حال توسعه هنوز به مراحل نهایی تکامل خود نزدیک نشده است و با وجود این، به‌شدت درحال ایجاد دگرگونی‌های اساسی به‌ویژه در حوزه‌های تجاری و ارتباطی است که البته برخی نگرانی‌های نسبتا بزرگ را هم با وجود همه فرصت‌های که ایجاد کرده، شکل داده است؛ از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به تغییر نقش و جایگاه انسان در فرایندهای اجتماعی اشاره کرد.

چه بخواهیم و چه نخواهیم این پدیده چون در تمامی جوامع مخاطب و متقاضی دارد، در حال گسترش است به نحوی که برای گسترش و توسعه آن شاهد تخصیص مبالغ و بودجه‌های چشمگیر و میلیاردی در کشورهای توسعه‌یافته به‌ویژه ایالات متحده آمریکا و چین هستیم.

جمهوری ‌اسلامی ‌ایران در افق ۱۴۱۲ هجری شمسی، باید با هدف استقرار مولفه‌های تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور، مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی، جزو ۱۰ کشور پیشرو هوش مصنوعی دنیا قرار گیرد و با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروت‌آفرینی، ارزش‌آفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیش‌ترین پیشرفت را ایجاد کند.

شورای عالی انقلاب فرهنگی هم از کنار این پدیده نوظهور اما به‌شدت درحال‌گسترش، بی‌اعتنا یا از موضع مخالف عبور نکرده، بلکه ضمن پذیرش و درک عمیق آن در صدد بر آمده است تا به چشم یک فرصت به آن نگاه کند و زمینه‌های لازم را جهت کاربست موثر و فراگیر آن در سطوح مختلف جامعه به‌ویژه حوزه‌های تجاری و کسب‌وکار فراهم سازد که در این راستا می‌توان به مصوبات مهمی اشاره کرد، ازجمله: ماده واحده >>«تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی»، ماده واحده «تکمیل ترکیب شورای ملی راهبری هوش مصنوعی» و «سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران»؛ در این راستا می‌توان به تحقق چشم‌انداز تعیین‌شده و بهره‌گیری از هوش مصنوعی به عنوان زیست‌بوم اثرگذار بر همه عرصه‌های اقتصادی، سیاسی-امنیتی و فرهنگی با رویکرد تأمین پیشرفت اسلامی-ایرانی کشور امید داشت.این سند مهم اهتمام و اهداف ویژه‌ای را دنبال خواهد کرد که مهمترین‌شان عبارتند از توسعه و تربیت سرمایه انسانی متخصص و متعهد، ارتقا و تأمین زیرساخت‌ها، رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، علمی و فناورانه و تبدیل شدن به قطب تحقیقاتی هوش مصنوعی منطقه و ارتقای نوآوری برپایه فناوری‌های بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالا به منظور ارتقای هوش مصنوعی در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات.

این سند همچنین ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی در سطح بازار داخلی و جهانی و دستیابی به رشدهای جهشی در اقتصاد هوش مصنوعی؛ نقش‌آفرینی فعال در تعاملات و همکاری‌های آموزشی، علمی، فناورانه و اقتصادی بین‌المللی با اولویت کشورهای همسو در راستای منافع ملی و جهان اسلام و ارتقای کیفیت حکمرانی با بهره‌مندی از قابلیت‌های هوش مصنوعی در موضوعات کلان کشور با تأکید بر ارتقای عدالت اجتماعی، امنیت ملی، پایداری و انسجام ملی و سرمایه اجتماعی را دنبال می کند.

>>ایرنا: مهم‌ترین برنامه شورا در سال گذشته چه بوده و امسال بر چه موضوعی تأکید دارد؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: آنچه شورای عالی انقلاب فرهنگی در قالب برنامه‌های سالیانه خود در گذشته و اکنون دنبال کرده در حد بسیار قابل توجهی متأثر از پدیده‌ها، چالش‌ها و مسائل کلان فرهنگی و اجتماعی و علمی جامعه و نیاز دستگاه‌های مرتبط و نیز برآمده از اهتمام نسبت به رهنمودها و مطالبات مقام معظم رهبری در قالب پیوست حکم و دیگر موارد مورد تأکید معظم له است.

از جمله مصوبات مهمی که در سال گذشته در دستور کار شورای عالی قرار گرفت و به تصویب رسید می‌توان به مواردی چون اصلاح و تکمیل سیاست‌های سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به دانشگاه که در سال گذشته زمان زیادی صرف آن شد، خانه ملی گفت‌وگوی آزاد، اولویت‌های چهارساله شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی و تشکیل شورای ملی راهبری و تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی، سند ملی توسعه صنایع دستی کشور، سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی، سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی، نظام‌نامه سنجش و پذیرش دانشجویان متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش، آیین‌نامه اعطای رتبه معلمی به استعدادهای برتر دانشجویی، اساسنامه شورای عالی نوجوانان و جوانان، اساسنامه ستاد مرکزی اعتکاف، آیین‌نامه تشکیل بسیج اساتید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور، موافقت با تاسیس بنیاد بین‌المللی حکیم نظامی، الزام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به طراحی نظام جامع گونه‌بندی، سطح‌بندی و رتبه‌بندی موسسات و محصولات و آثار فرهنگی و هنری و تصویب تعدادی از اسناد ملی حوزه علم و فناوری و فرهنگ اشاره کرد.

همچنین شورای عالی در مواردی، در سطح خرد و به اقتضای برخی مسائل روز نیز به برنامه‌های خود سمت و سو می‌دهد و تلاش می‌کند به شکل فعال و با محوریت حل مشکلات فرهنگی و اجتماعی و علمی حرکت کند. اهم برخی مصوبات شورای عالی در این سطح نیز شامل تعیین تکلیف ظرفیت پزشکی و دندانپزشکی در مقطع عمومی، شرایط تسهیل ادامه تحصیل دارندگان دیپلم بهیاری، تعیین سیاست‌ها و ضوابط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی از دانشگاه‌های خارج کشور به دانشگاه‌های داخل، واگذاری ماموریت مستندسازی، احیا و بزرگداشت سنت دانشگاهی و نظام آموزش عالی ایران به دانشگاه تهران، انتخاب اعضای حقیقی یا حقوقی بنیادها و شوراهای مختلف است.

از طرفی جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای معین این شورا مرتب برگزار شده و با توجه به تراکم موضوعات و دستورات جلسات بسیاری از جلسات شورای معین به عنوان شورای اصلی و معین صحن شورای عالی که به جز روسای سه قوه همه اعضای شورای عالی عضو آن هستند و حتی رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه نیز در آن نماینده تام الاختیار دارند؛ به صورت فوق العاده برگزار شده و شاهد رشد ۵ برابری جلسات شورای معین در چند سال اخیر بوده ایم و به تبع آن، تعداد دستورات کیفی و مهم و همین طور مصوبات و گزارش های نظارتی رشد چند برابری داشته و شورا در کنار وظیفه سیاستگذاری، وظیفه قرارگاهی را هم به خوبی انجام داده است.

>>برای سال جاری، برنامه اصلی شورای عالی حرکت در راستای اولویت‌های چهارساله شورای عالی انقلاب فرهنگی است که با ابتکار رئیس جمهور و با محوریت و مشارکت ستادهای این شورا شامل: ستاد تعلیم و تربیت، فرهنگی و اجتماعی ، علم و فناوری و همچنین ستاد خانواده و زنان در جلسه ۹۰۷ مورخ ۱۵/۸/۱۴۰۳ به تصویب رسید.

این اولویت‌ها در عرصه‌های کلان فرهنگی و اجتماعی و علم و فناوری و موضوعات مهم ذیل را پوشش می‌دهد که شامل افزایش سرمایه اجتماعی، ارتقای هویت و وفاق ملی، آمایش آموزش عالی، مأموریت‌گرایی و مساله‌محور کردن دانشگاه‌ها، گسترش عدالت آموزشی و کیفیت‌بخشی به نیروی انسانی آموزش و پرورش و تقویت و تحکیم خانواده ، تسهیل ازدواج و کاهش طلاق و نیز ارتقای منزلت وکرامت زنان است.

به‌علاوه، دبیرخانه شورای عالی به عنوان پشتیبان اجرایی و پژوهشی شورا، در راستای منویات مقام معظم رهبرانقلاب مبنی بر چابک‌سازی دبیرخانه و ایفای نقش قرارگاهی اقدامات متعددی را صورت داده که از جمله آنها می توان به راه‌اندازی میزهای متعدد در هر یک از ستادهای ذیل خود با رویکرد مسأله‌محوری، تشکیل هیات‌های اندیشه‌ورز استانی با هدف ارتباط با جامعه نخبگانی و تشکل‌های مردمی در سراسر کشور و تسهیل ارتباط و انتقال مسائل و پیشنهاد راه‌حال‌ها به این نهاد سیاست‌گذار اشاره کرد.

مرکز رصد شورا هم با شناسایی و برقرار کردن تعامل و ارتباط مؤثر با تمام مراکز و نهادهایی که به‌نوعی دست‌اندکار فعالیت رصدی در کشور هستند با بهره‌گیری از اطلاعات گسترده کشوری در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و علمی، با تحلیل اطلاعات گردآوری‌شده و ارائه گزارش‌های مفید به اعضای شورای عالی، هم در مسیر شکل‌دهی به اتاق وضعیت فرهنگ و علم کشور گام برمی‌دارد و هم به افزایش کیفیت سیاست‌های مصوب شورای عالی کمک می‌رساند.

>>ایرنا: برخی معتقدند که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمانت اجرایی ندارد نظر شما چیست؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: به طور قطع چنین نیست. ضمانت اجرایی شورای عالی انقلاب فرهنگی همانا دیدگاه‌های قاطع حضرت امام رحمت‌الله‌علیه و مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در خصوص اهمیت و آثار مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و تأکید مکررشان بر اجرا و ترتیب اثر دادن به آنها به مثابه قانون در کشور است؛ همچنین عضویت و حضور منظم روسای قوه مقننه و قوه قضائیه در جلسات شورای عالی به عنوان نایبان رئیس شورای عالی و نیز حضور نمایندگان تام الاختیار با حق رأی در جلسات شورای معین، گواه روشنی بر قانونی بودن و ضمانت اجرای مصوبات شورای عالی است.

از این گذشته، بسیاری از مصوبات به لحاظ اهمیت خاص و دایره وسیع تأثیرگذاری، دارای بُعد ملی و مورد اقبال دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی و دولتی هستند.

البته طبیعی است که در جریان کار ممکن است تداخل‌هایی بین مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوای سه‌گانه بروز یابد که با رهنمود و دستور مقام معظم رهبری در سند تحول شورای عالی پیش‌بینی لازم صورت گرفت؛ در فصل دوم سند تحول، با عنوان «مناسبات و روابط شورای عالی انقلاب فرهنگی با قوای سه‌گانه و سایر نهادها» با ۱۰ ماده، برای این موضوع چاره‌اندیشی و ماده ۶، برای همین منظور به تشکیل «کمیسیون مشترک هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوا» تصریح دارد و تاکنون جلسات متعددی در موضوعات مختلف با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نمایندگان قوه قضائیه تشکیل شده است.

همچنین به دلیل بروز برخی چالش‌ها و ابهامات برای نهادهای نظارتی نظیر دیوان عدالت اداری، در فهم و اجرای برخی مصوبات شورای عالی مشخصاً در حوزه آموزش عالی، در یک تعامل صمیمانه با این نهاد قضایی و با اتکا به منویات و دستورات پیشین مقام معظم رهبری مصوبه تجمیعی- تکمیلیِ «خروج تصمیمات و آرای صادره از هیأت‌ها و کمیته‌های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان سنجش آموزش کشور و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شئون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضائی و تشکیل هیأت های عالی تجدیدنظر» با حضور و رأی مثبت رئیس قوه قضائیه به تصویب رسید تا رافع ابهامات گذشته باشد.

>>ایرنا: در دولت چهاردهم تا چه اندازه به مصوبات کارشناسی شده این شورا توجه شده است و آیا مصوبات خاک خورده چندساله در این شورا وجود دارد؟

>>دولت مستقر و به‌ ویژه شخص پزشکیان رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ نگاه مثبت و ویژه‌ای به شورای عالی دارد و این شورا را فرصتی برای پیشبرد امور مهم کشور به‌ویژه در حوزه‌های مهم آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، مسائل خانواده و اجتماعی به‌ویژه آموزش صحیح و اصلاح و ارتقای کیفی و کارآمدسازی نظام آموزشی کشور با توجه به تغییر و تحولات صورت‌گرفته در نظام آموزشی کشورهای جهان و کشورهای همسایه می‌داند و الحمد الله در پرتو یک وفاق و انسجام شکل‌گرفته و همراهی و همکاری خوب جمع نخبگانی شورای عالی انقلاب فرهنگی تا کنون گام‌های مؤثری برداشته شده است که امید می‌رود این روند در زمان تقویت شود.

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: قضاوت نسبت به شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعابیری نظیر مصوبات خاک‌خورده هم تاحدی دور از واقعیت و انصاف به نظر می‌آید که البته با اقدامات مؤثر رسانه‌ای قابل اصلاح و تعدیل است. تأخیر و تعلل در اجرای برخی مصوبات شورای عالی نمی‌تواند دستمایه داوری نادرست نسبت اهمیت و جایگاه این شورا و دستاوردهای مهم آن شود.

ذکر این نکته هم ضروری است که بخشی از آنچه با عنوان معطل ماندن برخی مصوبات شورای عالی مطرح می‌شود، ناشی از ضعف در نظارت بر اجرای مصوبات است نه ضعف در کلیت عملکرد شورای عالی.

اقتضای مسؤلیت‌شناسی هر رسانه حرفه‌ای این است که در صورت مشاهده ضعف در اجرای برخی مصوبات، بجای زیر سؤال بردن اصل مصوبات یا عملکرد یا کارکرد شورای عالی، از موضع مطالبه‌گری و نمایندگی افکار عمومی و در مقام کمک به شورای عالی، هم اجرای مصوبات را از دستگاه‌های ذی‌ربط طلب و هم به شورای عالی تقویت بعد نظارتی‌اش را گوشزد کند.

البته باید یادآوری کنم که از زمان تصویب سند تحول شورای عالی، تقویت نظارت و راهبری مصوبات بیش از پیش مد نظر قرار گرفته و با گذشت زمان در این زمینه پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است؛ از جمله اینکه در این مسیر تعامل خوب و نزدیکی برای استفاده از ظرفیت برخی دستگاه‌های نظارتی کشور مانند سازمان بازرسی کل کشور شکل گرفته و آثار و برکات آن از هم‌اکنون قابل لمس است. همچنین از سامانه نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی در چهلمین سالگرد تأسیس شورای عالی رونمایی شد که می‌تواند بیش از پیش به سرعت و نظام‌مندی نظارت و راهبری مصوبات کمک کند.

>>ایرنا: از جزئیات طرح ساماندهی سهمیه‌های کنکور بفرمایید برای آن چه اقداماتی در دستور کار دارید؟

>>حجت‌الاسلام خسروپناه: به طور کلی ساماندهی مسائل کنکور و سهمیه‌ها همواره جزو یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی از گذشته‌های دور تا کنون بوده است و این شورا همت خود را تمام‌قد مصروف داشته به اینکه مسائل گوناگون حاکم بر این حوزه حساس و مهم کشور با توجه به مخاطبان موضوع کنکور که قشر وسیعی از دانش آموزان و دانشجویان هستند به شکل مطلوب و منطقی در اسرع زمان حل و فصل شود و جریان علمی و آموزشی کشور در یک مسیر درست و سازنده در حرکت و تکاپو باشد.

در این راستا، مصوبه جلسه ۹۰۴ شورای عالی در تاریخ ۱۴۰۳/۰۶/۲۰ با عنوان ماده واحده «الزام بازنگری و اصلاح سهمیه های سنجش و پذیرش دانشجو به تفکیک استانی» وزارت علوم را مکلف کرده که حداکثر ظرف مدت ۳ ماه با همکاری سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نسبت به بازنگری تمامی سهمیه‌های سنجش و پذیرش دانشجو اقدام و طرح تفکیک استانی سهمیه ها را جهت تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و اجرا از سال ۱۴۰۵ ارائه کند که امید است با سرعت بیشتری در این زمینه عمل کنند.

10 ساعت پیش

دسته‌بندی‌ها