>>به گزارش ایرنا، کبوترخانه بزرگ اژیه در شرق اصفهان متلق به دوران قاجار و در مسیر رسیدن به تالاب گاوخونی قرار دارد؛ جایی در میان اراضی کشاورزی که به گفته فعالان میراث فرهنگی اقدامات مالک زمین و رعایت نکردن ضوابط حفاظت و نگهداری این اثر ملی را آستانه تخریب قرار داده است.
به گفته فعالان میراث فرهنگی مالک این بنای ثبت ملی بدون استعلام از میراث فرهنگی و حتی شهرداری اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز در حریم کبوترخانه، حصار کشی اطراف کبوترخانه و ایجاد آب راه در اطراف آن کرده است است.
آن طور که کوشندگان میراث فرهنگی به >>ایرنا گفته اند، مالک بنا از انجام هرگونه اقدام پیشگیرانه برای حفظ و مرمت این بنا خودداری کرده است ساخت و سازهای انجام شده توسط وی مانند ایجاد جوی و استخر خاکی ذخیره آب در اطراف کبوترخانه منجر به تخریب شالوده این اثر تاریخی حواهد شد.
بر اساس اطلاعات دریافتی، فعالیت‌های غیرقانونی مالک مثل ساخت استخر ذخیره آب و دیگر ساخت و سازهای غیر مجاز در حریم این بنا بوده است.
طبق ماده ۵۶۰ قانون مجازات اسلامی هر کس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی این نهاد در حریم آثار فرهنگی-تاریخی مبادرت به عملیاتی کند که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارت وارده به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود.
کبوترخانه بزرگ اژیه درگیر چالش‌های حقوقی
به گفته مقامات معاون میراث فرهنگی استان اصفهان تاکنون ۲ بار به دلیل تعدی به حریم این اثر تاریخی به مراجع قضایی شکایت شده و با وجود جذب اعتبار پنج میلیارد ریال به منظور مرمت کبوترخانه یاد شده اما مالک از انجام این کار جلوگیری و مخالفت کرده است.
به باور فعالان میراث فرهنگی، با وجود قوانین روشن جهت حفاظت از آثار تاریخی ثبت شده در فهرست میراث ملی کشور اما در برخی موارد بازدارندگی لازم را ندارند.
یک باستان‌شناس و کارشناس دادگستری در امور بناهای تاریخی با اشاره به اهمیت کبوترخانه اژیه به ایرنا گفت: این بنا یکی از بزرگ‌ترین کبوترخانه‌های تاریخی استان اصفهان است.
علیرضا جعفری‌زند با انتقاد از ضعف‌های قانونی در تعیین دقیق عرصه و حریم آثار تاریخی در هنگام ثبت ملی، تبرئه مالک را مصداق ناکارآمدی سیستم حفاظتی دانست و افزود: میراث فرهنگی باید با جدیت بیشتری در موضوع دخالت کند، چراکه تخریب در پوشش ثبت ملی صورت گرفته است.
شکایت تازه برای نجات کبوترخانه
معاونت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان نیز به ایرنا گفت: با وجود ۲ شکایت قبلی و تبرئه مالک در دادگاه‌ها، اعتراض بخش حقوقی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان به رای صادره و انجام مراحل تجدید نظر همچنان ادامه دارد.
سید روح‌الله سیدالعسگری افزود: با احتمال تایید مجدد رای به نفع مالک، سازمان در تلاش برای تنظیم شکایت دیگری بر اساس مواد ٣٣٣ قانون مدنی و بند ٩٨ برنامه ششم توسعه است.
وی تصریح کرد: شکایت جدید بر عدم رعایت تکالیف قانونی مالک در حفظ و نگهداری اثر تاریخی و جلوگیری از مرمت کبوترخانه متمرکز خواهد بود.
این مقام مسوول خاطرنشان کرد که پیشتر، مبلغ پنج میلیارد ریال اعتبار برای مرمت این بنای تاریخی تخصیص یافته بود، اما مالک از اجرای این پروژه جلوگیری کرده است.
شهردار اژیه نیز با تایید اینکه زمین مربوط به کبوترخانه در حریم شهری قرار دارد و شهرداری مسوول نظارت بر ساخت و ساز در آن است، گفت: مالک بدون اخذ مجوز، اقدام به ساخت و ساز در مجاورت کبوترخانه کرده است و دارای پروانه نیست.
به گفته عباس شفیعی، شهرداری اخطار لازم را در این رابطه به مالک داده و رونوشت آن را به میراث فرهنگی ارسال شده است.
وی گفت: با شکایت میراث فرهنگی از مالک بدلیل تجاوز به حریم کبوترخانه و تبرئه شدن او، پرونده به کمیسیون ماده ۱۰۰ رفت و مالک موظف به پرداخت جریمه شد.
به گفته شفیعی مالک کبوترخانه بزرگ اژیه سال گذشته اقدام به ساخت دیوار در ضلع جنوبی حریم این اثر تاریخی کرده است.
وی افزود: با ایجاد این دیوار شهرداری اخطارات لازم را به مالک داده و این اقدام طی مکاتباتی به میراث فرهنگی اعلام شده است.
شفیعی گفت: متاسفانه علیرغم ورود میراث فرهنگی برای مرمت این اثر تاریخی، جلوگیری از اقدامات غیر قانونی مالک در حریم آن، بی‌نتیجه بوده است.
وقتی مالک زیر بار حفظ اثر تاریخی نمی‌رود
مالک این اثر تاریخی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن تایید انجام ساخت و ساز در حریم کبوترخانه مدعی شد که اقدامات میراث فرهنگی برای مرمت بنا ممکن است به کاهش ارزش زمین‌های اطراف آن منجر شود.
محسن محسن پور با اشاره به مالکیت شخصی خود بر زمین ۱۵ هزار متر مربعی پیرامون کبوترخانه گفت: دلیل مخالفت من با مرمت، نگرانی از افت ارزش زمین‌هایم است.
وی تاکید کرد: این کبوترخانه به خودی خود در حال تخریب است، ۱۰ بار هم میراث فرهنگی برای مرمت آن مراجعه کرده که اجازه این کار را نداده‌ام.
محسن‌پور تصریح کرد: مشکل من اراضی اطراف آن است که با مرمت و حفاظت این کبوترخانه تا ابد الدهر فضای سبز خواهد ماند و بی‌ارزش خواهند شد.
وی گفت: شهرداری باید این اراضی را بخرد چرا که سزاوار نیست که برای حفظ این کبوترخانه و یک اثر ملی فقط من متضرر شوم.
مالک کبوتخرخانه گفت: به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهم کبوترخانه مرمت شود، اگر برجی با ای عظمت مرمت شود، امکان تغییر کاربری برای زمین‌های اطراف آن وجود ندارد.
وی افزود: تمام هستی من این اراضی هستند که اگر این کبوترخانه به عنوان اثر تاریخی مرمت شود، کیف آن را مردم می‌برند اما خسارتش برای من خواهد بود.
محسن‌پور با بیان اینکه سه بار از سوی میراث فرهنگی علیه وی شکایت شده اما هر بار رای دادگاه به نفع او بوده است، گفت: نهادهایی چون شهرداری یا میراث فرهنگی که مدعی حفاظت از این کبوترخانه اند باید اراضی که این اثر در آن واقع شده را از من بخرند چرا که با هر اقدام میراث فرهنگی، حریم این اثر تاریخی معنادار می شود و کسی خریدار اراضی نخواهد بود.
وی با اشاره به اینکه تنها مالک این اراضی نیست و خرده مالکان هم سهم دارند، گفت: این برج کبوترخانه حریم ندارد و سندش به نام ما است که میراث فرهنگی می‌خواهد این بنای مخروبه را مرمت کند.
محسن‌پور افزود: کبوترخانه به خودی خود در حال تخریب است و من هم به ساخت و سازم در زمین ادامه می‌دهم.
نماینده حقوقی جهاد کشاورزی اژیه نیز ضمن اعلام اینکه ساخت و ساز انجام‌شده در حریم شهری قرار دارد، گفت: بدلیل تغییر کاربری بخش‌هایی از اراضی یاد شده، این فعالیت‌ها خارج از حوزه مسوولیت جهاد کشاورزی بوده و باید موضوع از طریق شهرداری پیگیری شود.
پیگیری‌های حقوقی میراث فرهنگی برای جلوگیری از تخریب احتمالی این بنای تاریخی همچنان ادامه دارد و مسوولان این سازمان بر اجرای قانون و حفظ میراث ملی کشور تاکید دارند.
با توجه به اهمیت حفظ آثار تاریخی و تلاش نهاد میراث فرهنگی برای اجرای طرح‌های مرمتی، ادامه این مناقشه و احتمال تایید مجدد رای به نفع مالک، ضرورت حفظ میراث فرهنگی بیش از پیش نمایان می شود.
به گزارش ایرنا کبوترخانه برجی است که جهت لانه‌گزینی پرنده‌ها به‌ویژه کبوترها در ساخته می‌شود. کاربرد عمده این بناها جمع‌آوری مدفوع پرندگان جهت استفاده در کشاورزی است.
آنچه از کبوترخانه‌ها در اصفهان باقی مانده تنها تعداد محدودی از سه هزار برجی است که شاردن در قرن چهارده برشمرده است. ۳۰۰ کبوترخانه نیمه فعال و مخروبه در اصفهان تا شعاع ۱۵۰ کیلومتری آن باقی مانده اند که از این تعداد چیزی در حدود ۷۰ برج کبوتر به ثبت ملی رسیده است.