به گزارش ایرنا، در گوشه تاریک اتاق، خاطرات کودکی که دیگر صدای مادر را نمی‌شنود با دلتنگی‌ها و حسرت‌های زندگی‌های ناتمام عجین شده است، تصادفات جاده‌ای تنها عدد و رقم روی کاغذ نیستند، بلکه روایتی تلخ از خانه‌هایی است که دیگر رنگ خنده را ندیده‌اند.
با وجود آنکه در سال‌های اخیر مرگ و مصدومیت در جاده‌ها به کابوسی برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده بود، نوروز امسال بروجرد توانست با اتکا به فرهنگ‌سازی و اصلاح زیرساخت‌ها، تصویری تازه خلق کند، تصویری که در آن، امید به زندگی و سلامت به جایگاه نخست برگشته و آمارها خبر از کاهش بی‌سابقه مرگ‌های جاده‌ای می‌دهد.
در دل آمارهای روزانه تصادفات جاده‌ای، داستان‌هایی نهفته است که فراتر از اعداد و ارقام، زندگی خانواده‌های بسیاری را برای همیشه دستخوش تغییر می‌کند، اتاق کودکی که دیگر بوی مادر نمی‌دهد و چشمانی که هر شب به امید نشانی از عزیز از دست رفته‌اش به آسمان دوخته می‌شود، تصادف، تنها پایان یک زندگی نیست، بلکه آغاز فروپاشی تدریجی یک خانواده و سایه‌ای سنگین بر عمر بازماندگان است.
چه بسیار خانواده‌هایی که در پی یک حادثه رانندگی، شیرازه زندگی‌شان از هم گسسته می‌شود، داغ از دست دادن عزیزان زخمی عمیق بر دل‌ها می‌گذارد که التیام آن سال‌ها به طول می‌انجامد و سایه سنگین غم و اندوه بر تمام تمام لحظات زندگی آن‌ها می‌افتد.
تصادف، نه فقط یک اتفاق، بلکه یک تراژدی وحشتانک و تلخ خانوادگی است که اثراتش تا نسل‌ها باقی می‌ماند، زخمی عمیق بر پیکر خانواده و خاطره‌ها که حتی هیچ ستاره‌ای در آسمان قادر به التیام آن نیست.
اینجا، در سایه سکوت آمار روزانه تصادفات، هزاران خانه همچنان با همین سؤال می‌سوزند، چرا چراغ راهنمایی آن تقاطع یک ثانیه زودتر سبز شد؟ چرا آن راننده یک لحظه زودتر ترمز نکرد؟ سوال‌هایی که بیش از آنکه وجود داشته باشند، واگویه‌هایی از سر ناچاری و دلتنگی هستند، این داغ نشان می‌دهد جان باختن حتی یک نفر نیز زخمی ماندگار بر پیکر خانواده، جامعه و اقتصاد است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در آبان‌ماه سال گذشته با ارائه گزارشی اعلام کرد که آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته، قابل توجه است.
طبق آمارهای موجود، در ایران سالانه به‌ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت حدود ۲۱ نفر جان خود را در تصادفات جاده‌ای از دست می‌دهند؛ این رقم در سطح جهان ۱۷ نفر و در قاره اروپا ۷ نفر است، در کشور، به گفته سردار سید تیمور حسینی رییس پلیس راهور فراجا در پایان طرح ترافیکی نوروز ۱۴۰۴ یک میلیون و ۱۶ هزار و ۳۴۳ فقره تصادف ثبت شد و ۸۸۰ نفر در ۷۳۸ فقره سوانح رانندگی جان خود را از دست دادند.
در استان لرستان و به گفته دانشگاه علوم پزشکی، سال گذشته ۳۵۳ نفر در تصادفات برون‌شهری و روستایی جان خود را از دست دادند و در ایام تعطیلات نوروز نیز ۱۰۲ نفر جان خود را از دست داده اند که از این تعداد ۲۰ نفر در اثر تصادف بوده‌اند.
کاهش ۵۰ درصدی تصادفات مرگبار در نوروز
معاون استاندار و فرماندار بروجرد گفت: با تلاش شبانه‌روزی عوامل راهداری و اجرای اقدامات موثر کمیته ۶۰ - ۳۰ از جمله اصلاح نقاط حادثه‌خیز، بهسازی و اصلاح هندسی محورهای مواصلاتی، رفع نقاط پرتگاهی، خط‌کشی و روکش آسفالت شاهد افزایش ایمنی جاده‌ای در شهرستان بودیم.
قدرت‌اله ولدی بیان کرد: این اقدامات با هدف ارتقای سطح خدمات نوروزی و تامین سفرهای ایمن برای هم‌وطنان و گردشگران انجام شد.
وی اظهار کرد: بر اساس آمار ثبت‌شده، با وجود افزایش ۲۴ درصدی تردد در جاده‌های شهرستان (بیش از ۵۰۰ هزار تردد)، میزان تصادفات منجر به فوت در ایام نوروز با کاهش چشمگیر ۵۰ درصدی همراه بوده است.
خواب‌آلودگی رانندگان عامل بیش از ۴۰ درصد واژگونی‌ها در جاده‌های لرستان
رییس پلیس راه لرستان می‌گوید: خواب‌آلودگی رانندگان عامل بیش از ۴۰ درصد واژگونی‌ها در جاده‌های لرستان است و کنترل زمان رانندگی و استراحت‌های منظم برای کاهش این آمار حیاتی است.
سرهنگ محمد زارعی ضمن تاکید بر اینکه استفاده از کمربند ایمنی برای تمام سرنشینان خودرو، صندلی جلو و عقب الزامی است، افزود: این ابزار ساده می‌تواند جان بسیاری از سرنشینان را در حوادث جاده ای نجات دهد.
وی با بیان اینکه خستگی و خواب‌آلودگی از عمده‌ترین دلایل تصادفات جاده‌ای است، تصریح کرد: عامل خستگی و خواب‌آلودگی می‌تواند به بروز تصادفات، به ویژه واژگونی منجر شود، در محورهای لرستان واژگونی سهم قابل توجهی دارد و علت اصلی آن، عجله، شتاب، خستگی و خواب‌آلودگی است.
فرهنگ‌سازی و امید به کاهش تصادفات فرهنگ‌سازی نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در کاهش تصادفات جاده‌ای دارد، چرا که تغییر نگرش و آگاه‌سازی جامعه می‌تواند رفتارهای رانندگی شخصی و جمعی را بهبود بخشد و از حوادث ناخواسته جلوگیری کند.
آموزش صحیح، ترویج رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و افزایش آگاهی عمومی درباره پیامدهای انسانی و اقتصادی تصادفات از جمله راهکارهای موثر در تغییر نگرش‌ها و ایجاد
فرهنگ مسوولیت‌پذیری در میان رانندگان و شهروندان است، زمانی که تامین امنیت جاده‌ها و حفظ جان انسان‌ها به عنوان یک ارزش فرهنگی در جامعه نهادینه شود، شاهد کاهش تصادفات و افزایش ایمنی خواهیم بود، از این رو، سرمایه‌گذاری در برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، بخشی جدایی‌ناپذیر و ضروری برای توسعه پایدار و سلامت جامعه است.
عضو هیات علمی دانشگاه آیت‌الله بروجردی، در این خصوص گفت: اقداماتی مانند پویش «نه به تصادف» فرصتی برای تغییر نگرش عمومی جامعه در اصلاح فرهنگ رانندگی و کاهش آمار تصادفات است، اگر بتوانیم این فرهنگ را نهادینه کنیم که هر راننده، نه‌فقط برای خود بلکه در برابر دیگران نیز مسوول است گامی مهم در مسیر کاهش حوادث رانندگی برداشته‌ایم.
سید سعید حسینی آرانی افزود: تصادفات بازتابی از فرهنگ رانندگی جامعه است و تنها یک مشکل فنی یا فردی نیست، بلکه بازتابی از فرهنگ اجتماعی، میزان مسوولیت‌پذیری و کیفیت زیست جمعی ما است.
وی بیان کرد: سال گذشته روزانه بیش از ۴۵ نفر در جاده‌های کشور جان خود را از دست دادند، آماری که زنگ خطری جدی برای همه به‌شمار می‌رود و نشان می‌دهد رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی فقط یک انتخاب فردی نیست، بلکه مسوولیتی اجتماعی است که بر سرنوشت بسیاری از خانواده‌ها تاثیر می‌گذارد.
استاد دانشگاه آیت‌الله بروجردی با اشاره به اینکه رانندگی آیینه‌ای از نظم اجتماعی است، اظهار کرد: در جوامعی که ارزش‌هایی مانند صبر، احترام به قانون و مسوولیت‌پذیری تقویت شده، میزان تصادفات کاهش می‌یابد، اما در جوامعی که بی‌توجهی و رفتارهای هیجانی غالب باشد، وقوع حوادث رانندگی افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: کاهش حوادث رانندگی نیازمند یک اراده جمعی است، از اصلاح زیرساخت‌های شهری گرفته تا آموزش‌های عمومی، رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای اجتماعی باید همگی در کنار هم برای ارتقای فرهنگ رانندگی تلاش کنند تا شاهد کاهش آمار تصادفات باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه آیت‌الله بروجردی یادآور شد: تصادفات و اثرات روانی برجای‌مانده تجربه تلخ یک سانحه رانندگی و مصدومیت یا فوت ناگهانی یکی از اعضای خانواده، زندگی بسیاری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و ابعاد گسترده آن تا پایان عمر با خانواده‌ها همراه خواهد بود، فراموش نکردن بازماندگان و خانواده‌های قربانیان تصادفات و نحوه صحیح مواجهه با آن‌ها به پیشگیری از بروز پیامدهای منفی روان‌شناختی کمک می‌کند.
حسینی آرانی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر خانواده‌های آسیب‌دیده دچار افسردگی، اضطراب، ترس از مرگ، ترس از رانندگی، کابوس تصادف و بی‌انگیزگی می‌شوند و کیفیت زندگی‌شان به شدت آسیب می‌بیند.
روانشناس بالینی نیز در این باره گفت: خانواده‌هایی که تجربیات تلخی از تصادف شدید یکی از اعضای خود داشته‌اند یا عزیزی را بر اثر تصادف از دست داده‌اند، با واکنش‌های روحی و روانی متفاوتی روبه‌رو می‌شوند.
سمیه کریمی افزود: از جمله این واکنش‌ها، اختلال استرس پس از سانحه است که ممکن است نه بلافاصله، بلکه مدت‌ها و حتی تا شش ماه پس از حادثه، با علائمی مانند افسردگی، اضطراب، احساس گناه، غم شدید و تمایل به انزوا بروز کند و زندگی اعضا را دشوارتر کند.
وی بیان کرد: تنش، اضطراب و بی‌خوابی از جمله پیامدهای روحی حوادث تصادف محسوب می شود که بر کیفیت زندگی خانواده‌ها تاثیرگذار است و با توجه به آمار بالای تصادفات توجه به این نکات ضروری است.
روانشناس بالینی یادآور شد: مطالعات نشان داده‌اند پس از وقوع تصادف، نه تنها بازماندگان، بلکه شاهدان عینی حادثه نیز بر حسب شدت سانحه دچار استرس و افسردگی می‌شوند و خانواده از نظر روحی و روانی بیشترین آسیب را از تصادفات می‌بیند و در واقع قربانیان اصلی تصادفات، بازماندگان آن‌ها هستند که کیفیت زندگی‌شان به شدت تنزل می‌یابد.
کریمی اظهار کرد: علل تصادفات به سه عامل انسانی، جاده‌ای و خودرویی بازمی‌گردد که هرکدام باید متناسب با میزان اثرگذاری مورد توجه قرار گیرد، در کنار خطای انسانی، بخش مهمی از علل تصادفات برمی‌گردد به خودروها و جاده‌های ناایمن، بنابراین رعایت استانداردها و استفاده از فناوری‌های روز در صنعت خودرو و راه‌سازی، نقش مستقیمی در ارتقای سلامت روان و جسم جامعه دارد.
وی تاکید کرد: جاده، خودرو و عامل انسانی سه ضلع موثر تصادفات است حتی اگر خودرو و راه ایمن باشند، نقش عامل انسانی و فرهنگ صحیح رانندگی کم‌رنگ نمی‌شود، به‌ویژه در شرایطی که 2 عامل نخست از ایمنی کافی برخوردار نباشند، اهمیت عامل انسانی دوچندان می‌شود.
روانشناس بالینی گفت: فرهنگ‌سازی، آموزش و ترویج مسوولیت‌پذیری میان رانندگان از جمله کلیدی‌ترین راهکارهای کاهش حوادث جاده‌ای است، پویش‌هایی نظیر «نه به تصادف» می‌تواند گامی موثر باشد که باید استمرار یابد، چرا که فرهنگ‌سازی فرایندی زمان‌بر و نیازمند تکرار است.
در نهایت، آن‌چه کارشناسان بر آن تاکید دارند این است که تصادفات تنها یک مشکل فنی یا فردی نیستند، بلکه بازتاب فرهنگ رانندگی جامعه است که تغییر این فرهنگ نیازمند تلاشی همه جانبه و مستمر است تا زندگی‌های ناتمام در پس آمار تصادفات به حداقل برسد و جاده‌ها به مکانی امن‌تر برای همه تبدیل شوند.
کارشناسان بر این باورند که مسیر کاهش تصادفات، راهی است دشوار اما پیمودنی اگر فرهنگ ایمنی و آموزش رانندگی همگانی همچنان در صدر برنامه‌ها قرار گیرد و بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای تداوم یابد، رویای جاده‌های ایمن‌تر و نوروزهایی بدون غم و حادثه، دور از دسترس نخواهد بود.
تجربه موفق در کاهش چشمگیر تلفات جاده‌ای نشان داد که با همت و مشارکت مردم و مسوولان، می‌توان از مرگ پیشی گرفت و امید را به زندگی‌های ناتمام بازگرداند، اکنون چشم امید بسیاری از خانواده‌ها و جامعه به تکرار این موفقیت در سراسر کشور دوخته شده و شاید روزی فرا برسد که هیچ خانه‌ای با کابوس تلخ تصادفات جاده‌ای به سوگ ننشیند.