به گزارش روز پنجشنبه ایرنا، کاظم جلالی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در مسکو در این باره گفت: در ماه‌های اخیر، جلسات متعددی بین وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر حمل و نقل روسیه به شکل ویدئوکنفرانس برگزار شد و برخی جلسات نیز حضوری بود، از جمله در سفری که وزیر حمل و نقل روسیه به تهران داشت.
وی افزود: در نهایت، کار به معاونان وزیران متولی موضوع در دو کشور محول شد و آنها نیز جلسات مختلفی را داشتند که آخرین جلسه، روز سه‌شنبه دوم اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار شد و علاوه بر آن، من نیز جلساتی از جمله با معاون وزیر حمل‌ونقل روسیه داشتم.
صدور دستور رئیس‌جمهور برای تملک زمین
سفیر ایران در روسیه گفت: آقای پزشکیان رئیس‌جمهور دستورهای لازم را برای تملک زمین مورد نیاز برای احداث خط ریلی رشت – آستارا صادر کردند؛ منابعی هم برای تأمین اعتبار مورد نیاز تعریف شده است.
وی افزود: طبیعتا دستگاه‌های متولی هم‌اینک در حال تدارک برای تملک زمین هستند و ما امیدوار هستیم که به این کار سرعت داده شود.
جلالی با اشاره به گفت‌وگوی خود با وزیر راه و شهرسازی، گفت: خانم صادق گفت که پیگیری‌های لازم برای تملک سریعتر زمین در حال انجام است.
معافیت‌هایی برای طرف روس
سفیر ایران در روسیه اظهار داشت: موضوع دیگر، لزوم تعیین وضعیت معافیت‌هایی است که در قرارداد اولیه ساخت خط ریلی به طرف روسی قول داده شده است که برخی از آنها در حوزه اختیارات دولت است و برخی هم باید به مجلس شورای اسلامی ارجاع شود.
وی با اشاره به بررسی موضوع در نشست‌ها با برخی مسئولان کشور، گفت: شاید بتوانیم بخشی از این معافیت‌ها را با بهره‌گیری از ظرفیت شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا حل کرد.
موضوع نامه معاون نخست‌وزیر روسیه به تهران
جلالی تصریح کرد: نامه معاون نخست‌وزیر روسیه به یکی از مقامات کشور ما نیز با همین مضمون بود: یکی بحث تملک زمین و موضوع دیگر این بود که از آنجا که وزارت دارایی روسیه می‌خواهد پول و اعتبار را تخصیص دهد، نیاز است بداند که بحث معافیت‌هایی که از قبل در نظر گرفته شده بود به کجا انجامیده است.
وی با تأیید اینکه قبلا قرار بود که موافقت‌نامه اجرایی طرح ریلی رشت – آستارا تا پایان ماه مارس ۲۰۲۵ (دهم فروردین ۱۴۰۴) نهایی و امضا شود، اظهار داشت: به لحاظ زمانبندی امضای موافقت‌نامه اجرایی، دوستان ما عقب هستند واین موضوع به صورت مستمر از طرف ما پیگیری می‌شود. امیدواریم که با جلسه ویدئوکنفرانس معاونان وزیران راه و شهرسازی ایران و حمل و نقل روسیه و جلسات کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی موضوعات مورد اشاره حل و فصل شود و کار به شکلی دنبال شود که روس‌ها مطالعات خود را آغاز کنند.
وی یادآور شد: بحث اجرای طرح ساخت راه‌آهن رشت - آستارا با مطالعات آغاز می‌شود. شاید برخی انتظار داشته باشند که فردا، احداث ریل آغاز شود اما باید توجه داشت که شاید مدتی هم مطالعات طول بکشد.
جلالی اظهار داشت: در مجموع، روس‌ها می‌گویند که زمین در اختیار ما قرار گیرد که مطالعاتمان را انجام دهیم. امیدواریم کار تملک زمین با سرعت بیشتری دنبال شود و سریعتر به مرحله عملیاتی و اجرایی برسد.
نیاز به تعیین برنامه عملیاتی
خبرنگار ایرنا در ادامه پرسید: با توجه به تفاهم‌نامه امضا شده در سفر وزیر حمل و نقل روسیه به تهران، قرار شد که اجرای طرح ریلی رشت – آستارا معطل تملک کامل زمین نشود و قبل از تملک کامل زمین‌های مورد نیاز پروژه، فرایند مطالعاتی و اجرایی آغاز شود. آقای اورچوک معاون نخست‌وزیر روسیه نیز اخیرا اعلام کرده است که کارشناسان روس به همین منظور در ایران هستند. آخرین وضعیت از نظر اعزام متخصصان روس برای این پروژه چگونه است؟
سفیر ایران در پاسخ گفت: رفت و آمدها در حال انجام است؛ قبلا روس‌ها خیلی اصرار داشتند که ما زمین را کامل تحویل بگیریم تا مطالعات را آغاز کنیم.
وی افزود: طی فرایندی که شروع شد و مذاکراتی که انجام شد در رویکرد جدید قرار شد که به میزان زمینی که داریم و در اختیار قرار می دهیم، روس‌ها مطالعات را شروع کنند.
وی اظهار داشت: با این وجود، روس‌ها درخواست دارند که برنامه عملیاتی و زمانبندی تملک زمین به آنها اعلام شود تا نهایتا مشخص شود که در چه زمانی، کل زمین برای اجرای پروژه در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
۱۷ می ۲۰۲۳ برابر با ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، روسیه و ایران توافقنامه ساخت مشترک مسیر رشت - آستارا را با هدف تکمیل حلقه مفقوده ریلی مسیر غربی کریدور بین‌المللی شمال - جنوب امضا کردند. بنا بر این توافقنامه،مسکو یک وام بین دولتی به ارزش ۱.۳ میلیارد یورو برای این پروژه به تهران ارائه می‌کند.
بنا بر اعلام منابع روس، هزینه ساخت این خط ریلی ۱.۶ میلیارد یورو برآورد شده است.
پیش‌تر در گزارش خبرگزاری دولتی تاس آمده بود: پیش بینی می شود خط رشت - آستارا با مشارکت مسکو و تهران و خط آستارا (واقع در ایران) - آستارا (واقع در جمهوری آذربایجان) با مشارکت سه‌جانبه مسکو، تهران و باکو احداث شود.
وزیر حمل و نقل روسیه اول اسفندماه ۱۴۰۳ اعلام کرده بود که این کشور، مطالعات طرح ساخت خط ریلی رشت – آستارا در چارچوب تفاهم‌نامه مسکو و تهران را ممکن است در یک تا دو ماه آینده آغاز کند.
رومان ولادیمیروویچ استاروویت در جمع خبرنگاران افزود: موافقت‌نامه اجرایی طرح ساخت این خط ریلی قرار است تا پایان مارس ۲۰۲۵ (فروردین ۱۴۰۴) به امضا برسد و علاوه بر این، (روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳) یک توافقنامه الحاقیه بین دو کشور به امضا رسید که به ما امکان می‌دهد قبل از تکمیل فرایند خرید و تأمین زمین‌های مسیر این خط ریلی توسط طرف ایرانی، ما بتوانیم بررسی‌ها و مطالعات خود را آغاز کنیم.
استاروویت گفت: هزینه ساخت این خط ریلی پس از انجام مطالعات و طراحی مسیر مشخص خواهد شد، اما در حال حاضر ما هنوز تقریبا همان رقم پیش‌تر اعلام شده را مد نظر داریم.
نقشه راه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی سال ۲۰۲۵ و الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه آهن رشت-آستارا سی‌ام بهمن ۱۴۰۳ میان فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی کشورمان و ولادیمیروویچ استاروویت وزیر حمل و نقل فدراسیون روسیه به امضا رسید.
وزیر راه و شهرسازی در این آیین با اشاره به اینکه نقشه راه همکاری مشترک حمل و نقلی و ترانزیتی ۲۰۲۵ و الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه آهن رشت-آستارا در این آیین به امضا رسید؛ ابراز امیدواری کرد که قرارداد اجرایی ساخت راه آهن رشت-آستارا تا پایان ماه مارس ۲۰۲۵ بعد از نهایی سازی احجام و قیمت به امضا برسد.
وی با بیان اینکه تملک اراضی مورد نیاز راه آهن رشت-آستارا در حال انجام است و سرعت گرفته، گفت: تملک اراضی در مدت یک سال انجام می شود.
صادق در واکنش به صحبت های وزیر حمل و نقل فدراسیون روسیه که «از صدور مجوز ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور برای شروع مطالعات مهندسی پروژه ساخت و توسعه راه آهن رشت-آستارا قبل از تحویل جدول زمانبندی تملک زمین» خبر داد، گفت: این اقدام رئیس جمهوری روسیه باعث خرسندی است و به طور حتم این تصمیم در تسریع پروژه راه‌آهن رشت-آستارا تاثیرگذار است.
نشست رایزنی‌های کارشناسی ایران و روسیه چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ درباره سند نهایی هجدهمین نشست کمیسیون دائم همکاری‌های تجاری و اقتصادی دو کشور به میزبانی مسکو آغاز شد.
خروجی این جلسات دو روزه به سند هجدهمین کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی دوجانبه تبدیل خواهد شد که روز جمعه با حضور وزیر نفت ایران و وزیر انرژی روسیه به عنوان روسای این کمیسیون از طرف دو کشور نهایی خواهد شد.