عبدالصمد رحیمی روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار >>ایرنا با انتقاد از لغو ارزش گذاری سنگهای قیمتی توسط مراکز استانها و واگذاری آن به یک لابراتور در تهران اظهار کرد: این وضعیت از ارزش گذاری سنگهای قیمتی، هزینه تمام شده صادرات را برای صادرکنندگان زیورآلات به شدت افزایش می‌دهد و راه قاچاق را می‌گشاید.
وی به تشریح تاریخچه ارزش گذاری سنگهای قیمتی بویژه فیروزه در کشور پرداخت و افزود: تا قبل از انقلاب سنگ های قیمتی مانند فیروزه جزو اقلام صادراتی به شمار نمی‌رفت و به طور معمول به صورت کالای همراه با مسافر صادر می‌شد.
رحیمی که خود از صادرکنندگان بنام فیروزه در کشور بوده و رییس سابق اتحادیه فیروزه تراشان مشهد است، ادامه داد: در آن زمان هر ۴۵ روز یکبار فیروزه را به کشورهای کویت و عربستان می‌بردم و قانون و مقرراتی برای صادرات آن وجود نداشت، اما از سال ۱۳۵۹ در زمره کالاهای صادراتی قرار گرفت و هفت نهاد مسئولیت آن را برعهده گرفتند.
وی بیان کرد: این هفت نهاد شامل اداره تهاتر بانک مرکزی، اداره نشر اسکناس بانک مرکزی، گمرک، وزارت بازرگانی، مرکز توسعه صادرات، کمیسیون نرخ گذاری، سازمان میراث فرهنگی به اضافه شرکت تعاونی فیروزه تراشان ایران بود، قیمت فیروزه توسط این نهادها بررسی و به ۱۱ رقم تقسیم و برای هر رقم چهار درجه قیمت گذاری برای صادرات تعیین می شد.
عضو کانون جواهرات کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار جواهرات و سنگهای قیمتی ایران گفت: از سال ۱۳۶۰ نرخ صادراتی فیروزه تصویب و سال به سال تمدید می‌شد و ۶ سال به همین منوال ادامه داشت تا اینکه رییس مرکز توسعه صادرات نرخ ریالی را به نرخ دلار تبدیل کرد تا دیگر قیمت صادراتی آن سال به سال نیاز به تمدید نداشته باشد و تا سال ۱۳۹۷ این روند ادامه داشت.
وی اظهار کرد: در زمان دولت آقای روحانی به دلیل مشکلاتی که در کمبود ارز وجود داشت، سنگ های زینتی و فلزات گرانبها در ردیف ۷۱ ستاد مقررات صادرات وزارت صنعت و معدن و تجارت قرار گرفت، سپس واردات سنگ های قیمتی چه با ارز آزاد و چه با ارز صادراتی ممنوع شد، اما ارزش‌گذاری همچنان در دست بانک مرکزی بود.
رحیمی افزود: در زمان مسئولیت آقای رحمانی بر وزارت صنعت معدن و تجارت در دولت دوازدهم، ارزش گذاری سنگهای قیمتی از اداره نشر اسکناس بانک مرکزی گرفته و به این وزارتخانه محول شد که بعد از این تصمیم مشکلات صادرکنندگان چندین برابر شد.
ارزش‌گذاری هر نمونه سنگ قیمتی ۱۰۰ میلیون ریال هزینه دارد
این فعال صادراتی گفت: با پیگیری هایی که از طریق نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی انجام شد، ارزش گذاری سنگ های قیمتی را به مراکز استانها واگذار کردند، اما به تازگی وزارت صنعت معدن و تجارت اختیار ارزش گذاری سنگهای قیمتی را از مراکز استانها گرفته و به تهران واگذار کرده است، به طوری که توسط یک لابراتوار و افراد غیرمتخصص انجام می‌شود.
رحیمی اضافه کرد: هرچند در دولت حاضر واردات سنگ های قیمتی آزاد شده است، اما نحوه ارزش‌گذاری سنگ های قیمتی توسط ان لابراتور هزینه تمام شده صادرات زیورآلات را افزایش داده است، از سوی دیگر بانک مرکزی قبلا ارزش‌گذاری سنگهای قیمتی را با صادرکننده رایگان محاسبه می‌کرد اما این لابراتور به ازای ارزش گذاری هر نمونه از سنگ قیمتی ۱۰۰ میلیون ریال می‌گیرد که به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد.
وی با بیان اینکه روند واردات سنگ قیمتی و ترخیص آن از گمرک نیز هزینه بالایی دارد، گفت: فیروزه مصرف عمومی تری دارد، زیرا از نظر علمی از خاصیت بیشتری برخوردار است اما هزینه تمام شده واردات سایر سنگهای قیمتی بسیار زیاد است و دیگر توجیه اقتصادی ندارد.
عضو کانون جواهرات کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار جواهرات و سنگهای قیمتی ایران هشدار داد که ادامه روند قیمت گذاری کنونی سنگ های قیمتی باعث رونق کارت های یکبار مصرف بازرگانی برای صادرکنندگان و در نهایت قاچاق سنگ های قیمتی می شود.
رحیمی با بیان اینکه ۲۵۶ نوع سنگ قیمتی و زیورآلات وجود دارد، افزود: درخواست ما از تهران این است که یا قیمت گذاری سنگهای قیمتی را به بانک مرکزی بازگردانند یا اختیار قیمت گذاری سنگی مانند فیروزه را به مشهد تفویض کنند، مشهد و نیشابور هزار و ۵۰۰ کارگاه تراش سنگ قیمتی دارد و از تجربه و تخصص لازم در این زمینه برخوردار است.
ارزش گذاری سریع و کم‌هزینه سنگهای قیمتی در خراسان رضوی
رییس اداره امور معادن اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره گفت: پیش از تصمیم وزارتخانه، فرآیند قیمت گذاری سنگهای قیمتی در استان بدون هیچ هزینه‌ای و در مدت ۴۸ ساعت انجام می‌شد؛ اما ارزش‌گذاری توسط وزارتخانه دارای هزینه زیادی است.
وحید ابراهیمی اظهار کرد: از سوی دیگر خراسان رضوی از تجهیزات و دستگاه‌های لازم برای ارزش‌گذاری سنگهای قیمتی برخوردار است و می‌تواند این مهم را به خوبی به انجام برساند.
وی پیگیری این موضوع را منوط به تنظیم لایحه‌ای برای معرفی ظرفیت‌های خراسان رضوی در ارزش‌گذاری سنگهای قیمتی دانست و گفت: در مرحله نخست باید مستنداتی در خصوص مرجع، روش قیمت گذاری و نمونه موجود از آن در گمرک به تهران منعکس می‌شد.
ابراهیمی اضافه کرد: در مقابل انتظار می‌رفت، تهران نیز ایرادهای وارده به نحوه ارزش‌گذاری سنگ های قیمتی توسط استان را اعلام تا استان دفاعیه خود را به وزارتخانه و استانداری نیز منعکس کند، در این راستا منتظر دفاعیه کمیته ارزش‌گذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت هستیم که به نظر می‌رسد بتوانیم ارزش‌گذاری را به استان بازگردانیم.
این مسوول در اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: هر چند به نظر می‌رسد، تهران با قیمت گذاری سنگهای قیمتی خارج از اداره کل صنعت معدن و تجارت موافقت نکند، با این حال پیشنهاد قیمت گذاری در دانشگاه فردوسی مطرح شده است و تهران در قالب ابلاغیه‌ای عنوان کرده در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها در استان ارزش‌گذاری بار دیگر به استان بازمی‌گردد.
سالانه حدود ۴۰ تن استخراج سنگ حاوی فیروزه از معدن فیروزه نیشابور صورت می گیرد که ۱۵ درصد این میزان تبدیل به نگین و تراشیده می شود و در نهایت حدود ۶ هزار کیلوگرم سنگ فیروه در سال محصول این معدن در خراسان است. سایر سنگ ها در مشهد تقریبا منشاء خارجی دارند و وارد می شوند اما این شهر تراشکاران زبردست و ماهری دارد.
بیشتر بخوانید:
>>مشهد شهر جهانی سنگهای قیمتی/ بایدها و نبایدها
زوال فیروزه تراشی در شهر جهانی سنگهای قیمتی