>>به گزارش ایرنا،هنرهای صنایع دستی در زنجان ریشه دیرینه دارد و در این میان صنعت مسگری استان از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار است.
بنا بر شواهد، تاریخ تولید و استفاده از صنایع دستی مسی در زنجان به بیش از هزار سال قبل و دوره ساسانیان باز می‌گردد و به احتمال زیاد مهمترین مقطع رشد صنایع مسی زنجان در دوره سلجوقیان بوده که صنعتگران زنجانی برای این اقوام تازه استقرار یافته ترک، آفتابه لگن‌های مسی با نقش حیوانات اساطیری می‌ساختند.
در دوره ایلخانان نیز با ورود تعدادی هنرمند چینی توسط هولاکوخان به زنجان، صنعت مس استان تکامل بیشتری یافت و آفتابه لگن های مسی برجسته و منقش این شهر با نقش هایی از گل و گیاه و با لگن های کنگره دار مزین و برای صدور به بلاد چین و کناره های مدیترانه مهیا شد.
متاسفانه از این نوع آفتابه لگن های عتیقه که یادگار تکامل صنایع دستی زنجان در ادوار هزاره و پیش از هزاره اول بود، چیزی باقی نماند و بیشتر آنها رهسپار کوره های ذوب مس شد.
یکی از رشته‌های ماندگار و با اصالت شهر زنجان مسگری است که هنرمندان شاخص و بنامی در این رشته پرورش یافته اند و در جای جای این شهر به ویژه در هسته مرکزی شهر می توان رشته‌های مختلف صنایع دستی را که کوله باری از قدمت، تاریخ و هویت را در خود جای داده است مشاهده کرد.
این رشته در طول سال های مختلف دستخوش فراز و فرودهای متعددی شده به طوری که برخی مواقع هنرمندان از ادامه کار ناامید شده اند و حتی آن را در مقطعی به بوته فراموشی سپردند، اما دوباره صدای چکش کاری مسگران در کوچه پس کوچه های شهر طنین انداز شد.
در زمان حاضر فعالان این صنعت معتقدند هرچند اقدامات صورت گرفته پویایی این هنر دستی را به دنبال داشته اما نوسانات اقتصادی، افزایش سرسام آور قیمت مواد اولیه و مشکلات مالیاتی موانعی را ایجاد کرده اما خبر خوش، شروع حرکتهایی برای صادرات اقلام متنوع مس زنجان است که روزنه های امیدوار کننده ای را ایجاد کرد.
>>صادرات محصولات مسی زنجان به کشور ترکیه
رییس اتحادیه مسگران زنجان در این خصوص با بیان اینکه صنعت مسگری در چند سال گذشته جهش زیادی داشته است، گفت: این صنعت به لحاظ اشتغالزایی، کیفیت و تنوع محصولات روند رو به رشدی را طی می کند.
محسن سلیمی افزود: هم اکنون پنج هزار نفر در ۵۰۰ کارگاه بزرگ و کوچک در صنعت مسگری زنجان مشغول به کار هستند و علاوه بر آن ۱۳۵ فروشگاه صنایع دستی نیز در سطح شهرستان زنجان فعالیت می کند.
این مسوول به وضعیت کنونی این صنعت و نوسانات اقتصادی اشاره کرد و گفت: بروز این مساله و همچنین افزایش جهانی قیمت مس موجب نوعی افسار گسیختگی در این بخش شده است.
>>قیمت مس در چند ماه اخیر به شدت روند افزایشی گرفته است. وی با تاکید بر اینکه قیمت مس در چند ماه اخیر به شدت روند افزایشی داشته است، اظهار داشت: همین عامل می تواند به نوعی رکود را صنعت مس موجب شود و حتی فروش در بازار داخلی را با مشکل جدی موجه کند.
سلیمی با بیان اینکه تداوم افزایش قیمت ها در فروش محصولات مسی نیز تاثیرگذار خواهد بود، افزود: این مساله خود چالش اساسی را ایجاد کرده و به یک دغدغه تبدیل شده است.
این مسوول با بیان اینکه با وجود این مشکلات در بخش صادرات مس استان موفقیت های حاصل شده است، گفت: در خصوص کشورهای هدف، مطالعات لازم در حال انجام بوده و یکی از کشورهای مد نظر ترکیه است.
وی با بیان اینکه هم اکنون در حال بازارسازی و بازاریابی در این کشور هستیم، اضافه کرد: طی چهار ماه گذشته محصولات مس زنجان به کشور ترکیه به صورت غیرمستقیم و مستقیم ارسال شده و چشم انداز بسیار خوبی برای آن متصور است.
رییس اتحادیه مسگران زنجان با بیان اینکه مطالعات صادرات مس زنجان به کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه کشور عمان نیز آغاز شده است، گفت: طبق برنامه ریزی در سال آینده، سفر تجاری به این کشور با همکاری شرکت شهرکهای صنعتی استان انجام خواهد شد.
سلیمی با بیان اینکه کمک و مساعدت استان می تواند در تحقق برنامه های این بخش اثرگذار باشد، افزود: امیدواریم در این سفر بازاریابی مس استان و دیگر صنایع صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه اقدامات مفیدی نیز برای بسته بندی محصولات صنایع مس زنجان صورت گرفته است، اضافه کرد: هم اکنون بسته بندی محصولات شکل مناسبی به خود گرفته است و متناسب با درخواست مشتریان ارائه می شود.
این مسوول با بیان اینکه هرچند فروش این محصول در آستانه سال نو، رونق دارد اما نوسانات اقتصادی و نبود ثبات، مشکل آفرین است، ادامه داد: در زمان حاضر تمامی رشته های صنایع دستی از جمله مسگری با موضوع مالیات مشکل دارند که همین مساله به تعطیلی تعدادی از مغازه های صنایع دستی زنجان منجر شده است.
رییس اتحادیه مسگران زنجان خاطر نشان کرد: اداره امور مالیاتی با سلیقه ای عمل کردن در این حوزه مساله ساز شده است و با وجود بخشنامه هایی همچنان به این رویه خود ادامه می دهد.
>>مشکلات فعالان صنعت مس زنجان مانع افزایش تولید
یک هنرمند علاقه مند به صنعت مسگری با بیان اینکه مدت ۱۰ سال است که در این هنر دستی مشغول به کار است، گفت:اکنون حدود ۴۰ نوع از محصولات صنایع مسی را تولید می کند ولی وضعیت بازار مس به صورت فصلی است و به طور معمول فروش آن در ۶ ماهه اول سال تعریف چندانی ندارد اما در ۶ ماهه دوم وضعیت بهتری پیدا می کند.
وحید اوصانلو که ۳۶ سال سن دارد با بیان اینکه مشکلات اقتصادی و از طرفی لوکس بودن محصولات این صنعت موجب شده است خریدار این محصولات کاهش یابد، ادامه داد: در زمان حاضر اغلب فعالان مسگری در مغازه های اجاره ای فعالیت می کنند که مشکلات بیشتری را برای آنها به دنبال دارد.
اوصانلو با بیان اینکه اختصاص زمین های شهرک صنعتی با شرایط مناسب به فعالان صنایع دستی از جمله مسگران می تواند به رفع بخشی از مشکلات منجر شود، افزود: توجه مسوولان و متولیان به این مهم می تواند بخشی از مشکلات را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه فروش اقلام مختلف صنایع دستی در آستانه سال نو، وضعیت خوبی دارد، اظهار داشت: مشکل بیمه ای فعالان این صنعت از دیگر مسائلی است که برای انجام این کار تولیدکنندگان باید دارای کد کارگاه باشند و به طور طبیعی هزینه های بیمه ای شاغلان نیز روند افزایشی دارد.
این هنرمند با بیان اینکه هم اکنون ۱۴ نفر در واحد تولیدی ما مشغول به کار هستند، ادامه داد: بروز همین مساله موجب شده که فقط پنج نفر تحت پوشش بیمه قرار بگیرند و بیمه شامل دیگر افراد شاغل نشود به این دلیل که هزینه بیمه آزاد کمتر از کارگاهی است.
وی اظهار داشت: طبق قانون پوشش بیمه ای فعالان صنایع دستی تا سقف پنج نفر باید به صورت دولتی باشد، اما این تعداد شامل بیمه نمی شوند.
>>حمایت از صادرات محصولات مسی زنجان
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان در ارتباط با رونق مسگری زنجان نیز ادامه داد: طی مکاتبات صورت گرفته با وزارت میراث فرهنگی و همچنین برگزاری نشست این وزارتخانه با وزارت صمت اقداماتی برای رونق این صنعت در دست انجام است.
سید میکائیل موسوی با بیان اینکه با توجه به تاییدهای صورت گرفته مقرر شد شمش های مس به صورت آزمایشی به استان تخصیص یابد، افزود: ۱۰۰ تن سهمیه شمش مس به استان تخصیص خواهد یافت که در کارگاه های ذوب مس به ورقه تبدیل خواهد شد.
این مسوول با بیان اینکه برای موضوع صادرات مس زنجان نیز کنسرسیوم مربوط تشکیل شده است، گفت: وزارت میراث فرهنگی موضوع صادرات صنایع دستی به ویژه مس را مورد پیگیری قرار داده است تا در مرزها مشکلی به وجود نیاید.
>>متاسفانه صادرات صنایع دستی مس این استان در قالب های مختلفی به غیر از نام صنایع دستی از قبیل ظروف آشپزخانه صادر می شود که چندان خوشایند نیست.وی با بیان اینکه این اداره کل برای صادرات مس از کارگاه های فعال حمایت می کند و مشوق های لازم را نیز انجام می دهد، اظهار داشت: متاسفانه صادرات صنایع دستی مس استان در قالب های مختلفی از قبیل ظروف آشپزخانه صادر می شود که چندان خوشایند نیست.
موسوی با بیان اینکه حتی در صادرات محصولات گمرگی نیز اسم صنایع دستی مسی بسیار کم ثبت می شود، افزود: این موضوع از چالش ها و ضعف های این بخش به شمار می رود و باید به آن توجه کرد.
وی اظهار داشت: اینکه چه میزان اقلام صادراتی به اسم صنایع دستی از گمرگ صادر می شود مشخص نیست و آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد.
این مسوول خاطر نشان کرد:ما از هیچ حمایتی برای پیشبرد امور دریغ نمی کنیم چون زنجان شهر صنایع دستی فلزی کشور است و سالانه هفت هزار تن مس در استان تولید می شود که رقم زیادی است.
به گفته موسوی بیش از پنج هزار میلیارد تومان، گردش مالی سالانه صنعت مس استان بوده که رقم چشمگیری است بنابراین باید به این هنر صنایع دستی استان هم به لحاظ اشتغال و هم پرداخت تسهیلات توجه ویژه ای کرد.