این مطلب از >>همشهری آنلاین، پاسخی روشن و علمی به کسانی است که می‌خواهند مضرات خوابیدن روی شکم و نحوه اصلاح آن را بدانند. در ادامه با دلایل مهمی آشنا خواهید شد که نشان می‌دهد این عادت نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند سلامت جسم و حتی کیفیت خواب شما را تهدید کند.
وقتی به‌صورت دمر می‌خوابید، مجبورید گردن خود را به یک طرف بچرخانید تا بتوانید نفس بکشید. این وضعیت باعث می‌شود مهره‌های گردن به‌مدت طولانی در زاویه‌ای غیرطبیعی قرار گیرند.
عوارض احتمالی این فشار شامل:
- درد مزمن در ناحیه گردن و شانه
- کاهش دامنه حرکتی گردن
- سردردهای ناشی از کشیدگی عضلات گردنی
فرض کنید ساعت‌ها پشت میز نشسته‌اید و سرتان به‌طور دائمی به سمت راست خم شده باشد. آیا چنین حالتی برای بدن طبیعی است؟ خوابیدن روی شکم دقیقاً مشابه همین فشار طولانی‌مدت است.
در این وضعیت، وزن بدن به شکم و قفسه سینه منتقل می‌شود و باعث می‌شود انحنای طبیعی ستون فقرات از بین برود. به‌ویژه در ناحیه کمر، فشاری مضاعف ایجاد می‌شود که با گذشت زمان می‌تواند به دیسک، دردهای سیاتیکی و ناتوانی حرکتی منجر شود.
نشانه‌هایی که ممکن است تجربه کرده باشید:
- درد پایین کمر هنگام بیدار شدن
- احساس خشکی در ستون فقرات
- کاهش انعطاف‌پذیری در حرکات روزمره
وقتی روی شکم می‌خوابید، قفسه سینه فشرده می‌شود و ظرفیت تنفس کاهش می‌یابد. این موضوع ممکن است برای افراد سالم کمتر محسوس باشد، اما در افراد مبتلا به آسم، آلرژی یا آپنه خواب، مشکل‌ساز می‌شود.
چرا این اتفاق می‌افتد؟
چون دیافراگم، ماهیچه‌ای حیاتی برای تنفس عمیق، در حالت فشرده قرار می‌گیرد و نمی‌تواند آزادانه منبسط و منقبض شود. آیا تا به حال پس از یک خواب ظاهراً طولانی، باز هم احساس خستگی کرده‌اید؟ شاید دلیل آن کاهش اکسیژن‌رسانی ناشی از وضعیت خواب نامناسب بوده باشد.
یکی دیگر از مضرات خوابیدن روی شکم این است که وزن بدن به اندام‌هایی مانند معده، کبد و روده‌ها وارد می‌شود. این فشار ممکن است روند طبیعی هضم را مختل کرده و منجر به ناراحتی‌های گوارشی شود.
عوارض احتمالی:
- احساس نفخ یا سنگینی پس از بیدار شدن
- تحریک عملکرد روده و افزایش اضطراب گوارشی
در این وضعیت، صورت مستقیماً با بالش در تماس است و فشار طولانی به پوست وارد می‌شود. این حالت باعث کاهش گردش خون و آسیب به بافت‌های ظریف پوست می‌شود.
نتایج طولانی‌مدت شامل:
- ایجاد خطوط دائمی روی پیشانی و گونه
- افزایش احتمال جوش‌های زیرپوستی
- افتادگی پوست به‌دلیل کاهش کشسانی
پوست مانند پارچه‌ای لطیف است. اگر هر شب آن را به بالش فشار دهید، نتیجه‌اش مانند چروک شدن لباس در کمد خواهد بود.
افرادی که به‌صورت دمر می‌خوابند، اغلب در طول شب مجبورند وضعیت خود را تغییر دهند. این جابه‌جایی‌های مکرر باعث برهم خوردن چرخه خواب و کاهش کیفیت آن می‌شود.
علائم خواب بی‌کیفیت:
- احساس گیجی در صبح
- خستگی بدون علت در طول روز
- تحریک‌پذیری و کاهش تمرکز
در دوران بارداری، خوابیدن روی شکم خطرناک است. این وضعیت می‌تواند به جنین و جریان خون رحم آسیب برساند. علاوه‌بر آن، احساس فشار و ناراحتی برای مادر بسیار بیشتر خواهد بود.
نکات مهم برای مادران باردار:
- استفاده از بالش‌های مخصوص بارداری
- خوابیدن به پهلوی چپ برای بهبود جریان خون
- اجتناب کامل از خوابیدن روی شکم، به‌ویژه در سه‌ماهه دوم و سوم
فشار ناشی از این وضعیت ممکن است روی عملکرد قلب اثر بگذارد. در برخی افراد، تنفس محدود باعث افزایش ضربان قلب یا احساس تپش می‌شود. هرچند این اثرات در بیشتر موارد موقت هستند، اما در صورت تکرار مزمن، می‌توانند منجر به ناهماهنگی‌هایی در عملکرد سیستم قلبی شوند.
ترک یک عادت قدیمی، نیازمند صبر، تمرین و جایگزینی مناسب است. در ادامه چند راهکار برای تغییر وضعیت خواب ارائه می‌کنیم :
- استفاده از بالش در پهلو: قرار دادن بالش در قسمت شکم هنگام خواب به‌پهلو، مانع برگشتن ناخودآگاه به حالت دمر می‌شود.
- خرید بالش‌های ارگونومیک: بالش‌هایی که برای خواب پهلو طراحی شده‌اند، حمایت بهتری از گردن می‌کنند.
- یادداشت‌برداری از الگوی خواب: بررسی وضعیت خواب در طی شب و یادداشت آن باعث افزایش آگاهی و تسریع در اصلاح عادت می‌شود.
برای ۷ شب متوالی، از یک بالش سفت و عریض برای خوابیدن به‌پهلو استفاده کنید و تغییر در کیفیت خواب خود را بررسی کنید.
خوابیدن روی شکم ممکن است در ابتدا بی‌ضرر به‌نظر برسد، اما در واقع یکی از عوامل پنهان در بروز بسیاری از دردهای جسمی، اختلالات گوارشی و مشکلات پوستی است. این مطلب نشان داد که چگونه فشارهای ناشی از این وضعیت، ستون فقرات، تنفس، گردش خون و کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. اصلاح این عادت، نیازمند آگاهی، تمرین و انتخاب جایگزین‌های صحیح است. اگر به‌دنبال خوابی آرام، بدن سالم و صبحی پرانرژی هستید، بهتر است از همین امشب وضعیت خواب خود را تغییر دهید. آماده‌اید؟
متای توضیحات : خوابیدن روی شکم چه مضراتی برای بدن دارد؟ بررسی مضرات این عادت ناسالم از دردهای ستون فقرات تا اختلال تنفس و راه‌های ساده برای ترک آن و بهبود کیفیت خواب.