به گزارش >>همشهری آنلاین، دکتر قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درخصوص انتقال بیماری مرس (سندرم تنفسی خاورمیانه) که مواردی از آن در عربستان دیده شده و نگرانی بابت انتقال آن به کشور توسط حجاج گفت: هرچند مخزن این ویروس شتر است و به عنوان یک بیماری می تواند از شتر به انسان منتقل شود، اما بسیاری از موارد انتقال این ویروس از انسان به انسان در محیط‌های درمانی رخ داده است.
وی توضیح داد: به عبارت دیگر، تماس‌های نزدیک و طولانی‌مدت بین بیماران و کارکنان سلامت یا همراهان بیمار، بدون رعایت اقدامات کامل پیشگیری و کنترل عفونت، نقش مهمی در انتقال بیماری داشته‌اند.
وی افزود: با توجه به ویژگی‌های بالینی و اپیدمیولوژیک این ویروس رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از وسایل حفاظت فردی در محیط‌های درمانی، و شناسایی سریع بیماران مشکوک نقش کلیدی در کنترل انتشار بیماری و کاهش مرگ‌ومیر ناشی از آن دارد.
دوره نهفتگی بیماری مرس چند روز است؟/ درصد مرگ و میر مرس
مرادی خاطرنشان کرد: شتر به عنوان یکی از مخازن اصلی ویروس کرونا مرس شناخته می‌شود و نقش مهمی در انتقال این بیماری به انسان دارد. پس از ورود ویروس به بدن، دوره نهفتگی بیماری معمولا بین ۵ تا ۶ روز است. البته در برخی موارد این بازه زمانی می‌تواند بین ۲ تا ۱۴ روز متغیر باشد.
به گفته وی، بر اساس گزارش‌های موجود حدود ۳۶ درصد از موارد قطعی ابتلا به مرس که شناسایی و ثبت شده‌اند، به مرگ منجر شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده شدت و اهمیت بالای این بیماری در حوزه
آمار ابتلا به مرس در سال جاری میلادی
رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درخصوص ابتلای جدید به این بیماری گفت: از ابتدای سال ۲۰۲۵ تا ۱۲ می همین سال ۱۰ مورد ابتلا به مرس از جمله ۲ مورد فوتی در کشور عربستان سعودی ثبت شده و هیچ‌کدام مربوط به ایران نبوده است.
وی با بیان اینکه در کشورهایی که ویروس مرس در شترها در گردش است و به جمعیت انسانی منتقل می‌شود، این ویروس همچنان یک تهدید جدی محسوب می‌شود، افزود: سازمان جهانی بهداشت بر اجرای اقدامات هدفمند پیشگیری و کنترل عفونت تاکید دارد تا از انتقال عفونت‌های بیمارستانی و گسترش بیشتر ویروس به انسان جلوگیری شود.
به گفته وی، به نظر می‌رسد ویروس مرس به‌راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، مگر در شرایط تماس نزدیک که امکان انتقال فراهم باشد؛ مانند هنگام مراقبت از بیمار مبتلا به مرس بدون استفاده از وسایل حفاظت فردی. طغیان‌های از این بیماری در میان پرسنل بهداشتی و درمانی در کشورهای مختلف نیز گزارش شده است. به طور کلی، انتقال انسان به انسان بیشتر در مراکز درمانی رخ می‌دهد، هرچند انتقال بین اعضای خانواده که در یک منزل زندگی می‌کنند نیز گزارش شده است.
علائم ابتلا به مرس/ ۲ مورد مهم در بررسی سابقه فرد مشکوک به بیماری
مرادی درخصوص معیارهای انجام آزمایش برای تشخیص بیماری مرس اظهار کرد: آزمایش کرونا ویروس مرس و نمونه‌گیری از بیمار زمانی انجام می‌شود که فرد دارای بیماری شدید با علائم بالینی و اپیدمیولوژیک مشخص باشد.
وی توضیح داد: این علائم شامل تب همراه با پنومونی (ذات‌الریه) یا تب و سندرم دیسترس تنفسی حاد است. همچنین بیمار باید دارای حداقل یک عامل خطر اپیدمیولوژیکی باشد، یعنی از نظر معیارهای اپیدمیولوژیکی، بیمار ظرف ۱۴ روز قبل از بروز علائم باید سابقه سفر به کشورهای شبه‌جزیره عربستان یا کشورهای نزدیک به آن را داشته باشد یا سابقه تماس نزدیک با فردی که طی ۱۴ روز پس از اقامت یا سفر به این مناطق دچار تب و بیماری حاد تنفسی شده یا سابقه تماس مستقیم فیزیکی با شتر داشته است.
اقدامات پیشگیرانه در ایران و توصیه به حجاج
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به موعد بازگشت حجاج از سفر حج، بر اقدامات پیشگیرانه در زمینه پایش بیماری تاکید و عنوان کرد: وزارت بهداشت ایران اقدامات مختلفی را برای پیشگیری از شیوع این بیماری در نظر گرفته است. به‌ویژه برای زائران عتبات و حجاجی که به عربستان سفر می‌کنند، آموزش‌های لازم درباره علائم بیماری داده شده و سیستم مراقبت و پایش فعال شده است. اگر فردی با علائم تنفسی بازگردد، تا ۱۴ روز باید تحت مراقبت باشد.
وی می ادامه داد: در تمامی مرزهای ورودی، اطلاع‌رسانی، توزیع بروشور و پایش سلامت مسافران انجام می‌شود. به افراد توصیه می‌شود اگر تا دو هفته پس از بازگشت علائمی داشتند، به مراکز درمانی مراجعه کنند و مراقب تماس‌های فیزیکی نزدیک مانند روبوسی باشند و از ماسک مناسب در صورت داشتن علایم تنفسی برای محافظت استفاده کنند.
راه‌های انتقال بیماری مرس
مرادی راه‌های انتقال کروناویروس مرس را شامل تماس مستقیم با فرد بیمار، تماس با ترشحات آلوده بیمار، تماس تنفسی با ذرات ویروس و تماس غیرمستقیم با اشیایی که به ترشحات تنفسی یا سایر ترشحات بدن بیمار مبتلا آلوده شده‌اند، کرد.
وی افزود: علاوه بر این، تماس مستقیم با شتر یا ترشحات آلوده بدن شتر و همچنین تماس غیرمستقیم با محیط آلوده یا محصولات لبنی غیرپاستوریزه و فرآورده‌های آلوده دامی مانند ادرار، ترشحات بینی، بزاق و خون شتر که حامل ویروس مرس هستند، از دیگر راه‌های انتقال این بیماری محسوب می‌شوند.
این پزشک همچنین به افراد توصیه کرد: از تماس نزدیک با شتر به ویژه فاصله کمتر از یک تا 2 متر، نوشیدن شیر خام یا غیرپاستوریزه و خوردن گوشت شتری که به طور کامل پخته نشده باشد و تماس با ادرار شتر خودداری کنند. هر فردی که در مزارع، بازارها، اصطبل‌ها و سایر مکان‌هایی که شتر در آنها حضور دارد، باید اصول بهداشتی از جمله شستن مرتب دست‌ها قبل و بعد از تماس با حیوان و خودداری از تماس با حیوان بیمار را به طور کامل رعایت کند. این اقدامات کمک می‌کند خطر انتقال ویروس از حیوان به انسان به حداقل برسد.
فرم شدید بیماری بیشتر در چه افرادی مشاهده می‌شود؟
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: فرم شدید بیماری مرس بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که شرایط خاصی دارند. این افراد شامل سالمندان و کسانی هستند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
وی ادامه داد: همچنین بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند سرطان، دیابت، بیماری‌های مزمن کلیوی، ریوی و فشار خون بالا، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فرم شدید این بیماری قرار دارند. این گروه‌ها به دلیل ضعف سیستم ایمنی یا وجود بیماری‌های زمینه‌ای توان مقابله با عفونت را کمتر داشته و احتمال بروز علائم شدید و پیچیده‌تر در آنها بیشتر است.
این پزشک بیان کرد: افرادی که به صورت شغلی با شتر در ارتباط هستند؛ مانند نگهبانان، افرادی که از شتر مراقبت می‌کنند، فروشندگان و کارگران نسبت به سایر افراد در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند. این افراد باید به دقت موازین بهداشت فردی را رعایت کنند. آنها همچنین باید از ماسک مناسب، وسایل حفاظت فردی و چکمه استفاده کنند و پس از پایان کار این وسایل را از تن خارج کرده و دست‌ها را بشویند.
نشانه‌های اولیه و هشداردهنده بیماری مرس
مرادی ضمن تاکید بر توجه به نشانه‌های اولیه بیماری، افزود: افراد، به خصوص حجاج تازه از حج بازگشته، نسبت به علائمی همچون تب، سرفه و تنگی نفس حساس باشند و در صورت مشاهده حتما از وسایل محافظتی مانند ماسک استفاده کرده و سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنند.
دکتر مرادی، افزایش آگاهی عمومی، برگزاری دوره‌های آموزشی و بازآموزی منظم در خصوص موازین پیشگیری و کنترل عفونت، به ویژه برای پرسنل درمانی و مسئولان نظافت اتاق بیماران، را ضروری عنوان کرد و نسبت به ابتلای خوشه ای در میان پرسنل درمان، هشدار داد.
سندرم تنفسی خاورمیانه با نام اختصاری MERS یک بیماری ویروسی تنفسی است که عامل ایجاد آن کرونا ویروس مرس با نام علمی MERS-CoV است. این ویروس نخستین‌بار در سال ۱۳۹۱ (۲۰۱۲ میلادی) در عربستان سعودی شناسایی شد و از آن زمان به‌عنوان یکی از ویروس‌های نوپدید با قابلیت ایجاد بیماری‌های شدید در انسان مورد توجه نظام‌های سلامت جهان قرار گرفته است.