به گزارش >>همشهری آنلاین، طبق تعریف جدید جهانی، بیماری کبد چرب غیرالکلی به MASLD تغییر نام داده است که با تجمع چربی در کبد همراه بوده و دخیل در التهاب پیشرفته با عنوان MASH است. بیماران اغلب تا مراحل پیشرفته بی‌علامت باقی می‌مانند، مشابه «قاتل خاموش»؛ حدود ۵٪ بالغین مبتلا به MASH هستند و دوره پیشرفت آن تنها چند سال طول می‌کشد.
کاهش ۵–۱۰٪ وزن باعث بهبود چربی کبد می‌شود، و برای درمان کامل MASH گاهی تا ۱۰٪ کاهش لازم است.
دستورالعمل توصیه می‌کند حداقل ۱۵۰–۲۰۰ دقیقه فعالیت هوازی در هفته یا ترکیب آن با تمرین مقاومتی.
پیام مشترک مطالعات معتبر: پرهیز از مصرف قند افزوده، نوشیدنی‌های شیرین، غلات تصفیه‌شده، غذاهای سرخ‌شده، پروتئین‌های چرب، تنقلات فرآوری‌شده. رژیم مدیترانه‌ای - سرشار از چربی‌های غیراشباع (روغن زیتون، آووکادو، ماهی چرب، مغزها) و فیبر – در کاهش تجمع چربی کبد مؤثر است. رژیم کم‌کربوهیدرات در کنار کاهش کالری، وزن و چربی کبد را بهبود می‌بخشد.
| قهوه | کاهش آنزیم‌های غیرطبیعی کبدی و ریسک فیبروز |
| سبزی‌های برگ‌دار و کلم بروکلی | آنتی‌اکسیدان، تقویت تجزیه چربی کبدی |
| ماهی چرب و امگا-۳ | کاهش چربی و التهاب کبد، افزایش HDL |
| مغزها (گردو و بادام) | کاهش التهاب و مقاومت به انسولین |
| حبوبات و سویا | بهبود سلامت روده، کنترل قند و تری‌گلیسیرید |
| روغن زیتون و آووکادو چربی‌های تک‌غیراشباع | کاهش التهاب و چربی کبد |
| چای سبز | آنتی‌اکسیدان؛ محافظت در برابر پیشرفت بیماری |
| سیر و زردچوبه | اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی |
- نوشیدنی‌های شیرین، آب‌میوه‌های صنعتی، شکر افزوده
- روغن‌های صنعتی (کانولا، ذرت، آفتابگردان) به دلیل امگا-۶ و التهاب زا
- گوشت‌های قرمز و فرآوری‌شده (سوسیس، ژامبون)
- غذاهای سرخ‌شده، تنقلات چرب، الکل
سارا صافی کارشناس ارشد تغذیه در این خصوص می‌گوید: اولین گام ساده اما مهم، پرهیز از قندهای افزوده و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مثل نان سفید، نوشابه و شیرینی‌جات است.
وی افزود: آب‌نوشی روزانه حداقل ۸ لیوان، رژیم متعادل شامل میوه، سبزی، مغزیات، ورزش منظم و اجتناب از پرخوری کلیدهای اصلی‌اند.
هاشمی، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با فارس در پاسخ به این سوال که دارویی برای درمان قطعی کبد چرب وجود دارد؟ گفت: درمان قطعی فقط با اصلاح سبک زندگی ممکن است. استفاده از گیاهانی مانند انیسون (بادیان) و زردچوبه در کنار رژیم سالم و ورزش می‌تواند موثر باشد، اما مهم‌ترین کار، پایبندی به تغذیه سالم، کاهش وزن و حرکت است.
وی افزود: هیچ داروی جادویی وجود ندارد، تنها ترکیب پایدار رفتارهای سالم نتیجه می‌دهد.
- روزانه دو فنجان قهوه بدون شکر بنوشید.
- سه وعده حبوبات یا ماهی چرب در هفته مصرف شود.
- حداقل دو بار در روز سبزیجات خام یا پخته میل کنید.
- میان‌وعده مغز سالم (گردو یا بادام) میل شود.
- روزانه سبزیجات معطر مثل سیر و زردچوبه استفاده شود.
- از روغن زیتون و آووکادو به جای روغن نباتی در پخت استفاده گردد.
- نوشیدنی‌های شیرین و فرآوری‌شده حذف شود.
- ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی و دو جلسه مقاومتی در هفته داشته باشید.
- در صورت چاقی یا اختلالات متابولیک تحت نظر پزشک بودجه کاهش وزن منظم طراحی شود.
- آزمایش آنزیم کبد و سونوگرافی هر ۶–۱۲ ماه برای نظارت توصیه می‌شود.
بعد از ۵–۱۰٪ کاهش وزن بهبودی در آنزیم‌ها قابل مشاهده است.
پزشکان توصیه می‌کنند چربی کبد، شاخص گلیسمی و مقاومت انسولینی پیگیری شود.
در موارد MASH، داروی تازه تصویب‌شده «رزدمیف» ترکیب با رژیم و ورزش می‌تواند مؤثر باشد، اما هنوز جایگزین تغییرات ریشه‌ای سبک زندگی نیست.
با اصلاح رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و پیگیری مرتب وضعیت سلامت با پزشک، کبد چرب نه تنها قابل کنترل، بلکه بازگشت‌پذیر است. برنامه‌ای ساده متشکل از قهوه، سبزیجات، ماهی و مغزها در کنار حذف قندها و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند مسیر درمان را هموار کند.