به گزارش >>همشهری آنلاین، امروزه >>ظروف نچسب به یکی از پرکاربردترین وسایل آشپزخانه تبدیل شده‌اند. این ظروف با پوشش ویژه‌ای که دارند، پخت و پز را آسان‌تر و تمیز کردن را سریع‌تر می‌کنند. اما سوال مهم اینجاست: آیا استفاده از این ظروف برای سلامت ما بی‌خطر است؟
در این مطلب، به بررسی علمی ساختار، مزایا و معایب ظروف نچسب می‌پردازیم و نکات کلیدی برای استفاده ایمن از آنها را بیان می‌کنیم. با ما همراه باشید تا بدانید چگونه هم از مزایای این ظروف بهره ببرید و هم از سلامت خود محافظت کنید.
پوشش نچسب این ظروف از ماده‌ای به نام پلی‌تترا فلوئورواتیلن (PTFE) ساخته شده که با نام تجاری تفلون شناخته می‌شود. این ماده:
- سطحی غیرچسبنده و کم‌اصطکاک ایجاد می‌کند. - نیاز به روغن و کره را کاهش می‌دهد. - تمیز کردن ظرف را آسان می‌کند.
۱. خطرات مواد شیمیایی مورد استفاده در تفلون
در گذشته، از اسید پرفلوروکتانوئیک (PFOA) در تولید تفلون استفاده می‌شد که با مشکلات زیر مرتبط بود:
- اختلالات تیروئید - بیماری‌های کلیوی و کبدی - سرطان بیضه - ناباروری و وزن کم نوزادان هنگام تولد
خبر خوب: از سال ۲۰۱۳، تولیدکنندگان در آمریکا و اروپا استفاده از PFOA را متوقف کرده‌اند.
۲. خطرات گرم کردن بیش از حد تفلون
- ظروف نچسب در دمای بالاتر از ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد شروع به تجزیه و آزاد کردن بخارات سمی می‌کنند. - استنشاق این بخارات ممکن است باعث تب پلیمری (آنفلوانزای تفلون) شود که علائمی شبیه آنفلوانزا (لرز، تب، سردرد و بدن درد) دارد. - این علائم معمولاً پس از ۱۲ تا ۴۸ ساعت از بین می‌روند.
۱. تابه خالی را روی حرارت بالا گرم نکنید (به سرعت دما افزایش می‌یابد).
۲. همیشه قبل از گرم کردن، ماده غذایی یا مایعی در ظرف بریزید.
۳. از حرارت متوسط یا کم استفاده کنید (از حرارت زیاد بپرهیزید).
۴. از کباب کردن در این ظروف خودداری کنید (به دمای خیلی بالا نیاز دارد).
۵. هنگام پخت‌وپز هواکش را روشن یا پنجره را باز بگذارید.
۶. از قاشق‌های چوبی، سیلیکونی یا پلاستیکی استفاده کنید (از قاشق فلزی پرهیز کنید).
۷. ظروف را با اسفنج نرم و آب گرم بشویید (از سیم ظرفشویی استفاده نکنید).
۸. ظروف قدیمی، خراشیده یا پوسته‌پوسته شده را تعویض کنید.
۹. از پدهای ساینده برای شست‌وشو استفاده نکنید.
۱۰. در صورت مشاهده خراش‌های عمیق، ظرف را تعویض کنید.
اگر نگران اثرات ظروف تفلون هستید، می‌توانید از گزینه‌های زیر استفاده کنید:
| نوع ظرف | مزایا | معایب |
| فولاد ضدزنگ | بادوام، مناسب برای سرخ کردن، قابل شست‌وشو در ماشین ظرفشویی | ممکن است غذا به آن بچسبد |
| چدن | طبیعی نچسب (با روغن کاری)، تحمل دمای بالا | سنگین، نیاز به نگهداری خاص |
| سرامیک | نچسب، بدون مواد شیمیایی مضر | پوشش آن به راحتی خراش می‌خورد |
| سنگ | گرمای یکنواخت، نچسب، مناسب برای پخت طولانی | وزن زیاد، قیمت بالا |
| سیلیکون | انعطاف‌پذیر، نچسب (عمدتاً در ظروف پخت نان و شیرینی و ظروف آشپزخانه استفاده می‌شود) | مقاومت کم در برابر حرارت مستقیم |
ظروف نچسب امروزی (بدون PFOA) در صورت استفاده صحیح (حرارت کم تا متوسط) ایمن هستند.
از گرم کردن بیش از حد (بالای ۲۶۰°C) و استفاده از ظروف خراشیده خودداری کنید.
اگر نگرانید، از جایگزین‌هایی مثل چدن، فولاد ضدزنگ یا سرامیک استفاده کنید.
با رعایت این نکات، می‌توانید هم از مزایای ظروف نچسب بهره ببرید و هم سلامت خود را حفظ کنید.