پنج‌شنبه، 08 خرداد، 1404

صداهای دوره مظفرالدین شاه را در این باغ زیبا بشنوید

>>همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: به همین دلیل، موسیقی آن هم از جنس فاخرش، در میان مردمان این پهنه هنرخیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود و بزرگی چون مولانای جان، یکی از راه‌های جلوه‌گری یار را در نوای دف و نی و سرنا می‌دید و می‌گفت:

دلم را ناله سرنای باید
که از سرنای بوی یار آید
به جان خواهم نوای عاشقانه
کز آن ناله جمال جان نماید

در بزرگداشت موسیقی، سال‌هاست موزه‌ای در کوچه‌پس‌کوچه‌های محله تجریش در میان باغی باشکوه سبز شده و تلاش کرده مخاطبانش را با جلوه‌هایی از موسیقی ایرانی آشنا کند.

بیش‌تر بخوانید:

حفظ میراث موسیقی ملی، معرفی آثار و تکریم استادان این حوزه، از اهداف این گوشه موسیقایی کشور است. امروز و به مناسبت گشایش موزه موسیقی در چنین روزی، سری به این قطعه آهنگین از محله‌های تجریش تهران می‌زنیم و با گوش هوش، به نوایش گوش فرامی‌دهیم.

  • پیشواز

جلیل شهنار، غلام‌حسین بنان! اینها نام خیابان‌های اطراف موزه موسیقی ایران است که انگار روح تو را برای رویارویی با تاریخ موسیقی ایران آماده می‌کنند. در همان بدو ورود به موزه، مسحور عمارتی باشکوه می‌شوید که خودش به‌تنهایی هزار سخن ناگفته دارد؛ عمارتی که به سبک بناهای قجری در اوایل دهه۵۰ شمسی ساخته شده و در ۳طبقه با مساحت تقریبی ۳۶۰۰مترمربع و زیربنای ۱۴۰۰مترمربع پذیرای علاقه‌مندان به هنر است. این بنا کاربری مسکونی دارد و پس از انقلاب و در زمان جنگ، گروهی از جنگ‌زدگان را در دل خود جای داد و سپس در اختیار شهرداری قرار گرفت، تا اینکه در سال۱۳۷۲ مدیران وقت، طرح تأسیس موزه موسیقی را ارائه کردند و مراحل ساخت، مرمت و آماده‌سازی آن از سال۱۳۷۴ آغاز شد.

  • طبقه همکف

پس از گذر از چند پله، ۲پیکره گچی سرنا و دهل به‌دست برای ورود شما شادی می‌کنند. شما ابتدا در طبقه‌ همکف، پا در سالن‌هایی می‌گذارید که پر است از سازهای زهی، بادی و کوبه‌ای نواحی ایران، سازهایی که هرکدام از گذشته‌های بسیار دور تاکنون باقی مانده‌اند، بعضی ۱۰۰ساله‌اند و برخی ۲۰۰ یا ۴۰۰ساله.

از سازهای زهی این سالن می‌توان به انواع دوتار، تنبور و قیچک اشاره کرد که به نواحی گوناگون جغرافیایی تعلق دارند و از سازهای خودصدا می‌توان نی، نی‌لبک و سوتک را نام برد. امکان استفاده از هدفون‌های هوشمند نیز فراهم است تا بتوانید تاریخ یا صدای برخی سازهای پیش رویتان را بشنوید.

  • بارانی استاد

در این بخش، سازهای سنتی و کلاسیک نگاه شما را به‌خود خیره می‌کنند. تار، سه‌تار، سنتور و سازهای آرشه‌ای مثل کمانچه و ویلون. در گوشه‌ دیگر موزه از تار یحیی، تار فرج و سه‌تار دست‌ساز میرزاعبدالله رونمایی شده است. حتی سه‌تار ناصرالدین‌شاه قاجار را هم می‌توانید ببینید که یکی از ارزشمندترین و قدیمی‌ترین سه‌تارهاست. ساعت شماطه‌دار و کلاه، بارانی و کیف پولِ استاد علی تجویدی از آهنگسازان و نوازندگان معاصر، تسبیح خلیفه‌میرزا آغه‌غوثی از دف‌نوازان بنام کردستان، چوب رهبری ارکستر حشمت سنجری، تقویم رومیزی استاد مسعودیه، آهنگساز و موسیقی‌دان قومی ایران و سنتور حسین ملک هم در گوشه‌ای در ویترین جا خوش کرده‌اند و چشم هر بیننده‌ای به‌خود خیره می‌کنند.

  • ساز را در دست بگیر

یکی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های موزه، زیرزمین موزه است؛ جایی که کارگاه ساخت سازهای گوناگون است و برخلاف دیگر بخش‌ها که باید تنها نگاه کرد و لذت برد، در این بخش می‌توانید با خیال راحت ‌سازبه‌دست شوید و هرچه دل تنگ‌تان می‌خواهد، بنوازید. این بخش به‌خصوص برای کسانی که تجربه دست‌زدن به سازها را دوست دارند، جذاب است. برخی سازهای نیمه‌کاره هم در این بخش قابل توجه‌اند.

  • آرشیوی غنی

در بخش دیگری از موزه، از نخستین صفحات موسیقی که به دستور مظفرالدین‌شاه ضبط شده‌اند، نگه‌داری می‌شود. این قسمت، یکی از ارزشمندترین قسمت‌های این موزه است. در این بخش مجموعه‌ای با ۱۳هزار صفحه موسیقی، بیش از ۴هزار نوار ریل، حدود ۱۲هزار نوار کاست و حدود ۹هزار لوح فشرده، قطعاتی از گوشه‌های موسیقی ایرانی را در دل خود به یادگار نگه داشته‌اند. کتابخانه‌ای با حدود ۱۱هزار جلد کتاب موسیقی به زبان‌های مختلف، استودیوی ضبط موسیقی و سالن اجرا هم از دیگر بخش‌های این موزه خاطره‌انگیز است.

2 روز پیش

دسته‌بندی‌ها