به گزارش >>همشهری آنلاین، رضا نیلی کارشناس مسائل سیاسی و پارلمانی با اشاره به نزدیک شدن به اجلاسیه دوم مجلس دوازدهم در یادداشتی نوشت:
با نزدیک شدن به آغاز دومین اجلاسیه سالانه مجلس دوازدهم، فضای سیاسی پارلمان به‌ویژه در میان فراکسیون‌های رسمی و حلقه‌های غیررسمی نمایندگان به‌شکل محسوسی به‌سمت تعیین ترکیب جدید هیئت رئیسه متمایل شده است. گفت‌وگوهای درون‌مجلس، رایزنی‌های پشت‌پرده، آرایش جریانات مؤثر و پیام‌های رسانه‌ای، همگی نشان می‌دهند که در حالی‌که شاکله اصلی هیئت رئیسه به‌ویژه در رأس آن تغییر نخواهد کرد، در سطوح میانی و به‌ویژه در جایگاه دبیران و ناظران، تحرکاتی برای بازترسیم آرایش قدرت مشاهده می‌شود.
ریاست مجلس: قالیباف مقتدر، همچنان بی‌رقیب
محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی، بار دیگر با فاصله‌ای معنادار محتمل‌ترین گزینه برای تداوم ریاست بر قوه مقننه است. عملکرد تثبیت‌شده او در مجلس یازدهم و اجلاسیه نخست مجلس دوازدهم، شبکه‌ای از وفاداری، کارآمدی و هماهنگی سیاسی با بخش قابل‌توجهی از نمایندگان ایجاد کرده است. در حالی‌که طیف پایداری همچنان پرچم مخالفت با قالیباف را برافراشته نگاه داشته، اما در مقام عمل نه از ظرفیت عددی برای چالش برخوردار است و نه توانسته چهره‌ای جایگزین و دارای اجماع معرفی کند. قالیباف که هم از بدنه نمایندگان معتدل و هم از حمایت لایه‌هایی از بدنه دولت برخوردار است، تقریباً بدون چالش در مسیر تمدید ریاست خود گام برمی‌دارد.
نواب رئیس: تثبیت حاجی‌بابایی، افول نیکزاد، اوج‌گیری منادی
در جایگاه نواب رئیس، آرایش جدیدی در حال شکل‌گیری است. حمیدرضا حاجی‌بابایی با سابقه قابل اتکا و شبکه‌ای از ارتباطات وفادار، همچنان یکی از چهره‌های باثبات و مورد اجماع است. در مقابل، علی نیکزاد، دیگر نایب‌رئیس فعلی، با افت شدید حمایت در بین نمایندگان مواجه شده است؛ بخشی از این افول به دلیل کاهش حضور میدانی، و بخشی دیگر به علت ارزیابی عملکرد ضعیف در اداره جلسات مجلس است.
در این میان، علیرضا منادی، نماینده تبریز، به‌عنوان چهره‌ای همسو با دولت و دارای پشتوانه قومی، با حمایت طیف‌هایی از نمایندگان مناطق ترک‌زبان و جریان نزدیک به دولت سیزدهم، به‌سرعت به یکی از گزینه‌های جدی برای ورود به این جایگاه بدل شده است. او نماد ورود تدریجی گفتمان کارکردگرای حامی دولت به سطوح بالای تصمیم‌گیری پارلمان است.
دبیران هیئت رئیسه: تثبیت سه چهره، فرصت برای تازه‌نفس‌ها
در ترکیب دبیران هیئت رئیسه، سه چهره شاخص از اجلاسیه‌های گذشته شانس بالایی برای ابقا دارند:
۱- محمد رشیدی: با اتکا به دو عنصر قوی رای قومی و پشتیبانی تیم اجرایی رییس مجلس و شخص قالیباف و همچنین ارتباط مستمر با نمایندگان همسو، به‌عنوان چهره‌ای باثبات و هماهنگ راس و بدنه مجلس شناخته می‌شود.
۲- احمد نادری: دارای هویتی ترکیبی از وجه دانشگاهی، جوان‌گرایی و تعامل‌گرایی است. نادری موفق شده در دو مجلس یازدهم و دوازدهم، جایگاه خود را هم در بین اصولگرایان و هم مستقلین تثبیت کند و همچنان از اعتماد بالای نمایندگان برخوردار است.
۳- مجتبی بخشی‌پور: با وجهه‌ای اجرایی و رویکردی فعال در پیگیری مطالبات نمایندگان، در میان طیف وسیعی از نمایندگان به‌عنوان نماینده‌ای قابل اتکا شناخته می‌شود.
اما در کنار این سه چهره، پدیده‌هایی نیز در راه‌اند:
- رضا جباری: پزشک خوشنام و تازه‌وارد به مجلس که در سال نخست عملکرد مناسبی از خود نشان داد و در اجلاسیه اول با اختلافی اندک از حضور در هیئت رئیسه بازماند. او اکنون شانس بالایی برای ورود به جمع دبیران دارد.
- علی‌اکبر رنجبرزاده: با سابقه کاندیداتوری‌های متعدد برای ورود به هیئت رئیسه، این دوره با فعالیت هدفمندتر و حضوری پررنگ‌تر در تعاملات پارلمانی، به یکی از چهره‌های جدی تبدیل شده است.
- صدیف بدری: نماینده آذری‌زبان مجلس که با حمایت قومی و منطقه‌ای و به‌دلیل عدم موفقیت چهره‌های آذری‌زبان در هیئت رئیسه، به‌عنوان نماینده مطالبات قومی و منطقه‌ای، شانس بالایی دارد.
ناظران هیئت رئیسه: تثبیت یک چهره، بازگشت یک رقیب و ورود چهره‌ای نزدیک به ریاست مجلس
در بخش ناظران هیئت رئیسه مجلس، سه چهره اصلی بیشترین شانس را برای تصاحب دو کرسی نظارتی دارند:
۱- حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سلیمی: چهره‌ای باسابقه و مورد اعتماد اکثریت نمایندگان، با تخصص عمیق در آیین‌نامه داخلی مجلس. سلیمی با حضور مستمر در ادوار گذشته هیئت رئیسه، از جایگاهی تثبیت‌شده برخوردار است و تقریباً بدون رقیب جدی وارد رقابت خواهد شد.
۲- حمیدرضا کاظمی: نماینده‌ای میانه‌رو با کارنامه‌ای مثبت در تعامل با نمایندگان. کاظمی در اجلاسیه گذشته با اختلافی اندک از ورود به هیئت رئیسه بازماند و این بار با حمایت طیفی از نمایندگان و سابقه قابل‌قبول، یکی از گزینه‌های جدی برای تصدی جایگاه ناظر است.
۳- حجت‌الاسلام احد آزادی‌خواه: نماینده سه دوره مجلس و یکی از چهره‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف. آزادی‌خواه با بهره‌مندی از حمایت مستقیم تیم رئیس مجلس، و تعاملات مستمر با بدنه نمایندگان، شانس بالایی برای ورود به هیئت رئیسه دارد. پیش‌بینی می‌شود با اتکا به این حمایت‌ها، بتواند با رأی بالا به جمع ناظران هیئت رئیسه راه یابد.
این سه نفر، در مجموع نشان‌دهنده ائتلافی متشکل از تجربه، تعامل‌پذیری و هماهنگی با مدیریت فعلی مجلس هستند؛ ترکیبی که احتمالاً چهره‌های تقابلی و تندرو را از دست‌یابی به این بخش از هیئت رئیسه بازخواهد داشت.
جمع‌بندی: تداوم در رأس، تغییر در میانه
آرایش احتمالی هیئت رئیسه دومین اجلاسیه مجلس دوازدهم، تداوم و تغییر را توأمان در خود دارد. در رأس، قالیباف با اقتدار باقی خواهد ماند. در جایگاه نواب و دبیران، شاهد پوست‌اندازی هستیم که عمدتاً از دل گفتمان کارآمدی، اعتدال‌گرایی و نزدیکی به دولت نشأت می‌گیرد. ورود چهره‌های تازه و پرانرژی در بخش‌هایی از هیئت رئیسه، به‌ویژه دبیران و ناظران، نشان‌دهنده نوعی بازآرایی مدیریتی در سطوح میانی مجلس است. هیئت رئیسه جدید، به احتمال زیاد متوازن‌تر، هماهنگ‌تر با دولت، و کمتر دچار شکاف‌های درونی خواهد بود.