گروه دیپلماتیک – >>همشهری آنلاین: پس از چهار روز درگیری شدید و بیسابقه بین هند و پاکستان، که شامل حملات پهپادی و موشکی پیشرفته بود، آتشبسی شکننده برقرار شد که تا این لحظه مانع از بازگشت فوری به جنگ شده است. این آتشبس هرچند ناپایدار و پرتنش است، اما توانسته روند درگیری مستقیم دو قدرت هستهای منطقه را متوقف کند. اما کارشناسان سیاسی و نظامی هشدار میدهند که با وجود آرامش نسبی، فضای تنش هنوز بسیار داغ است و احتمال از سرگیری جنگ در آیندهای نزدیک همچنان وجود دارد. در گزارش روزنامه انگلیسی گاردین آمده است:
>>موضع نخستوزیر هند: آتشبس موقتی است
- آنچه نگرانیها را نسبت به احتمال آ؛از مجدد درگیریها تشدید کرده سخنان گاه و بیگاه نارندرا مودی نخستوزیر هند است که تأکید کرده عملیات نظامی هند علیه گروههای شبهنظامی پاکستانی تحت عنوان «عملیات سیندور» همچنان ادامه دارد و آتشبس فعلی صرفاً یک وقفه موقت در این عملیات است.
- این موضع نشاندهنده اراده دولت هند برای حفظ فشار نظامی و جلوگیری از فعالیت گروههای تروریستی است و به نوعی فضای سیاسی و نظامی را برای کاهش تنش محدود کرده است.
>>ارتش پاکستان؛ بازگشت به جایگاه قدرت
- ارتش پاکستان که در سالهای اخیر با کاهش محبوبیت و اعتبار مواجه شده بود، در نتیجه این درگیری مجدداً به عنوان قدرتمندترین و تأثیرگذارترین نهاد کشور ظاهر شده است.
- موفقیتهای ارتش در مقابله با حملات هند، به ویژه پس از چند سال افول، باعث تقویت موقعیت ژنرالها و تثبیت نقش کلیدی ارتش در سیاست داخلی پاکستان شده است.
>>شکست هند در جنگ روایتها
- دولت هند با سیاستهای سختگیرانه کنترل رسانهها و اطلاعات، امکان انتشار آزادانه اخبار و تحلیلها را محدود کرد. در مقابل، دولت پاکستان با بهرهگیری از رسانههای تلویزیونی و بیانیههای رسمی مکرر، روایت خود را به شکلی گسترده و مؤثر در سطح داخلی و بینالمللی ارائه داد.
- این تفاوتها موجب شد هند در زمینه کنترل افکار عمومی و شکلدهی به روایت سیاسی و رسانهای این درگیری متحمل شکست شود.
>>خشم عمومی هند و نقش مداخله ترامپ
- اعلام ناگهانی آتشبس از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، بدون هماهنگی و اطلاعرسانی قبلی به دولت هند، موجی از خشم و نارضایتی در میان مردم و سیاستمداران هندی ایجاد کرده است.
- بسیاری از هواداران جریان ملیگرای هند، این اقدام را خیانت به منافع ملی میدانند.
- همچنین، پیشنهاد میانجیگری ترامپ درباره مسئله کشمیر با سکوت و واکنش منفی گستردهای در هند مواجه شد و نشان داد که اختلافات ریشهدار دو کشور هنوز به این سادگی قابل حل نیست.
>>چشمانداز تاریک مذاکرات سیاسی
- اگرچه زمزمههایی درباره امکان از سرگیری مذاکرات پس از آتشبس در محافل دیپلماتیک پاکستان به گوش میرسد، اما دهلینو تمایلی به وارد شدن به گفتوگوهای سیاسی ندارد.
- بیاعتمادی عمیق میان دو کشور، شدت ملیگرایی و فشارهای سیاسی داخلی باعث شده که هیچ چشمانداز واقعی برای صلح پایدار وجود نداشته باشد.
- بسته بودن مرزها، تعلیق معاهدههای حیاتی مانند رود سند و کمبود اعتماد متقابل، مذاکرات را در حد یک رویا نگه داشته است.
>>همزیستی پرتنش؛ پایان نبردی بدون پیروزی واقعی
- هند با وجود موفقیتهای تاکتیکی در هدف قرار دادن پایگاههای شبهنظامیان و دفع حملات موشکی، هیچ پیروزی استراتژیک و پایانی در این درگیری کسب نکرده است.
- در واقع، این جنگ تنها شکل دیگری از همزیستی پرتنش دیرینه هند و پاکستان را تجدید کرده است.
- این وضعیت نشان میدهد که اختلافات عمیق تاریخی، سیاسی و امنیتی میان دو کشور همچنان بدون راهحل مانده و هرگونه چشمانداز جدی برای صلح و ثبات به شکل قابل توجهی دور از دسترس است.