شنبه، 27 اردیبهشت، 1404

22 سلاح راهبردی ایران چیست؟ | نشانه های تغییر موازنه قدرت

>>>>همشهری آنلاین >>– گروه سیاسی: با وجود اینکه رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفر روزهای اخیرش به سه کشور عربی حوزه خلیج‌فارس، بار دیگر لفاظی‌های مسبوق به سابقه‌اش را درباره ایران تکرار کرد، اما اعلام خبر دستیابی ایران به «فناری دفاعی جدید» بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی داشت و نشان‌دهنده آمادگی ایران برای مواجهه با سناریوهای مختلف است.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران روز پنجشنبه در نخستین مراسم سالگرد «شهدای خدمت» در میدان آئینی امام حسین(ع) تهران از دستیابی ایران به یک فناوری دفاعی تازه خبر داد. اگرچه سردار حسین سلامی، تشریح جزئیات بیشتر درباره این دستاورد را به زمان رونمایی آن موکول کرد، اما تاکید کرد که این موفقیت تازه، نشانه‌ای از «تغییر موازنه قدرت» به‌حساب می‌آید و نشان‌دهنده پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک ایران، آن‌هم در شرایط تحریمی است. اعلام خبر دستیابی ایران به «دستاورد نوین دفاعی» در شرایطی است که نیروهای‌مسلح ایران در سال‌های اخیر موفق به تولید و به‌کارگیری «تسلیحات راهبردی» متنوعی در حوزه‌های مختلف شده‌اند.

سلاح‌های راهبردی به تسلیحاتی گفته می‌شود که به دلیل برد، قدرت تخریب، یا تأثیر استراتژیک در بازدارندگی یا تغییر معادلات نظامی، نقش کلیدی در دکترین دفاعی ایران ایفا می‌کنند. موشک‌های بالستیک، پهپادهای پیشرفته، سامانه‌های پدافند هوایی و توانمندی‌های دریایی از جمله تسلیحات راهبردی ایران به‌حساب می‌آیند که در ادامه به بررسی از آنها می‌پردازیم.

>>۱

>>حوزه موشکی

یکی از عرصه‌های قدرت بازدارندگی ایران، تولید موشک‌های بالستیک است که نیروهای مسلح ایران در سال‌های اخیر دستاوردهای ویژه‌ای در این عرصه داشته‌اند و موشک‌های بالستیک با بردها و ویژگی‌های متنوع ازسوی متخصصان ایرانی ساخته شده است و در جریان دو عملیات «وعده صادق ۱ و ۲» شاهد اهمیت راهبردی آنها بوده‌ایم.

>>هایپرسونیک‌ها

ویژگی های راهبردی

  • توانایی عبور از سامانه‌های پیشرفته دفاع موشکی
  • دقت اصابت بالا
  • قابلیت مانورپذیری فوق‌العاده
  • خاصیت پنهان‌کاری در برابر سامانه‌های راداری
  • استفاده از نسل جدید سوخت جامد
  • بهره‌گیری از کلاهک مخروطی انفجاری پیشرفته

فتاح

برد: هزارو ۴۰۰ کیلومتر

سرعت: ۱۵ هزار کیلومتر بر ساعت

قابلیت ویژه: برخوردار از توانایی عبور از همه سامانه‌های سپر موشکی

فتاح ۲

برد: بیش از هزارو ۴۰۰ کیلومتر

سرعت: ۵ تا ۲۰ ماخ در ثانیه؛ معادل هزار و ۴۷۰ متر تا ۵ هزار و ۹۰۰ متر بر ثانیه

قابلیت ویژه: وزن مواد منفجر این موشک در حدود ۲۰۰ کیلوگرم است

>>بالستیک‌ها

موشک‌های بالستیک، از اصلی‌ترین محورهای توان دفاعی راهبردی ایران به‌حساب می‌آیند که به دلیل برد بلند، دقت بالا و توانایی حمل سرهای جنگی متنوع، نقش مهمی در بازدارندگی دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.

ویژگی‌های راهبردی

  • مناسب برای هدف‌گیری پایگاه‌های نظامی یا زیرساخت‌های حیاتی دشمن
  • نقطه زنی مناسب
  • دارای قابلیت پنهان‌سازی
  • بهره‌مندی از سوخت جامد
  • برخوردار از قابلیت پرتاب از سکوهای متحرک

تنوع بالستیکی ایران

  • خرمشهر ۴ (خیبر) : با برد حدود ۲ هزار کیلومتری و وزن سرجنگی هزارو ۵۰۰ کیلوگرمی
  • خیبرشکن: موشک میان‌برد راهبردی با برد حدود هزارو ۴۵۰ کیلومتری و وزن سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی
  • قاسم بصیر: دارای سرجنگی هدایت اپتیکی و برد حدود هزارو ۳۰۰ کیلومتر؛ بهره‌مند از دقت چشمگیر اصابت به هدف
  • سجیل: موشک بالستیک میان‌برد با سوخت جامد با برد حدود ۲ هزار کیلومتری با وزن سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی
  • حاج قاسم: موشک بالستیک میان‌برد با سوخت جامد و مایل پرتاب با بردی در حدود هزارو ۴۰۰ کیلومتر و وزن سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی
  • عماد: موشک بالستیک میان‌برد با بردی در حدود هزارو ۷۰۰ کیلومتر و وزن سرجنگی حدود ۷۵۰ کیلوگرمی
  • قدر: موشک بالستیک میان‌برد در سه مدل با برد تا هزارو ۹۰۰ کیلومتر و وزن سرجنگی حدود هزار کیلوگرمی

>>۲

>>قدرت پهپادی

عرصه دیگر توانمندی‌های راهبردی ایران در عرصه تسلیحاتی مربوط به پهپادهای ایرانی است؛ پهپادهایی که در سال‌های اخیر به شهرت جهانی دست یافته‌اند و در حوزه‌های مختلف رزمی، شناسایی و انتحاری، توانمندی‌های خود را در عملیات مختلف به منصه‌ظهور رسانده‌اند؛ تا جایی که رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفر اخیر خود را منطقه اذعان کرد که ایرانی‌ها پهپادهای خوبی، آن‌هم با قیمت۳۵ هزار تا ۴۰ هزار دلار می‌سازند، این در حالی است که شرکت‌های آمریکایی پهپادهایی با قیمت‌های میلیون دلاری می‌سازند.

ویژگی پهپادهای ایرانی

  • هزینه کم
  • برد بالا
  • توانایی انجام مأموریت‌های شناسایی و تهاجمی
  • توانایی حمل تسلیحات مختلف، از جمله بمب‌ها و موشک‌ها
  • مجهز به سامانه‌های شناسایی و ردیابی

پهپادهای راهبردی

  • مهاجر ۶: پهپاد شناسایی – رزمی با مداومت پروازی ۱۲ ساعته و برد عملیاتی ۲ هزار کیلومتری با سرعت ۲۰۰ کیلومتر
  • مهاجر ۱۰: پهپاد بردبلند با سرعت ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی ۲۴ ساعته و برد عملیاتی ۲ هزار کیلومتری
  • غزه: پهپاد شناسایی – رزمی پهن‌پیکر با مداومت پروازی ۳۵ ساعته و سرعت ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی ۲ هزار کیلومتری
  • کمان ۲۲: پهپاد شناسایی – رزمی پهن‌پیکر با مداومت پروازی ۲۴ ساعته و برد پروازی ۳ هزار کیلومتری
  • شاهد ۱۳۶: پهپاد انتحاری با برد عملیاتی تا حدود ۲ هزارو ۵۰۰ کیلومتری و سرعتی بیش از ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت
  • کرار: پهپاد چندمنظوره با برد عملیاتی تا ۵۰۰ کیلومتر و وزن تسلیحات قابل حمل تا ۲۵۰ کیلوگرم

>>۳

>>ساختار پدافندی

یکی از مهم‌ترین وجوه تسلیحات راهبردی ایران در سامانه‌های پدافندی بومی نیروهای مسلح ایران نمود یافته است که سپر امنیت آسمان ایران به‌حساب می‌آیند.

ویژگی‌ها و قابلیت‌ها

  • دارای توانایی رهگیری انواع جنگنده، پهپاد، موشک کروز و موشک بالستیک
  • برخوردار از توان هدف قرار دادن جنگنده‌های نسل ۵ رادارگریز
  • بهره‌مند از توان درگیری همزمان با چندی هدف
  • برخوردار از پوشش ۳۶۰ درجه‌ای منطقه عملیاتی
  • دارای قابلیت استقرار و آماده به‌کار شدن در کوتاه‌ترین زمان ممکن

انواع سامانه‌ها

  • باور ۳۷۳: سامانه پدافند هوایی برد بلند با برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر و آتشبار ۴ فروندی و دارای ارتفاع درگیری حدود ۳۲کیلومتری
  • شهید آرمان: سامانه پدافند هوایی برد متوسط با برد حدود ۱۲۰ کیلومتری و برد کشف راداری در حدود ۲۰۰ کیلومتر
  • سوم خرداد: سامانه پدافندی بردبلند با بردی در حدود ۲۰۰ کیلومتری و ارتفاع درگیری ۳۰ کیلومتری

>>۴

>>قدرت دریایی ایران

ایران در حوزه دریایی نیز از تسلیحات راهبردی قابل‌توجهی در عرصه‌های متنوع برخوردار است که در ادامه به برخی نمودهای آن اشاره می‌شود.

ویژگی‌ها و قابلیت‌ها

  • برخوردار از ناوهای جنگی مردن
  • بهره‌مندی از موشک‌های پدافندی و تهاجمی سطحی و زیرسطحی
  • دارای توان رزمی، عملیاتی و شناسایی قابل توجه در آب‌های بین‌المللی و فراسرزمینی
  • به کارگیری قایق‌های تندروی بومی مجهز به بمب‌افکن‌ها و تجهیزات ضد شناور
  • برخورداری از زیردریایی‌های مدرن بومی

تسلیحات راهبردی

  • زیردریایی کلاس غدیر: با ۲۹ متر طول، سرعت ۱۱ گره دریایی، ظرفیت بارگیری ۱۵۰ تنی و دارای سامانه موشکی مجهز
  • ناو پهپادبر شهید باقری: نخستین ناو پهپادبر ایرانی مجهز به بالگرد، موشک و پهپاد و دارای ظرفیت حمل ۶۰ پهپاد و ۳۰شناور موشک‌انداز
  • شناور حیدر ۱۱۰: سریع‌ترین شناور رزمی جهان دارای قابلیت رسیدن به سرعت ۲۲۰ کیلومتر بر ساعت
  • ناو شهید سلیمانی: نخستین ناو ایرانی مجهز به سامانه‌های پدافندی با بیشینه بر ۵ هزار مایل دریایی و برخوردار از سامانه موشکی
10 ساعت پیش

دسته‌بندی‌ها