به گزارش >>همشهری آنلاین به نقل از شفقنا، این پیشنهاد به عنوان راهکاری برای جلب حمایت کشورهای حاشیه خلیج فارس از موضع ایران، مبنی بر اینکه باید به غنیسازی اورانیوم ادامه دهد، تلقی میشود.
تهران این پیشنهاد را نوعی امتیاز تلقی میکند، زیرا در آن به کشورهای همسایه اجازه دسترسی به دانش فنی خود را میدهد و آنها را در روند غنیسازی ذینفع میسازد.
این روزنامه برتانیایی نوشت که مشخص نیست که آیا عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این پیشنهاد را در جریان گفتوگوهای سهساعتهای که روز یکشنبه در عمان با مقامات آمریکایی انجام شد، مطرح کرده است یا خیر، اما گفته میشود بررسی این پیشنهاد در تهران در جریان است.
پس از این گفتوگوها، عراقچی به دبی رفت و با وزیر امور خارجه امارات، شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، دیدار کرد. ابوظبی در حال حاضر اقدامی جهت غنیسازی اورانیوم برای برنامه هستهای خود به عمل نمیآورد.
بر اساس این پیشنهاد، این کنسرسیوم در تأسیسات ایران مستقر خواهد بود و غنیسازی به سطح ۳.۶۷ درصد که در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میان تهران و شش قدرت جهانی تعیین شده بود (و توسط دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه لغو شد)، باز خواهد گشت.
آمریکا خواستار توقف کامل غنیسازی و برچیدن تمام تأسیسات هستهای ایران است. اما در حالی که اختلافاتی در واشنگتن وجود دارد، ترامپ هنوز تصمیم نهایی در این زمینه نگرفته و از جدیت تهران در مذاکرات تمجید کرده است.
ایده تشکیل کنسرسیوم نخستین بار توسط سید حسین موسویان، مذاکرهکننده پیشین هستهای ایران، و فرانک فن هیپل، فیزیکدان دانشگاه پرینستون، مدتها پیش از مذاکرات کنونی میان تهران و واشنگتن مطرح شد؛ این ایده در مقالهای که در اکتبر ۲۰۲۳ در نشریه Bulletin of the Atomic Scientists منتشر شد، بازتاب گستردهای یافت.
بر اساس این پیشنهاد، عربستان سعودی و امارات به عنوان سهامداران و تأمینکنندگان مالی در این کنسرسیوم مشارکت خواهند داشت و به فناوری هستهای ایران نیز دسترسی پیدا خواهند کرد. مشارکت کشورهای خلیج فارس میتواند به عنوان نوعی تضمین اضافی تلقی شود که برنامه هستهای ایران صرفاً اهداف غیرنظامی دارد و در مسیر دستیابی به سلاح هستهای نیست.
تهران بارها اعلام کرده که برنامه هستهایاش صلحآمیز است و هیچگاه و تحت هیچ شرایطی به دنبال جستجو، تولید و یا به دست آوردن سلاح هستهای نخواهد بود.
این روزنامه انگلیسی نوشت در صورت موافقت با اعزام مهندسان عربستانی و اماراتی به ایران، نوعی شفافیت بیشتر درباره این برنامه ایجاد میشود که باعث میشود جامعه بینالمللی تنها به بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی وابسته نباشد.
پس از خروج آمریکا از برجام و عدم پایبندی اروپاییها به تعهدات خود، ایران بهتدریج از سطح غنیسازی و میزان ذخایر تعیینشده در توافق هستهای ۲۰۱۵ فاصله گرفت و ترامپ و سه کشور اروپایی را مقصر دانست. تهران در واکنش به بدعهدی طرفهای برجام، حال حاضر اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنیسازی میکند.
مجید تختروانچی، معاون وزیر خارجه ایران، گفته است: برای مدت زمانی محدود، میتوانیم مجموعهای از محدودیتها را بر سطح و حجم غنیسازی بپذیریم.
آمریکا در ابتدا چنین القا کرد که ظرف دو ماه از آغاز مذاکرات، باید به توافقی با ایران برسد، اما با پیچیدهتر شدن جزئیات فنی هرگونه توافق، این احتمال وجود دارد که مذاکرات تا تابستان ادامه یابد.
بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، در سخنانی که احتمالاً اشارهای به پیشنهاد ایران بود، از «ایدههایی مفید و اصیل که بازتابدهنده تمایل مشترک برای دستیابی به توافقی شرافتمندانه است» سخن گفت.