دوشنبه، 08 اردیبهشت، 1404

موارد غیرقابل مصالحه در مذاکرات

به گزارش >>همشهری آنلاین، رامین مهمان‌پرست؛ سخنگوی اسبق وزارت امورخارجه ایران در روزنامه همشهری نوشت؛ مذاکرات جاری میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا واجد ابعاد و ظرایف گوناگونی است که هریک از منظری جداگانه قابل واکاوی است. آنچه مسلم است، هم ایران و هم آمریکا در پی دستیابی به توافقی استوار و پایدارند؛ توافقی که بتواند بستر مناسبی برای صلح، ثبات و همکاری‌های مؤثر در غرب آسیا فراهم آورد. به دیگر سخن، منافع تهران و واشنگتن و به تبع آن اروپا، در اجتناب از شعله‌ورشدن آتش جنگ نهفته است و هیچ‌یک خواهان آن نیستند که منطقه بیش از این در کام آشوب و بحران فروغلتد.

بااین‌حال نمی‌توان انکار کرد که در این میان، گروه‌هایی در آمریکا، همچون جناح‌های تندرو و نیز رژیم صهیونیستی، در کنار اپوزیسیون ویرانگر ایرانی نظیر سازمان منافقین، با تمام قوا می‌کوشند فضای تنش را تداوم بخشند و حتی وقوع جنگ را به‌مثابه فرصتی مطلوب قلمداد کنند. با وجود این تلاش‌ها، اصل بنیادین آن است که ۲دولت ایران و آمریکا در سطوح تصمیم‌گیری کلان به‌دنبال مدیریت بحران و پرهیز از درگیری مستقیم‌اند.

از منظر تهران، حفظ اصول، خطوط قرمز و عزت ملی غیرقابل مصالحه است. درعین‌حال جمهوری اسلامی آمادگی دارد که در چارچوب دیپلماسی، دغدغه‌های طرف مقابل درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را رفع کند؛ به‌گونه‌ای که ضمن پایبندی به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و بهره‌گیری از مزایای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، زمینه برای لغو تحریم‌ها و گشایش اقتصادی فراهم آید.

در سوی دیگر، آمریکا به‌ویژه در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ بر آن است که هزینه‌های حضور نظامی خود در مناطق بحران‌خیز را به حداقل برساند. از جنگ فرسایشی در اوکراین گرفته تا منازعات جاری در غزه، همگی فشار مالی و سیاسی فزاینده‌ای بر واشنگتن تحمیل کرده‌اند. بر همین اساس، اولویت راهبردی آمریکا تمرکز بر رقابت با چین و مدیریت منابع داخلی است و ازاین‌رو ورود به بحران‌های جدید، خصوصا در خاورمیانه، در دستورکار آنان نیست.

ایران و آمریکا هردو مایلند که مذاکرات کنونی به نتایجی ملموس و سریع بینجامد و از گرفتارشدن در دام بی‌ثمر «مذاکره برای مذاکره» پرهیز شود. در همین راستا تهدیدات نظامی‌ای که گاه در خلال مذاکرات مطرح می‌شود، بیشتر کاربرد روانی و تبلیغاتی دارد تا عزم جدی برای درگیری و تحلیل این موضع‌گیری‌ها مستلزم نگاهی هوشمندانه به صحنه سیاست بین‌الملل است.

7 ساعت پیش

دسته‌بندی‌ها