دکتر سیدرضا رییس‌کرمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در نشست خبری هفته سلامت با اشاره به آغاز این هفته از ابتدای اردیبهشت بیان کرد: شعار امسال هفته سلامت «سرآغازی سلامت، آینده‌ای سرآمد» است. تمام رفتارها از جمله تغذیه و رفتارهای فردی در سنین مختلف باید از همان ابتدا مبتنی بر زندگی سالم باشد تا در آینده نوجوانان و جوانان و سالمندان سالم داشته باشیم که با شرایط بهتری دوران زندگی را سپری کنند.
او ادامه داد: در دختران هم سلامت اولیه منجر به داشتن زنان جوان سالم و بارداری و مادر سالم خواهد بود که نتیجه آن کودکان سالم است. البته بحث سلامت از همان دوران لقاح و جنینی مهم است و مبحث سلامت و بهداشت باید به مردم آموزش داده شود.
۱۵ میلیون خدمات بهداشتی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به سوالی درباره برنامه دانشگاه برای افزایش سواد سلامت در زنان بیان کرد: مرگ و میر مادران یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه است. در کشور ما هم طی ۴ دهه اخیر فعالیت در این افزایش پیدا کرده و موفق بوده است. در حال حاضر در حوزه دانشگاه میزان مرگ و میر مادران زیر ۱۰ و در کشور ۲۳ در هر ۱۰۰ هزار نفر است. این عدد در گذشته ۲۵۰ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است.
رییس‌کرمی درباره آمار ارائه خدمات بهداشتی به جمعیت تحت پوشش این دانشگاه هم عنوان کرد: در این حوزه سالانه سه میلیون مراجعه داریم و ۱۵ میلیون خدمت هم ارائه می‌شود.
فلسفه پزشکی خانواده
به گفته رییس‌کرمی، برنامه اصلی دولت چهاردهم در حوزه سلامت، پزشکی خانواده و نظام ارجاع است و به زودی برای ۳۰ میلیون جمعیت روستایی و مناطق زیر ۲۰ هزار نفر انجام خواهد شد.
این مسئول در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره اجرای طرح پزشکی خانواده و نگرانی مردم از کاهش خدمات درمانی عنوان کرد: فلسفه پزشکی خانواده یعنی عدالت در سلامت و این که همه افراد از خدمات پایه‌ای مناسب برخوردار شوند. البته سیستم بیمه ملی انگلیس حدود ۷۶ سال پیش شروع شد و ۱۰ سال تا استقرار کامل طول کشید. یک نظرسنجی از مردم درباره سیستم انجام دادند و اگر چه راضی نبودند اما تمایلی به حذف آن هم نداشتند. چون می‌دانستند که در مواقع ضرور جایی برای خدمات رایگان دارند.
او ادامه داد: در حال حاضر مردم به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند در حالی که ضرورتی ندارد. فرد ممکن است از اسلامشهر به بیمارستان مرکز شهر مراجعه کند و هزینه زیادی هم متحمل شود، اما در حقیقت با یک مراقبت ساده بهبود پیدا می‌کرد و نیاز به تحمیل چنین هزینه‌ای به نظام سلامت و خودش نداشت. با طرح پزشکی خانواده همه نمی‌توانند مراجعه کنند، اما فرد نیازمند به بیمارستان راحت‌تر از قبل پذیرش خواهد شد و این برای کسی که به این خدمت نیاز ضروری دارد.
مشکل کیفیت در آموزش
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره مشکلات آموزش پزشکی و گلایه از عدم حضور متخصصان در بخش بالین هم توضیح داد: در بخش داخلی و جراحی، اقدامات درمانی برای بیماران اغلب با حضور اساتید صورت می‌گیرد و در سایر موارد هم فلوهای فوق تخصص ویزیت را انجام می‌دهند که هیات علمی دانشگاه تهران یا سایر دانشگاه‌ها هستند.
به گفته رییس‌کرمی، مهم‌ترین مشکل در کیفیت آموزشی است که به دلیل کمبود کلاس، آزمایشگاه، شلوغی بالین بیمار به دلیل افزایش ظرفیت وجود دارد. این در حالی است که ورودی مهر و بهمن امسال حدود ۷۵۰ نفر خواهد بود اما ظرفیت پذیرش واقعی دانشگاه حدود ۲۰۰ نفر است.
این مسئول درباره خروج اساتید از دانشگاه‌های بزرگ هم بیان کرد: تعداد زیادی از اساتید مرخصی بدون حقوق رفته‌اند و برخی هم تعیین تکلیف شده و دیگر نمی‌آیند. اساتیدی که شرایط کار در دانشگاه دارند هزینه زیادی در این کشور برای آنها شده و به این درجه از کیفیت رسیده‌اند که یک نفر مثل خودشان را تربیت کنند. به همین دلیل حتی خروج یک نفر از آنها هم بسیار زیاد است. اما طی ۵ سال اخیر ۴۰ نفر خارج شدند.
کمبود نیرو در رشته‌های تخصصی
رییس‌کرمی درباره کمبودها در رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی هم بیان کرد: این مساله در دانشگاه ما هم وجود دارد که البته آمار آن کمتر است. البته عدم تمایل در برخی رشته‌های تخصصی کمتر است و در کل کشور داوطلب نداریم. شرایط ما خوب است اما در کل دچار کمبود هستیم. باید شرایط آموزش و رفاهی برای بچه‌ها بهتر شود که در حال انجام آن هستیم. البته کمبودها علت ملی دارد و باید در سطح کلان حل شود.
به گفته این مسئول مهم‌ترین کمبودها در رشته‌های اطفال، بیهوشی، طب اورژانس و عفونی وجود دارد و در فوق تخصص هم تمایل کم است.
شاخص خوب در مرگ و میر نوزادان
دکتر علیرضا اولیایی منش، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در این نشست خبری درباره مرگ و میر مادر بیان کرد: ما در کشورمان در این شاخص زودتر از زمان تعیین شده به تکالیف جهانی رسیدیم. مشخص کرده بودند که ما در سال ۲۰۳۰ به اهداف مشخص در مرگ و میر مادران برسیم و اکنون این حوزه وضعیت بسیار بهتر در نرمال جهانی دارد.
به گفته این مسئول، برای مرگ مادران در سراسر کشور کمیته تشکیل شده و برای تک تک آنها بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد. سامانه دانشگاه علوم پزشکی تهران هم برای آموزش زنان تحت عنوان شهاب (سامانه هوشمند بهداشت) راه‌اندازی شده و آموزش‌های اختصاصی سلامتی و سبک زندگی در آن ارائه می‌شود.
او همچنین درباره مرگ و میر کودکان هم توضیح داد: برای کودکان زیر ۵ سال نسبت به سال‌های گذشته شیب کاملا نزولی داریم. در هر هزار تولد زنده در سال ۱۴۰۲ چیزی حدود ۷.۷۶ بوده است. مرگ و میر نوزادان در سطح دانشگاه هم ۵.۵ است که نسبت به متوسط کشوری (۸.۲ به ازای هر هزار تولد) عدد پایین‌تری را به خود اختصاص داده است.
به گفته این مسئول در مراقبت از کودکان زیر ۵ سال هم مراقبت‌ها حدود ۵۵ درصد بوده و اکنون به بیش از ۶۰ درصد رسیده است. در پوشش غربالگری کودکان هم از ۶۵ درصد در ۱۴۰۱ به ۸۱ درصد در ۱۴۰۳ رسیده است.
ارائه خدمت به اتباع
اولیایی منش درباره جمعیت تحت پوشش این دانشگاه هم بیان کرد: بیش از یک میلیون خانوار شامل ۳.۵ میلیون جمعیت تحت پوشش این دانشگاه هستند که ۲.۵ میلیون نفر از آنها در سامانه سیب ثبت نام کرده‌اند و برای دریافت خدمات مراجعه می‌کنند. ۶۰۰ هزار خانوار جذب آموزش‌های بهداشتی شده‌اند. ۱۰۰ هزار مادر فعال هم داریم که تحت عنوان سفیر سلامت فعالیت می‌کنند. ۶۰ درصد از خانواده‌ها در صورت نیاز به آموزش به این سامانه متصل می‌شوند و نکات لازم را دریافت می‌کنند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ارائه خدمات به اتباع افغان هم بیان کرد: از کل جمعیت تحت پوشش دانشگاه حدود ۲۳ درصد اتباع هستند. ۳۳ تا ۳۵ درصد مراجعه به شبکه بهداشت از سوی این افراد هست. ما در بحث سلامت نمی‌توانیم استثنا قائل شویم به همین دلیل در بحث واکسن و مراقبت‌های مختلف این خدمات به همه ارائه می‌شود که شامل اتباع قانونی و غیرقانونی هم هست.
کمبودهای حوزه بهداشت
اولیایی منش در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره کمبود در حوزه بهداشت به ویژه واکسن پنتاوالان که اخیرا اخباری درباره آن منتشر شده است، بیان کرد: درباره واکسن‌ها کمبودهای مقطعی داریم اما ماندگار و طولانی نیست. این واکسن مهم است و انجام می‌شود. البته کمبود تجهیزات و امکانات وجود دارد و وابسته به میزان ارز و واردات است. به عنوان مثال الزام به خرید دستگاه‌های اندازه‌گیری همزمان چربی و قند داشتیم که به دلیل تحریم‌ها برخی کشورها آن را به ما نمی‌دادند. راه‌های جایگزین وجود داشت و استفاده شد.
البته به تاکید این مسئول کمبود تجیهزات و ملزومات مصرفی هست اما به گونه‌ای نیست که منجر به توقف خدمات‌رسانی شود.