همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: گفتار درمانی به افراد در همه سنین اعم از کودک و بزرگسال کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی و زبانی خود را بهبود بخشند. گفتار درمانی فارغ ازاینکه چه چیزی بر توانایی شما در صحبت کردن یا برقراری ارتباط موثر تاثیر می‌گذارد، می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. به مناسبت روز گفتار درمانی نگاهی کرده‌ایم به مهمترین ویژگی‌ها و کارکردهای آن.
گفتار درمانی توانایی صحبت کردن و استفاده از سایر مهارت‌های زبانی را بهبود می‌بخشد. شما در روند درمان با یک آسیب شناس گفتار زبان یا گفتار درمانگر کار خواهید کرد تا تمرینات و درمان‌هایی را پیگیری کنید که نیازهای خاص شما را برطرف کند. برخی از افراد برای صحبت کردن و برقراری ارتباط به کمک نیاز دارند. دیگران برای پردازش و درک بهتر زبان به گفتار درمانی نیاز دارند. گفتار درمانی می‌تواند به شما در بهبود وضعیتهای زیر کمک کند:
- مهارت‌های زبانی اولیه (به ویژه در کودکانی که صحبت کردن و برقراری ارتباط را یاد می‌گیرند).
- امکان استفاده از صدایتان را مهیا می‌کند.
- درک زبان (اینکه چقدر خوب کلمات و زبان را درک می‌کنید).
- تسلط (چقدر خوب و راحت می‌توانید از زبان استفاده کنید).
- وضوح و بیان (چقدر به راحتی می توانید با آنچه که می خواهید ارتباط برقرار کنید).
اگر پزشک مشکوک باشد که شما یا فرزندتان دچار اختلال گفتاری هستید، چند غربالگری اولیه را توصیه می‌کند. این آزمایشات باعث شناسایی علت اساسی هر گونه مشکل ارتباطی می‌شوند.
به عنوان مثال، اگر کودک شما در برقراری ارتباط مشکل دارد، پزشک ممکن است کودک را برای آزمایش شنوایی به یک متخصص شنوایی شناس ارجاع دهد. ممکن است کودک شما در ادامه نیاز داشته باشد با یک آسیب شناس گفتار-زبان کار کند.
گفتار درمانی به شما کمک می‌کند توانایی صحبت کردن و برقراری ارتباط با زبان را بهبود بخشید. اینکه به چه نوع گفتار درمانی نیاز دارید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن و وضعیت سلامتی یا چالش‌های گفتاری که ممکن است داشته باشید.
آسیب شناس گفتار و زبان شما درمان مناسب را بر اساس وضعیت خاص شما توصیه می‌کند. رویکردها و دسته بندی های گفتار درمانی مختلفی وجود دارد و گفتاردرمانگر شما یکی را پیدا می‌کند که برای شما بهترین کارکرد را دارد.
پزشک شما ممکن است گفتار درمانی را برای کمک به موارد زیر توصیه کند:
آفازی: افراد مبتلا به آفازی ممکن است در خواندن، نوشتن، صحبت کردن و درک زبان مشکل داشته باشند. این بیماری اغلب پس از سکته یا آسیب به ناحیه‌ای از مغز که زبان را پردازش می کند، ایجاد می‌شود.
آپراکسی: افراد مبتلا به آپراکسی می دانند چه می خواهند بگویند، اما در شکل دادن به کلمات مشکل دارند. آن‌ها ممکن است در خواندن، نوشتن، بلع و سایر مهارت‌های حرکتی نیز مشکل داشته باشند.
اختلال در بیان: افراد مبتلا به اختلالات بیانی قادر به تولید صداهای کلمه خاصی نیستند.
اختلالات روانی: اختلالات روانی سرعت، جریان و ریتم گفتار شما را مختل می کند. لکنت (گفتار قطع شده یا مسدود شده) یک اختلال روانی است. به هم ریختگی (سخنرانی که با هم ادغام شده و سریع است) نیز همینطور است.
اختلالات دریافتی: افراد مبتلا به اختلالات دریافتی در درک یا پردازش آنچه دیگران می گویند مشکل دارند. آن‌ها ممکن است دایره لغات محدودی داشته باشند، در پیروی از دستورالعمل ها مشکل داشته باشند یا به نظر می‌رسد که علاقه‌ای به گفتگو ندارند.
اختلالات تشدید: اختلالات رزونانس شرایطی هستند که بر حفره‌های دهان یا بینی تاثیر می‌گذارند. آن‌ها می‌توانند جریان هوا را مسدود کرده و ارتعاشاتی را که به شنیدن صداها کمک می‌کند تغییر دهند. شکاف کام، تورم لوزه ها و سایر شرایطی که بر ساختار دهان و بینی شما تاثیر می‌گذاارد، می‌تواند باعث اختلالات تشدید شود.
برای کودکان، گفتار درمانی معمولا شامل بازی است، مانند فعالیت‌های توالی یا بازی‌های رومیزی مبتنی بر زبان. برای بزرگسالان، گفتار درمانی معمولا بر بهبود یا بازسازی مجموعه مهارت‌های خاصی مانند تقویت هماهنگی بین مغز و دهان متمرکز است.
تمرینات زبان و دهان: گفتار درمانگر تمرینات و حرکاتی را به شما نشان میدهد که باعث تقویت دهان و زبان شما می‌شود. این تمرینات به آموزش زبان شما کمک می‌کند تا در الگوهای هماهنگ حرکت کند.
حرکات صورت: کنترل حالت صورت می‌تواند به بهبود مهارت‌های حرکتی شما کمک کند. ممکن است درمانگر از شما بخواهد که لبخند بزنید یا لب‌هایتان را جمع کنید، سپس صورتتان را شل کنید.
خواندن با صدای بلند: اگر اختلال گفتاری شما را از حرکت صحیح دهان و زبان باز می‌دارد، بلندخوانی می‌تواند ارتباط بین مغز و دهان شما را تقویت کند.
بازی با کلمات: مطالعات نشان داده است که بازی‌های حافظه، جستجوی کلمات و جدول کلمات متقاطع می‌توانند عملکرد شناختی را حفظ کرده و مهارت‌های تفکر را بهبود بخشند.
گفتار درمانی یک درمان اثبات شده و موثر است که به میلیون‌ها نفر کمک کرده تا مهارت‌های زبانی و ارتباطی خود را بهبود بخشند. یک تعریف از موفقیت برای گفتار درمانی وجود ندارد. با پزشک یا گفتار درمانگر خود در مورد تعیین و دستیابی به اهداف متناسب با نیازهای منحصر به فرد خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید:
- تنها ۲۵ درصد بیمارستان‌ها این تخصص را دارند
- کدام کودکان بیشتر در معرض لکنت زبان قرار می گیرند؟