گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که اعمال تعرفه‌های گسترده تجاری علیه کالاهای ده‌ها کشور جهان را به مدت 90 روز متوقف کرده تا امکان مذاکرات مجدد فراهم شود. با اعلام این خبر، بازارهای سهام ثبات نسبی پیدا کردند و چند کشور محتاطانه ابراز خوش‌بینی کردند که بتوانند در این مدت به تافقی منصفانه‌تر با آمریکا دست پیدا کنند. اما برای نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن در خاورمیانه یعنی مصر و اردن این توقف 90 روزه تعرفه‌ها کافی نیست چون تبعات جنگ تجاری که دولت جدید آمریکا در پیش گرفته برای آنان بسیار عمیق‌تر و هولناک‌تر از کشورهای دیگر است.
عبدالله هایک تحلیلگر مستقر در واشنگتن در روزنامه هیل نوشته:
- برای دو کشوری که خود را با اهداف استراتژیک آمریکا همسو کرده‌اند، میزبان نیروهای آمریکایی بوده‌اند، پیمان‌های صلح با اسرائیل (رژیم صهیونیستی) امضا کرده‌اند، ضربه تعرفه‌های ترامپ هم اقتصادی بود و هم نمادین.
- برای سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه، تعرفه‌ها به جای هدف قرار دادن ـ آنطور که ترامپ مدعی است ـ سوء استفاده‌کنندگان تجاری، شرکایی را مجازات کرد که در طول چند دهه منافع آمریکا را در منطقه تامین می‌کردند و متحدان وفادار واشنگتن به شمار می‌رفتند.
مصر
- مصر، پرجمعیت‌ترین کشور عربی با تعرفه ثابت 10 درصدی سیاست جدید ترامپ مواجه شد.
- اگرچه این تعرفه جزو بالاترین نرخ‌های اعمال شده از سوی ترامپ نبود، اما به صادرات قاهره در لحظه‌ای حساس ضربه زد.
- آمریکا یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری غیرنفتی مصر است، به طوری که تجارت دوجانبه در 10 ماه اول سال 2024 به 7.6 میلیارد دلار رسید. از این میزان، نزدیک به 2 میلیارد دلار از صادرات مصر، عمدتاً پوشاک، محصولات کشاورزی و غذاهای فرآوری بود - بخش‌هایی که به لطف دسترسی ترجیحی به بازار آمریکا در حال گسترش بودند.
- صنعت نساجی مصر که صدها هزار نفر به ویژه زنان را به کار گرفته جزو بخش‌هی موفق عرصه تولید به شمار می‌رفت با تعرفه‌های ناگهانی ترامپ شوکه شده و سرمایه‌گذاران این بخش را به شدت نگران کرده است.
- تنها چند روز پس از اعمال تعرفه‌ها، ارزش پوند مصر بیش از 2 درصد کاهش یافت، که شدیدترین کاهش آن از سال 2023 بود و باعث افزایش قیمت واردات و تشدید تورم شد، که قبلاً بالای 20 درصد بود.
اردن
- وضعیت اردن از مصر هم وخیم‌تر است، کشوری که اگرچه اقتصادش کوچک‌تر از مصر است، اما همسویی آن با آمریکا عمیق‌تر است.
- اردن یکی از تنها 3 کشور منطقه است که توافقنامه تجارت آزاد با واشنگتن دارد و تنها کشوری در خاورمیانه و آفریقا است که تجارت آن با واشنگتن از تجارت آن با چین فراتر می‌رود.
- اردن در سال 2024میلادی 3.11 میلیارد دلار به آمریکا صادرات (بیش از 25 درصد از کل صادرات آن) و 1.88 میلیارد دلار کالاهای آمریکایی واردات داشته است.
- بخش‌های کلیدی مانند داروسازی، پوشاک و محصولات کشاورزی برای رشد و اشتغال به ثبات این رابطه تجاری متکی بوده‌اند.
- اما با تعرفه‌های جدید ترامپ، کالاهای اردن ـ متحد تجاری دیرینه واشنگتن ـ با نرخ تعرفه خیره‌کننده 20 درصدی مواجه شدند.
- این تصمیم شوک‌هایی را به تولیدکنندگان و صادرکنندگان اردنی وارد کرد، که اکنون برای حفظ جایگاه خود در بازار آمریکا با نبرد سختی روبرو هستند.
فراتر از پیامدهای اقتصادی
- پیامدهای سیاسی تعرفه‌های ترامپ برای مصر و اردن به اندازه پیامدهای اقتصادی مخرب هستند.
- مصر و اردن هر دو به عنوان متحدان اصلی غیرناتوی آمریکا که بارها وفاداری خود را به آمریکا نشان داده بودند امروز با دیده تردید به واشنگتن نگاه می‌کنند.
- این دو کشور علی‌رغم توقف 90 روزه اعمال تعرفه‌ها به شدت متضرر شده‌اند، قراردادهای بسیاری لغو شده، ارزش ارزها کاهش یافته و حسن نیت سیاسی تا حدودی از بین رفته است.
- آن‌ها تنبیه شدند در حالی که طبق قوانین آمریکا بازی می‌کردند.