روزنامه کیهان در مطلبی با عنوات «تردید در ادامه مذاکره ایستادگی بر حق هسته‌ای» نوشت: گفت‌وگوی غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، با میانجی‌گری عمان، اکنون در آستانه دور پنجم قرار دارد. اما برخلاف فضاسازی رسانه‌های غربی و القائات جریان غربگرای داخلی، نه این مذاکرات به افقی روشن رسیده و نه طرف آمریکایی ذره‌ای از خصومت ریشه‌دار و خباثت تاریخی خود علیه ملت ایران عقب نشسته است. اکنون پس از اظهارات تند مقامات آمریکایی، دولت، مجلس و ملت ایران یکصدا درباره مذاکرات تردید و درباره حق ایران در غنی‌سازی اتفاق نظر دارند.
مقامات آمریکایی در روزهای اخیر با اظهاراتی بی‌پرده علیه حق قانونی و مسلم ملت ایران در غنی‌سازی اورانیوم، عملاً مذاکرات را وارد بن‌بستی از پیش‌طراحی‌شده کردند؛ بن‌بستی که نه حاصل سوءتفاهم یا اختلاف‌نظر فنی، بلکه نتیجه مستقیم زیاده‌خواهی واشنگتن برای خالی کردن دست ایران از توان هسته‌ای و تحمیل اراده خود به کشوری است که چهار دهه در برابر سلطه مقاومت کرده است.
در این میان، سخنان مهم و راهبردی رهبر معظم انقلاب در مراسم سالگرد شهادت رئیس‌جمهور فقید، شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، دقیقاً در همین چارچوب قابل تحلیل است. معظم‌له با اشاره‌ای هوشمندانه به هدف طرف مقابل از اصرار بر مذاکره مستقیم، تصریح فرمودند: «هدف آنها القای نوعی تسلیم ایران است. شهید رئیسی این اجازه را به آنها نداد. البته در زمان ایشان مذاکره غیرمستقیم مثل زمان کنونی انجام می‌شد که به نتیجه نرسید که الان هم گمان نمی‌کنیم به نتیجه برسد و نمی‌دانیم چه خواهد شد.»
این سخنان دقیقاً به همان نقطه‌ای اشاره دارد که دلسوزان نظام، انقلاب و کشور از ابتدا نسبت به آن هشدار داده بودند: مذاکرات فروردین‌ماه ۱۴۰۴ که با ارسال نامه ترامپ و پالس مذاکره از سوی کاخ سفید آغاز شد، از ابتدا چیزی فراتر از یک شوی دیپلماتیک و تبلیغاتی برای مصرف داخلی آمریکا نبود؛ ترفندی تکراری برای شکستن مقاومت ملت ایران، آن هم از مسیر فرسایش و خدعه.
پیش‌بینی کیهان به واقعیت پیوست کیهان پیش‌تر و طی دوماه اخیر بارها نتیجه این روند را پیش‌بینی کرده بود که مذاکره با آمریکای ترامپ با توجه به سابقه قبلی وی در مذاکرات و توافقاتی که با دیگر کشورها و حتی شرکا و متحدین خود در آمریکای شمالی و اروپای غربی داشته و با توجه به شخصیت جاه‌طلب و تبلیغات‌محور وی بی‌فایده است. و از این رهگذر مسئولان را از حساس کردن بازار و ایجاد انتظارات واهی درباره این مذاکرات برحذر داشته بود.
کیهان پیش از این با اشاره به تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ایران (آن هم دقیقا همزمان با مذاکرات) و همچنین با توجه به گنده‌گویی ترامپ و رسانه‌های غربی در جعل نام خلیج فارس و مواضع اخیر ویتکاف و دیگر مقامات آمریکایی درباره غنی‌سازی ایران، خواستار توقف مذاکرات و موکول کردن ادامه آن به عذرخواهی و تغییر روند طرف آمریکایی شده بود.
گفتنی است روش دولت ترامپ در مواجهه با ایران در دولت پیشین آمریکا نیز اجرا می‌شده است. دولت دموکرات بایدن در اعمال تحریم‌ها و فشارهای گسترده بر کشورمان از هیچ اقدامی فروگذار نکرد و اگر تغییر در ریل سیاست خارجی به واسطه دولت شهید رئیسی نبود، کشور از وضعیتی که در پایان دولت حسن روحانی در فروش و صادرات نفت قرار داشت خارج نمی‌شد.
دولت بایدن نیز همانند ترامپ حسن نیت ایران را با سوءنیت و اقدامات خصمانه پاسخ داد و حتی به پیش‌نویس اسفند 1399 که سرشار از اقدامات داوطلبانه حسن نیت‌ساز از سوی ایران بود پاسخ منفی داد. در حالی‌که بسیاری از کارشناسان منصف و ناظران مطلع، نسبت به نیت واقعی آمریکا هشدار داده بودند، نظام جمهوری اسلامی ایران با هوشمندی و برای بستن راه بهانه‌جویی طیف غربگرای داخلی، مجوز مذاکرات غیرمستقیم را صادر کرد. تصمیمی که ضمن نشان دادن بلوغ و منطق دیپلماسی انقلابی، این پیام را به افکار عمومی منتقل کرد که ایران راه مصالحه و گفت‌وگو را نبسته، اما باج هم نخواهد داد.
اکنون با گذشت چندین ماه از مذاکرات غیرمستقیم میان تیم مذاکره‌کننده ایران به ریاست «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان و تیم آمریکایی به ریاست «استیو ویتکاف» نماینده ویژه ترامپ، بار دیگر نقاب از چهره واقعی آمریکا کنار رفته و طینت خصمانه این کشور بیش از پیش آشکار شده است. تحریم‌های چند مرحله‌ای جدید، به اعتراف خود آمریکایی‌ها، صنایع هسته‌ای، شبکه فروش نفت و صادرات گاز مایع ایران را هدف قرار داده‌اند.
اگر این اقدامات خصمانه، نشانه حسن نیت است، پس معنای دشمنی چیست؟! طیف غربگرای داخلی که چشمان خود را بر تمام اقدامات خصمانه آمریکایی‌ها بسته و حتی در ماه‌های اخیر دست به سفید‌شویی ترامپ نیز زدند، به احتمال زیاد در صورت توقف مذاکرات، آتش توپخانه خود را همچون همیشه به سوی داخل نشانه می‌روند ولی این طیف و عاملان و مسببان برجام باید به این سؤال پاسخ دهند که اساسا چه اقدامی از سوی آمریکا ممکن است غیرت آنان را به جوش آورد و به عنوان اقدام خصمانه تلقی شود؟
و یا به این سؤال پاسخ دهند که آمریکا در طی دو ماه اخیر چه نشانه‌ای از حسن نیت را در قبال رویکرد سازنده ایران نسبت به مذاکرات بروز داده است؟ آمریکایی‌ها در کنار ادامه فشار حداکثری و تهدیدات خود، به شکل سخیفانه پروژه تحریف را نیز کلید زده و با طرح مسائل موهوم درباره نام تاریخی و ابدی خلیج فارس سعی در کلید زدن ضلع دیگر از سیاست چندوجهی خود در قبال ایران دارند، سیاستی که بالعکس منجر به نمایش اتحاد ملی در این موضوع شد.
طرف آمریکایی در عین مذاکره، به موازات، پروژه فشار حداکثری را با چهره‌ای بزک‌شده و به سبک ترامپ دوم دنبال می‌کند. ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری خود، همان سیاست‌های دوره اول را با شدت بیشتری دنبال می‌کند و تلاش دارد با ابزار مذاکره، ایران را به پذیرش عقب‌نشینی از اصول و خطوط قرمز خود وادارد؛ که البته کور خوانده است!
تنها نقطه تفاوت وی با دور اول ریاست جمهوری خود در ادعای دروغین وی در پیگیری مسیر دیپلماسی و ژست مزورانه و ریاکارانه وی در ارجحیت دادن مذاکره بر فشار است. ایران اکنون با صدای واحد دولت، مجلس و ملت، به‌روشنی اعلام کرده است که غنی‌سازی، نه یک امتیاز قابل معامله، بلکه خط قرمز قطعی و غیرقابل عقب‌نشینی جمهوری اسلامی است.
جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی غنی‌سازی را وجه‌المصالحه قرار نخواهد داد؛ نه در قالب توافق، نه در پوشش اعتمادسازی و نه به بهانه لغو تحریم‌هایی که هر روز رنگ و شکل تازه‌ای به خود می‌گیرند. مذاکرات، هرچند با صبر و حوصله، هوشمندی و منطق طرف ایرانی همراه بوده، اما اکنون به نقطه‌ای رسیده که باید پرسید: ادامه این روند با وجود لجاجت، تحقیر و کارشکنی طرف مقابل چه توجیهی دارد؟ آیا وقت آن نرسیده که سیاست «مقاومت فعال» جایگزین روند فرسایشی و پرخطر گفت‌وگو با گرگی شود که لبخند می‌زند و پنجه تیز می‌کند؟ تجربه نشان داده که آمریکایی‌ها فقط زبان قدرت را می‌فهمند و هرجا در برابر ملت ایران کوتاه آمده‌اند، نه در میدان مذاکره، بلکه در عرصه ایستادگی ملت و پیشرفت داخلی ما بوده است.
اکنون نیز همان نسخه، راه‌حل عبور است. در همین راستا موضع قاطع و هوشمندانه معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و مجلس شورای اسلامی نشانگر یکصدایی ایران در این حوزه است. دولت، ملت و مجلس ایران یکصدا حق غنی‌سازی را خط قرمز خود می‌دانند و درباره ادامه مذاکرات با طرفی که هیچ حسن نیتی را در عمل نشان نداده تردید دارند.
درباره شرکت در دور بعدی مذاکرات تردید داریم سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت‌ماه در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا در خصوص غنی‌سازی در ایران گفت: قبلا پاسخ این درخواست‌های غیرمنطقی را دادیم. تکرار یک موضع غیرمنطقی، غیرواقعی و غیرمعقول هیچ کمکی به تثبیت آن موضع نمی‌کند. گفت‌وگوها نمی‌کند.
هر چقدر مقامات آمریکایی تکرار کنند فرقی در اصل قضیه ایجاد نخواهد کرد. وی با بیان اینکه موضع ما کاملا روشن است، تصریح کرد: بار دیگر تکرار می‌کنم که غنی‌سازی در ایران ادامه خواهد یافت، با توافق یا بی‌توافق. اگر طرف‌های مقابل ما علاقه‌مند هستند نسبت به برنامه هسته‌ای و برنامه غنی‌سازی ایران اعتماد و شفافیت بیشتری وجود داشته باشند، این قابل گفت‌وگو و مذاکره است و قبلا هم چنین کرده‌ایم. در مقابل آن باید تحریم‌های خود را رفع کنند. کاملا روشن است و این یک مذاکره است.
عراقچی ادامه داد: از نظر ما اعتمادسازی بیشتر و تحکیم این واقعیت که ایران به سمت سلاح هسته‌ای پیش نخواهد رفت، یک واقعیت است و ما هیچ مشکلی در این خصوص نداریم. در مقابل آنها باید تحریم‌های ظالمانه خود را به دلیل ادعاهایی که نسبت به برنامه هسته‌ای ما وضع کردند، بردارند. منطق مذاکره از نظر ما این است، شفاف‌سازی و اعتمادسازی از جانب ما و رفع تحریم‌ها و رفع تهدیدها از سوی آنها.
وی گفت: بیشتر از آن اگر تقاضاهایی داشته باشند و اگر بخواهند وارد حوزه فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ما شوند و ما را از مواردی که حق ماست به عنوان کشور عضو NPT محروم کنند هیچ جایی برای پذیرش ندارد و به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم که این اتفاق بیفتد. وزیر خارجه درباره دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا هم اظهار داشت: در حال بررسی هستیم که دور بعدی مذاکرات را شرکت کنیم یا چه زمانی شرکت کنیم. ما هیچ وقت دیپلماسی را کنار نگذاشتیم، همیشه در دیپلماسی حضور خواهیم داشت و فلسفه اصلی حضورمان دفاع از حقوق مردم ایران است.
عراقچی تصریح کرد: در مقابل زیاده‌خواهی‌ها و زیاده‌گویی‌ها در پشت میز مذاکره مقابله می‌کنیم. اگر مذاکره شکل بگیرد هدف ما دفاع از حقوق مردم و رسیدن به خواسته‌های خودمان بر اساس منطقی است که عرض کردم. وی درباره دور پنجم مذاکرات هم گفت: پیشنهادی شده هنوز داریم بررسی می‌کنیم که در آن تاریخ و در آن محل می‌تواند مذاکرات سودمندی صورت بگیرد یا خیر.
عارف: خط قرمز نظام جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی در خاک ایران است محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت با بیان اینکه موضع‌گیری اخیر سران آمریکایی در خصوص غنی‌سازی صفر ایران بار اول نیست و بار آخر هم نخواهد بود، گفت: اگر به دنبال عدم غنی‌سازی در خاک خود بودیم، در دهه‌های گذشته هم نیازی به تحمل تحریم‌های خشن و ظالمانه آمریکا نبود.
وی خاطرنشان کرد: اظهارات مقام‌های آمریکایی متناقض است چرا که در مذاکرات غیرمستقیم مطالبی در خصوص غنی‌سازی مطرح می‌کنند اما در بیرون از میز مذاکرات تحت تاثیر جو رسانه‌ها و یا خوراک فکری و راضی کردن رژیم صهیونیستی مطالب دیگری به زبان می‌آورند. معاون اول رئیس‌جمهور تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همان مسیر مشخص شده در مذاکرات غیرمستقیم را دنبال می‌کند و خط قرمز نظام جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی در خاک ایران است. ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم اما از تمام ظرفیت هسته‌ای کشور همانند سایر فناوری‌ها و برای اهداف توسعه و پیشرفت بهره خواهیم برد.
>>مجلس شورای اسلامی: به صراحت اعلام می‌داریم که هرگز از حقوق هسته‌ای ملت ایران کوتاه نخواهیم آمد
نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی نیز در همین راستا و در بیانیه‌ای قاطع در برابر رویکرد غیرسازنده و خصمانه دولتمردان آمریکایی در قبال برنامه هسته‌ای ایران اظهار داشتند: ملت شریف ایران، این روزها شاهدیم که مقامات آمریکایی و برخی از نمایندگان کنگره اظهاراتی خلاف منافع ملت ایران بیان کرده‌اند. رژیم ایالات متحده که سال‌ها به عنوان محور شرارت در جهان شناخته شده است، با توهمات و خیال‌بافی‌های بی‌اساس مدعی شده است که ملت بزرگ و قهرمان ایران نباید از صنعت هسته‌ای بهره‌مند باشد.
در ادامه این بیانیه اشاره شده است: چنین رژیم جنایتکاری هیچ صلاحیتی برای اظهارنظر درباره ملت‌های مستقل ندارد. ما نمایندگان ملت بزرگ ایران به صراحت اعلام می‌داریم که هرگز از حقوق هسته‌ای ملت خود کوتاه نخواهیم آمد و یاوه‌گویی‌های جنایتکاران تاثیری بر سیاست‌های ملت ایران نخواهد داشت. نمایندگان ملت خاطرنشان کردند: دشمنان ملت ایران بدانند ارکان نظام اسلامی به‌ویژه مجلس شورای اسلامی در راستای وظایف قانونی خود در حوزه قانونگذاری و نظارت به هیچ وجه اجازه زیاده‌خواهی و رفتارهای مستکبرانه را به دشمنان ملت نخواهد داد. با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها، مدافع تمام‌قد منافع ملت بزرگ ایران خواهیم بود و همچنین دولت نیز در چارچوب این قوانین و سیاست‌ها اقدام خواهد کرد.»
در بخش دیگری از این بیانیه مجلس شورای اسلامی در توضیح ابعاد گسترده و تاثیرات ژرف صنعت هسته‌ای در بهبود شاخص‌های اقتصادی و رفاهی عنوان شده است: سطح غنی‌سازی صلح‌آمیز منحصر به درصدهای پایین زیر ۲۰ درصد محدود نمی‌شود بلکه متناسب با نیاز روز ملت ایران برای مقاصد صلح‌آمیز خواهد بود. امروزه کاربرد صنعت هسته‌ای در حوزه‌های مانند پزشکی، کشاورزی، دامپزشکی، صنعت نفت، تولید نفت، شیرین‌سازی آب دریا و ده‌ها صنعت دیگر به اندازه‌ای گسترده است که چشم‌پوشی از آن خیانتی بزرگ به منافع ملی و آینده کشور خواهد بود. این اشاره مجلس شورای اسلامی به کاربردهای شگرف انرژی هسته‌ای، یکی از نقاط ضعف کشور را در حوزه اطلاع‌رسانی گوشزد می‌کند.
رهبر معظم انقلاب - 21 خرداد 1402- در همین زمینه طی دیدار با دانشمندان،کارشناسان و مسئولین صنعت هسته‌ای، به عنوان یک توصیه مهم فرمودند: «این ظرفیّت به این بزرگی [صنعت هسته‌ای] را ـ با مردم در میان بگذارید. مردم از انرژی هسته‌ای چه می‌فهمند؟ از انرژی هسته‌ای همین مسئله انرژی را می‌فهمند؛ می‌فهمند که شما می‌خواهید مثلاً یک مرکز تولید برق یا تولید انرژی به دست بیاورید. مسئله این نیست؛ مسئله [این است که] در همه بخش‌های زندگی مردم، این صنعت می‌تواند حضور مؤثّر و مفید داشته باشد. این را به مردم بگویید تا مردم قدر این صنعت را بدانند و اینکه می‌گفتند «حقّ مسلّم ما است»، واقعاً بدانند که حقّ مسلّم آنهاست.»
ایشان در همین دیدار خاطرنشان کردند: «همه باید تصدیق کنند که صنعت هسته‌ای یکی از مؤلّفه‌های اساسی و مهمّ اعتبار کشور و قوّت و قدرت کشور است. اگر شما ایران قوی می‌خواهید، هر کسی ایران را دوست دارد، هر کسی جمهوری اسلامی را دوست دارد، هر کسی ملّت را دوست دارد و قوّت این کشور را می‌طلبد، بایستی به این بخش از تلاش و فعالیت علمی و تحقیقاتی و صنعتی و کارهایی که اینجا انجام می‌گیرد اهمیت بدهد و برایش اعتبار قائل بشود.» به نظر می‌رسد که توضیح ابعاد گسترده صنعت هسته‌ای می‌تواند افکار عمومی را در ارتباط با عمق اهمیت این علم و همچنین حق قانونی غنی‌سازی و فعالیت هسته‌ای بیشتر آگاه کند. موارد زیر گوشه کوچکی از ابعاد شگرف علم هسته‌ای را از زبان کارشناسان این حوزه برجسته می‌سازد.
>>آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: علم هسته‌ای راه‌حل تمام برنامه‌های آینده جهان است
جواد کریمی ثابت، رئیس انجمن هسته‌ای ایران در سخنان خود در آئین اختتامیه کنفرانس هسته‌ای ایران که هفته گذشته در مشهد مقدس برگزار گردید، گوشه کوچکی از ابعاد گسترده صنعت هسته‌ای را مورد اشاره قرار داد. وی در این زمینه اظهار داشت: تغییرات اقلیمی که همواره در حال وقوع است، امنیت انرژی، نابرابری، سلامت، کمبود منابع آب و چندین مشکل دیگر که همه ما بارها با آنها آشنا شده‌ایم. در تمامی موارد، گزارش‌ها تأکید دارند که فناوری هسته‌ای می‌تواند گزینه بسیار خوبی برای غلبه بر این چالش‌ها باشد. گزارش‌هایی که آژانس ارائه می‌دهد، به‌ویژه مدیرکل، به‌طور شفاف بیان می‌کند که بیش از نیمی از ۱۷ هدف توسعه پایدار با استفاده از فناوری هسته‌ای تأمین خواهد شد.
یا در گزارشش اشاره می‌کند که امنیت غذایی بدون فناوری هسته‌ای در آینده ممکن نیست. در مجموعه گزارش‌هایشان که شاید بخواهم به آن اشاره کنم، آژانس تقریباً یک جمله کلیدی را پررنگ کرده است: علم هسته‌ای راه‌حل تمام برنامه‌های آینده جهان است. زیربنای تمام آن راه‌حل‌هایی که قرار است ارائه شود، با علم هسته‌ای خواهد بود.
وی افزود: اینها را اشاره کردم به این دلیل که فکر می‌کنم لزوم آن شناخته شده است. به عبارت دیگر، دیگر بحث بر سر این نیست که چرا ما به دنبال علم هسته‌ای هستیم. در دو کنفرانس کوپ ۲۸ و ۲۹، تمامی شرکت‌کنندگان اتفاق نظر داشتند که برای مقابله با تغییرات اقلیمی و جلوگیری از افزایش دمای دو درجه، باید به سراغ فناوری هسته‌ای برویم. باید ظرفیت هسته‌ای را دو برابر کنیم؛ یعنی از تقریباً ۴۵۰ گیگاوات کنونی به ۹۰۰ گیگاوات افزایش دهیم. چیزی که شاید ۱۰ سال پیش یا ۱۵ سال پیش به کشورهای نفت‌خیز گفته می‌شد که چرا به دنبال انرژی هسته‌ای هستند، اکنون توصیه‌شان به همه کشورها این است که باید برای مقابله با تغییرات اقلیمی به سراغ فناوری هسته‌ای بروند. نماد «ابرپروژه‌های علمی» پروژه‌های هسته‌ای هستند.
کریمی ثابت، همچنین در سخنان دیگری در جمع خبرنگاران حاضر در این کنفرانس افزود: فناوری هسته‌ای یک ابرپروژه علمی است. کشورهای پیشرو برای حفظ مرجعیت علمی خود، زیرساخت‌هایی در این سطح ایجاد می‌کنند. انرژی هسته‌ای، نمونه کلاسیک چنین پروژه‌هایی است و توانایی متحول کردن حوزه‌هایی مانند هوافضا، حمل‌ونقل، کشتیرانی، شیرین‌سازی آب، کشاورزی و پزشکی را دارد.
رئیس انجمن هسته‌ای ایران در ادامه خاطرنشان کرد: در دنیا اصطلاحی وجود دارد به نام «ابرپروژه‌های علمی» یا همان Mega Science Projects که اگر مطلع باشید، می‌دانید کشورها برای اینکه بتوانند مرجعیت علمی خود را حفظ کنند و نخبگان برجسته خود را نگه دارند، زیرساخت‌هایی ایجاد می‌کنند. نماد این ابرپروژه‌ها، پروژه‌های هسته‌ای هستند. یعنی انرژی هسته‌ای تقریبا می‌توان گفت یک مثال کلاسیک از ابرپروژه‌های علمی است. تاکیدات و یکپارچگی ملی در میان دولت، مجلس، ملت و جریانات سیاسی درباره حق قانونی غنی‌سازی ایران و فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور، ناظران غربی را هم به اعتراف به بی‌نتیجگی فشارهای ترامپ درباره الزام ایران به عدم غنی‌سازی واداشته است.
در همین راستا، وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در زمان مذاکرات برجام و استفن والت اندیشمند و نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل در آمریکا، وادارسازی ایران به عدم غنی‌سازی و تکرار سناریوی لیبی درباره ایران را غیر ممکن دانستند.
>>وندی شرمن: متقاعد کردن ایران به متوقف کردن غنی‌سازی غیرممکن است
در پی اختلافاتی که در موضع ایران و آمریکا در زمینه شیوه محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران به‌وجود آمده، «وندی شرمن» معاون سیاسی پیشین وزیر امور خارجه آمریکا در دولت «باراک اوباما» که ریاست هیئت مذاکره‌کننده واشنگتن را در زمان مذاکرات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برعهده داشت، گفت که متقاعد کردن ایران به «برچیدن برنامه هسته‌ای خود و صرف‌نظر کردن از غنی‌سازی اگرچه ایده‌آل به نظر می‌رسد، غیرممکن است.»
به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز با انتشار این مطلب نوشته شرمن در این باره بیان کرد: این یعنی آنها به یک بن‌بست می‌رسند و با احتمال جنگ مواجه خواهیم شد که صراحتا فکر نمی‌کنم رئیس‌جمهور ترامپ به دنبال آن باشد چراکه او در کارزارهای انتخاباتی‌اش خود را به عنوان رئیس‌جمهور صلح تبلیغ کرده است. ایران و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران انجام داده‌اند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را خوب ارزیابی کرده و گفته‌اند ایده‌های مفیدی در جریان گفت‌وگوها مطرح شده و جریان مذاکرات از کلیات فاصله گرفته است.
در این میان، مقام‌های آمریکایی به‌ویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران به عنوان تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) حق غنی‌سازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هسته‌ای است، می‌تواند سوخت مورد نیاز رآکتورهای خود را از کشوری ثالث وارد کند.
او افزود: اما همه چیز از دیدگاه ما، با توافقی آغاز می‌شود که شامل غنی‌سازی نیست. نمی‌توانیم چنین چیزی داشته باشیم چراکه غنی‌سازی امکان تسلیحاتی‌سازی(برنامه هسته‌ای) را فراهم می‌کند. ما اجازه رسیدن یک بمب به اینجا را نمی‌دهیم. رویترز در ادامه نوشت: حتی با وجود حل‌وفصل اختلافات بر سر غنی‌سازی، لغو تحریم‌ها نیز مسئله دشواری است. آمریکا لغو تدریجی تحریم‌های هسته‌ای را ترجیح می‌دهد، در حالی که تهران خواستار لغو یک‌باره تمامی تحریم‌ها است.
شرمن در پاسخ به اینکه گزینه‌های ایران در صورت با شکست مواجه شدن مذاکرات عمان چه خواهد بود، او بیان کرد که تهران احتمالا «به دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت، عمدتا به چین، هند و بقیه ادامه خواهد داد.»
استفن والت: ایران، لیبی نیست؛ آنها غنی‌سازی را کنار نمی‌گذارند «استفن والت» استاد برجسته روابط بین‌الملل در دانشگاه هاروارد طی یک سخنرانی و جلسه پرسش‌وپاسخ در اندیشکده «چتم‌هاوس»، هشدار داد که دور دوم ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» می‌تواند به «شوک به نظام جهانی» منجر شود و نه تنها «دموکراسی آمریکا» را به خطر بیندازد، بلکه موجب بی‌ثباتی در روابط جهانی، تقویت حکومت‌های اقتدارگرا و نابودی اعتبار بین‌المللی ایالات متحده شود. این نشست با عنوان «پیامدهای جهانی دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ» برگزار شد و مورد توجه گسترده کارشناسان، دیپلمات‌ها و دانشجویان علوم سیاسی قرار گرفت.
در ابتدای این نشست، والت تحلیل خود را با اشاره به ترکیب بی‌سابقه‌ای از تخریب داخلی و خطاهای راهبردی دولت ترامپ آغاز کرد و گفت که دولت دوم ترامپ، خطرناک‌ترین بازتعریف قدرت در تاریخ مدرن ریاست‌جمهوری آمریکاست. این استاد دانشگاه هاروارد در ادامه نشست چتم‌هاوس به اشاره به موضوع ایران، اذعان داشت که ترامپ گرایش به جنگ ندارد و احتمالاً «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران منصرف کرده است.
اما والت به نتیجه مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا بدبین است. او تصریح کرد: «ترامپ جنگ‌طلب نیست. او احتمالاً نتانیاهو را از حمله به ایران بازداشته است. ترامپ به‌شدت دنبال جایزه نوبل صلح است و تصور می‌کند توافق با ایران می‌تواند راهی برای رسیدن به آن باشد.» با این حال، والت اذعان کرد که توافقی که ممکن است بین ایران و آمریکا شکل گیرد، برای آمریکایی‌ها چیزی کمتر از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) خواهد بود که ترامپ آن را پاره کرد.
او تصریح کرد: «ایرانی‌ها ظرفیت غنی‌سازی خود را کنار نمی‌گذارند و با آنچه درباره لیبی اتفاق افتاد، موافقت نمی‌کنند. در بهترین حالت، ترامپ نسخه ضعیف‌تری از توافق قبلی به دست می‌آورد و آن را پیروزی تاریخی معرفی می‌کند.» با وجود اظهارات والت درباره «صلح‌طلب بودن ترامپ»، او افزود: «اما اگر توافقی حاصل نشود، احتمال درگیری نظامی به‌شدت بالا می‌رود. دولت ترامپ ایران را مقصر نشان خواهد داد و لابی‌های حامی اسرائیل برای اقدام نظامی فشار می‌آورند و ترامپ ممکن است در برابر فشار، تسلیم شود.