سید هادی برهانی، استاد مطالعات اسرائیل در دانشگاه تهران می گوید گروه مذاکره کننده باید ظرفیت‌های مشخصی در حوزه ترامپ شناسی، آمریکاشناسی و مطالعات اروپا و همچنین مطالعات جهان عرب، مطالعات روسیه و چین داشته باشد. همه این حوزه‌ها و تحولات آنها در نتیجه مذاکرات مهم است. باید متخصصانی باشند که به روانشناسی ترامپ احاطه داشته باشند و بتوانند ابتکاراتی را مطرح کنند که از نظر روانشناسی ترامپ مثبت و جذاب است. افکار عمومی در آمریکا هم بسیار مهم است.
به گزارش «انتخاب»، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل دیروز در یک پیام کوتاه ویدیویی مدعی شد که ایران در زمان مذاکره با آمریکا هم خواهان نابودی اسرائیل است و در ادامه ادعا کرد که این برنامه هسته‌ای ایران است که باید نابود شود.
متن کامل گفت و گوی «انتخاب» با سید هادی برهانی، استاد مطالعات اسرائیل در دانشگاه تهران پیش روی شماست:
اهمیت پیام دیروز نتانیاهو در چیست؟
برهانی: اولا این یک سخنرانی فی البداهه یا بخشی از یک مصاحبه یا اظهار نظر نبود. پیامی بود که به طور اختصاصی در مورد این موضوع تهیه، آماده و ایراد شده بود. تمام پیام به همین موضوع اختصاص داشت. فیلمی از این پیام تهیه شد تا اثرگذاری بیشتری بر افکار عمومی داشته باشد. همچنین به زبان انگلیسی بود تا به مخاطب انگلیسی زبان، غربی و به ویژه آمریکایی برسد؛ و مهمترین دلیل اهمیت آن در زمان طرح آن است. پس از اولین دور مذاکرات موفق بین طرف‌های آمریکایی و ایران و قبل از دور دوم آن مطرح شد تا بر این مذاکرات تاثیر بگذارد و در روند فعلی اتفاقات ایجاد اختلال نماید.
پیام نتانیاهو اعلان جنگ به مذاکرات بود
هدف مشخص این پیام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برهانی: هدف مشخص این پیام مذاکرات ایران و آمریکا و حمله به آن است. اسرائیل از پیشرفت مذاکرات و موضع گیری‌های مثبت برخی مقامات آمریکایی، به ویژه ویتکاف، در مورد مذاکرات نگران است و می‌ترسد پیشرفت مزبور در دور دوم مذاکرات جدی شود؛ بنابراین بهانه‌ای را جور کرده تا به این مذاکرات حمله کند و آنها را فاقد محتوا و زیانبار تلقی نماید. استدلال او این است که در زمانیکه ایران و آمریکا مثلا در مورد صلح مذاکره می‌کنند ایران دم از نابودی اسرائیل می‌زند. به نظر من نتانیاهو با این پیام می‌خواهد به طرفداران خود در غرب به ویژه لابی اسرائیل در آمریکا بگوید این مذاکرات برای ما در اسرائیل پوچ و حتی مضر است و ما باید همچنان روی پروژه نابودی ایران و تغییر رژیم کار کنیم. این در واقع اعلان جنگ به مذاکرات است تا نیرو‌های طرفدار اسرائیل در جهان، به ویژه آمریکا، علیه مذاکرات بسیج شوند و به حرکت درآیند. البته نتانیاهو نمی‌خواهد مستقیما با اظهاراتی علیه مذاکرات خود را در برابر ترامپ و ابتکار صلح او قرار دهد بنابراین تلاش می‌کند این موضوع را در لفافه و غیرصریح مطرح نماید.
آیا نتانیاهو با این ابتکار‌ها می‌تواند بر مذاکرات تاثیر بگذارد؟
برهانی: نتانیاهو سیاستمداری پرتجربه و چیره دست است، دستاورد‌های زیادی در حوزه‌های مشابه داشته و صحنه بین المللی و آمریکا را به خوبی می‌شناسد. بسیار فرصت طلب و زیرک است و از فرصت‌ها کمال استفاده را خواهد کرد تا این مذاکرات به نتیجه نرسد. اما در این امر نباید با ترامپ و مذاکرات پیشنهادی او مخالفت علنی نماید، زیرا ممکن است به دلیل روانشناسی خاص ترامپ به سرنوشت زلنسکی مبتلا شود. او بسیار زیرک تر از زلنسکی است و قدرت بازیگری بالایی دارد و نمی‌توان نقش آفرینی او را نادیده گرفت. به نظر من نبرد اصلی در این مذاکرات نبرد میان نتانیاهو و جمهوری اسلامی است. در این نبرد، که در صحنه دیپلماسی در جریان است، نتانیاهو تلاش می‌کند انزوای ایران ادامه پیدا کند و فشار‌ها بر ایران افزایش یابد و ایران در معرض حمله نظامی قرار گیرد و این در گرو شکست مذاکرات آمریکا و ایران است.
ایران در این صحنه و در برابر تاثیرگذاری این سیاستمدار قهار چه می‌تواند بکند؟
برهانی: ایران باید با دقت و از نزدیک تحرکات اسرائیل و ابتکار‌های این رژیم را رصد نماید. باید در گروهی که مذاکرات را رصد می‌کنند ظرفیت مشخصی برای دیده بانی و رصد مواضع اسرائیل باشد تا به موقع از طرح‌ها و دسیسه‌های اسرائیل آگاه شده، آنها را ارزیابی نموده و برای خنثی کردن آن سریعا و به موقع اقدام نمایند. علاوه بر این، گروه مذاکره کننده باید ظرفیت‌های مشخصی در حوزه ترامپ شناسی، آمریکاشناسی و مطالعات اروپا و همچنین مطالعات جهان عرب، مطالعات روسیه و چین داشته باشد. همه این حوزه‌ها و تحولات آنها در نتیجه مذاکرات مهم است. باید متخصصانی باشند که به روانشناسی ترامپ احاطه داشته باشند و بتوانند ابتکاراتی را مطرح کنند که از نظر روانشناسی ترامپ مثبت و جذاب است. افکار عمومی در آمریکا هم بسیار مهم است. اگر افکار عمومی آمریکا مدافع برخورد با ایران باشد دولت آمریکا نمی‌تواند در جهت دیگری حرکت کند. ایران باید در این دوره موضع گیری‌هایی نماید که در افکار عمومی آمریکا منفور و منفی نشود. به همین ترتیب نظر اروپا، کشور‌های منطقه، روسیه و چین هم مهم است و ایران می‌تواند به گونه‌ای حرکت کند که این کشور‌ها از پیشرفت مذاکرات نگران نشوند و بلکه خود را برنده این مذاکرات بدانند. تصویر جهانی ایران در این مذاکرات به عنوان بازیگری عاقل، محترم، مودب، معتدل، صلحجو که به قوانین بین المللی و ارزش‌های سیاسی مشترک احترام می‌گذارد بسیار مهم و تعیین کننده است.
برای خنثی کردن اقدامات تخریب کننده اسرائیل چه تدابیری می‌تواند مد نظر قرار گیرد؟
برهانی: عرض کردم اولا مواضع اسرائیل و تحرکات آن رصد و ارزیابی شود ثانیا خوراک اصلی این اقدامات اسرائیل، مانند پیام دیروز نتانیاهو، مواضع برخی در داخل کشور است. مواضع رادیکال، تند، افراطی و یا مواضعی که مورد تایید افکار عمومی در جهان نیست همه و همه می‌تواند خوراک جوسازی علیه ایران و حمله به مذاکرات باشد. اگر همه در داخل کشور، سخنگویی در این موارد را به مقامات مسئول، به رهبری و رئیس جمهور، به وزیر امور خارجه یا سخنگویان رسمی هر ارگان بسپارند بسیاری از مشکلات حل می‌شود. اظهارنظر‌های نپخته و مواضع تند بهترین بهانه را به دست اسرائیل می‌دهد تا اهداف و نیات ایران در مذاکرات با آمریکا و جهان را تخطئه و تخریب نماید.